banner

Ιστορικά γεγονότα του πρώτου έτους της Ελληνικής Επανάστασης

 

Επιμέλεια κειμένων

Μαρκόπουλος Φώτιος

Καθηγητής Φιλολογίας

Αποτελεί για μένα μεγάλη ευθύνη η ανάθεση από το δήμαρχο Ιλίου κύριο Νίκο Ζενέτο της παρουσίασης των γεγονότων του πρώτου έτους της επανάστασης του 1821.

Η καταγραφή των γεγονότων έγινε με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία και με γνώμονα να γίνουν γνωστά όλα όσα συνέβησαν στο πρώτο και καθοριστικό έτος της επανάστασης του 1821 και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εδραίωση και εξάπλωσή της.

Βιβλιογραφία

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους . Εκδοτική Αθηνών

Η επανάσταση του 1821 Δημήτρη Φωτιάδη

Φωτάκος . «Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως »

Σαθάς . «Τουρκοκρατούμενη Ελλάς»

Ιωάννης Φιλήμων: Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως.

Απομνημονεύματα Θ. Κολοκοτρώνη

Οι Κλέφτες του Μοριά.  Γιάννης Βλαχογιάννης

Ο  Αγώνας των Ελλήνων. Ιάκωβος Μιχαηλίδης

Αρχές Ιανουαρίου 1821

v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}

/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}

Αναχώρηση Χουρσίτ Πασά από την Τριπολιτσά

image

Ο Χουρσίτ Πασάς της Τριπολιτσάς αναχωρεί από την Πελοπόννησο για να διευθύνει την εκστρατεία εναντίον του Αλή Πασά των Ιωαννίνων.  

  

image

 

6 Ιανουαρίου.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης φτάνει μυστικά στη Μάνη.


Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης επιστρέφει στη Μάνη. Ο γέρος του Μοριά είχε εγκατασταθεί στη Ζάκυνθο, όπου την 1η Δεκέμβρη του 1818 ο Αναγνωσταράς τον μυεί στη Φιλική Εταιρεία : “Το μόνο που σκεφτόταν ήταν το πότε θα έρθει η ώρα της Επανάστασης.” Όταν έλαβε επιστολή από τον Α. Υψηλάντη να ετοιμαστεί για τον ξεσηκωμό του γένους, μπαρκάρει σε καράβι και στις 6 Γενάρη φτάνει στην Καρδαμύλη της Μάνης . Μένει  στον πύργο του καπετάν Παναγιώτη Μούρτζινου και από εκεί έρχεται σε επαφές με άλλους οπλαρχηγούς. Ο ερχομός του φουντώνει τις ψυχές των σκλαβωμένων  Ελλήνων για την απόκτηση της πολυπόθητης λευτεριάς τους.  

image

 

26 – 30 Ιανουαρίου

Η σύναξη της Βοστίτσας


Στις 26 – 27 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε στη Βοστίτσα, στο σημερινό Αίγιο, σύναξη προκρίτων και κληρικών της  Πελοποννήσου  με το πρόσχημα της επίλυσης κτηματικών διαφορών των μοναστηρίων του Μ. Σπηλαίου και των Ταξιαρχών αλλά με κύριο σκοπό την οργάνωση και τον προσδιορισμό του χρόνου εκδήλωσης της επαναστάτης.

Στη σύναξη πρωτοστάτησαν ο Παπαφλέσσας, που ήταν απεσταλμένος του Α. Υψηλάντη,  και ο Π.Πατρών Γερμανός.

Μετά από έντονες συζητήσεις αποφασίστηκε η συγκέντρωση χρημάτων για τον αγώνα και να ειδοποιηθούν οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου για την επερχόμενη επανάσταση.

image

Γενάρης 1821


Ο Παπαφλέσσας  φλογίζει τις καρδιές των σκλάβων. Φεύγει από τη Βοστίτσα πηγαίνει στα Καλάβρυτα και συναντά τον Νίκο Σολιώτη που του εμπιστεύτηκε το ρόλο του πυροδότη του αγώνα. Στη συνέχεια βρέθηκε στα Λαγκάδια της Αρκαδίας όπου συνάντησε τους Δηληγιανναίους και συνομίλησαν για την προετοιμασία της επανάστασης.

 

Φεβρουάριος

Αρχές Φεβρουαρίου ( Τέλος Ιανουαρίου)

Σύσκεψη στην Αγία Μαύρα (Λευκάδα) για την επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα.

Στο σπίτι του φιλικού, ποιητή και νομικού Ζαμπέλιου συγκεντρώθηκαν οπλαρχηγοί από τη Στ.Ελλάδα ( Γ. Καραϊσκάκης , Οδ. Ανδρούτσος κ.α , από τη Μάνη ο Ηλίας Μαυρομιχάλης και από τα νησιά ο Υδραίος Γιακουμάκης Τομπάζης.

Το θέμα που συζητήθηκε ήταν η προετοιμασία για την επανάσταση στη Στ . Ελλάδα.

Αποφασίστηκε :

  • Συγκέντρωση πολεμοφοδίων στη Λευκάδα
  • Ανατέθηκε η εξέγερση της ανατολικής Στ .Ελλάδας στους οπλαρχηγούς Οδυς. Ανδρούτσο και Πανουργιά και της δυτικής Στ.Ελλάδας στους Βαρνακιώτη και Τσόγκα.
  • Ημέρα έναρξης της Επανάστασης η 25η Μαρτίου . Οι αποφάσεις επισφραγίστηκαν με δοξολογία στο εκκλησάκι της παναγίας στα Βλαχέραινα.

Φεβρουάριος

Ενέργειες  του Παπαφλέσσα

image

Ο Παπαφλέσσας διασχίζοντας την Πελοπόννησο φλόγιζε τις καρδιές των Ραγιάδων με το μήνυμα της επανάστασης. Συνάντησε στα λαγκάδια της  Αρκαδίας τους Δεληγιανναίους , πήγε στην Καρύταινα, στα Μαγούλιανα, στην Πολιανή και κατέληξε στη Μάνη. Εκεί συνάντησε τον Π. Μαυρμιχάλη και του ανήγγειλε την απόφαση του Υψηλάντη για την έναρξη της επανάστασης στη Μάνη. Στις 22 του Φλεβάρη στέλνει γράμμα στον ένα από τους ιδρυτές της Φ. Εταιρείας τον Ξάνθο που βρισκόταν στο Ισμαήλιο της Βεσσαραβίας και τον παρακαλεί να επισπεύσει ο Υψηλάντης την άφιξή  του στην Πελοπόννησο.

Μέσα Φεβρουαρίου

Ο Τούρκος Καϊμακάμης  της Τροπολιτσάς Μεχμέτ Σελήχ πληροφορήθηκε τις προετοιμασίες των Ελλήνων για την επανάσταση, την άφιξη πολλών φιλικών και του Κολοκοτρώνη στη Μάνη και τις κινήσεις των Ελλήνων για την ίδρυση των μπαρουτόμυλων   στη Δημητσάνα από τους φιλικούς αδερφούς Σπηλιοτόπουλους  θορυβήθηκε και έστειλε έκθεση στο Σουλτάνο Μαχμούτ Β’ όπου εξέφραζε τις ανησυχίες του.

image

Ο Σουλτάνος έστειλε φιρλάνι στην Τριπολιτσά με τις εντολές :

Να θανατώνονται όσοι συμμετέχουν στην εξέγερση

Να κληθούν στην Τριπολιτσά οι προύχοντες αρχιερείς της Πελοποννήσου.

Παράλληλα διατάχθηκε ο Χουρσήτ να αποστείλει 3 – 3.500 άνδρες στην Πελοπόννησο και να αρχίσει συγκέντρωση στρατού στη Μ.Ασία για να μεταφερθεί με πλοία στη Πελοπόννησο


Αλέξανδρος Υψηλάντης


image


Στις 12 Απριλίου του 1820 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στρατηγός και υπασπιστής του αυτοκράτορα της Ρωσίας, αναλαμβάνει την αρχηγεία της φιλικής εταιρείας.

11 – 12 Φεβρουαρίου ο Α.Υψηλάντης λαμβάνει επιστολή του φιλικού Σέκερη που τον παρακαλεί για άμεση έναρξη του αγώνα και μάλιστα από τη Μολδοβλαχία.

16 Φεβρουαρίου ο Α.Υψηλάντης στο Κισνόβιο , πρωτεύουσα της Βεσσαραβίας αποφασίζει να αρχίσει την επανάσταση από τη Μολδαβία στις 27 Φεβρουαρίου.

21 Φεβρουαρίου Γαλάτσι Μολδαβίας.

Η πρώτη ένοπλη σύγκρουση Ελλήνων και Τούρκων . Νίκη των Ελλήνων με τους πρώτους νεκρούς του πολέμου του Αγώνα : Σπύρο Παριανό και το σημαιοφόρο Δήμο.

22 Φεβρουαρίου Ο Α.Υψηλάντης περνά τον ποταμό Προύθο, και φτάνει στο Ιασιο της μολδαβίας . Κήρυξη της επανάστασης

image

24 Φεβρουάριου  Ο Α. Υψηλάντης κυκλοφορεί την περίφημη προκήρυξη : « ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ » όπου καλούσε το γένος σε εθν-απελευθερωτικό αγώνα .

24 Φεβρουαρίου Ο Α. Υψηλάντης στέλνει επιστολή στον Ρώσο Πρεσβευτή στη Κων/πολη που τον καλεί να τεθεί επικεφαλής του αγώνα των Ελλήνων.

25 Φεβρουαρίου Πρώτη μεγάλη προσέλευση στρατιωτικής δύναμης και ορισμός ανώτατων στελεχών όπως των αδερφών του Νικόλαο και Γεώργιο , του Ιωάννη Κολοκοτρώνη κ άλλων .

26 Φεβρουαρίου  Έγινε ο πανηγυρικός καθαγιασμός τα σημαίας της Επανάστασης στο ναό των τριών ιεραρχών από τον μητροπολίτη Ιασίου Βενιαμίν.

27 – 28 Φεβρουαρίου Διάψευση των ελπίδων του Υψηλάντη για ταυτόχρονη εξέγερση των Σέρβων και για αποστολή βοήθειας από τη Ρωσία. Αποδοκιμασία του κινήματος του Υψηλάντη από το Ρώσο αυτοκράτορα στη  διάσκεψη στο  Λάϋμπαχ της Ιερής συμμαχίας με αποτέλεσμα ο Υψηλάντης να εγκαταλειφθεί από πολλούς συνεργάτες του στους οποίους υπολόγιζε.

Μάρτιος

ΜΑΡΤΙΟΣ 1821

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΟΥΛΑΤΝΟΥ ΜΑΧΜΟΥΤ Β’

ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ Ε’

 

1η Μαρτίου

Η είδηση για το κίνημα του Υψηλάντη έφθασε στην Κων/πολη . Ο Σουλτάνος με  επιστολή προς τους πρεσβευτές Αγγλίας , Αυστρίας και Γαλλίας ζήτησε την πολιτική συνδρομή των χωρών τους και αποφάσισε γενική κινητοποίηση για θρησκευτικό πόλεμο.

1η Μαρτίου

Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ και η Ιερά Σύνοδος βρέθηκαν σε εξαιρετικά δεινή θέση όταν έφθασε η κήρυξη της επανάστασης από τον Υψηλάντη. Ήταν τεράστια η ευθύνη τους για την τύχη του Γένους και ιδίως του ορθόδοξου πληθυσμού της Κων/πολης.

image
Πατριάρχης Γρηγόριος 5ος

Αρχές Μαρτίου

Στη σύνοδο της Ιεράς Συνόδου προτάθηκε η μετάβαση του πατριάρχη στη Πελοπόννησο . Ο πατριάρχης απάντησε πως η θέση του ήταν στην Κων/πολη.

2 – 6 Μαρτίου

Άρχισε  η διαφυγή σπουδαίων οικογενειών του Φαναριού από την Κων/πολη.

6 Μαρτίου

Ο Σουλτάνος θανατώνει του φαναριώτες. Μιχαήλον Χαντσερή και τον Γεώργιον Μαυροκορδάτο. Διατάζει όλες τις Φαναριώτικες οικογένειες να μετακινηθούν από τα διάφορα μέρη του Βοσπόρου στο Φανάρι και να τεθούν υπό αστυνομική επιτήρηση.

 

 

Αρχές Μαρτίου

Ο Πατριάρχης πέτυχε να απομακρύνει από το Πατριαρχείο , όπου διέμεναν ως όμηροι , τον αδελφόν και τον γιό του ηγεμόνα της Μάνης Πετρόμπεη , τον Αντώνιο Μαυρομιχάλη και τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη που κατόρθωσαν να διαφύγουν στην Πελοπόννησο.

13 Μαρτίου

Ο Πατριάρχης υποβάλλει αναφορά στον Σουλτάνο εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου και των Ελλήνων Προκριτών της Πόλεως στην οποία οι Αρχιερείς τονίζουν πως συμπεριφέρονται « ως πιστοί της Βασιλείας υπήκοοι ».

23 Μαρτίου

Ο Πατριάρχης στέλνει αφορισμό εναντίον του Αλέξανδρου Υψηλάντη και του Μ.Σούτσου για την επανάσταση στη Μολδοβλαχία.

image
Αφορισμός του Υψηλάντη

24 Μαρτίου

Θανατώνονται από τον Σουλτάνο Φαναριώτες όπως ο Νικόλαος Σκαναβής , Ο Μιχαήλος  ο Μάνος ,ο Θεόφωρος Ρίζος , ο Αλέξανδρος Φωτεινός και άλλοι .

Επίσης απαγχονίστηκε πρώτος από τον ανώτερο κλήρο ο μητροπολίτης Εφέσου Διονύσιος Καλλιάρχης και φυλακίσθηκαν και άλλοι Αρχιερείς. Συγχρόνως εντάθηκαν οι διωγμοί και η τρομοκρατία στην πρωτεύουσα αλλά και σε όλη την αυτοκρατορία εναντίον των Ελλήνων.

image
Διωγμοί Ελλήνων και εκτελέσεις κληρικών στην Πόλη ( Αθήνα , Γεννάδειος Βιβλιοθήκη )

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Αχαΐα

Αρχές Μαρτίου 1

Η Τουρκική  διοίκηση καλεί τους Αρχιερείς και τους προκρίτους της Πελοποννήσου στην Τριπολιτσά με το πρόσχημα της έκτακτης σύσκεψης αλλά στην πραγματικότητα οι Τούρκοι σκόπευαν να τους κρατήσουν ως ομήρους και εγγυητές για το φόβο της επανάστασης. Αρκετοί Αρχιερείς και Πρόκριτοι προσήλθαν στην Τριπολιτσά.

10 – 13 Μαρτίου

Όσοι Αρχιερείς και πρόκριτοι δεν πήγαν στην Τριπολιτσά με επικεφαλής τον  Παλαιών Πατρών Γερμανό και Ασημάκη Φωτήλα συγκεντρώθηκαν στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας και συζήτησαν για την πορεία και την έναρξη της επανάστασης.

image
Πελοπόννησος

17 Μαρτίου

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες οικογενειακών αρχείων αγωνιστών στην Αγία Λαύρα έγινε ειδική δοξολογία και ακολούθησε ορκωμοσία των αγωνιστών. Επίσης αποφασίστηκε να σταλεί απεσταλμένος στο Σουλτάνο με σκοπό να τον διαβεβαιώσει πως δεν υπήρξε καμία επαναστατική κίνηση στην Πελοπόννησο , να  προβούν σε στρατολογία ανδρών στις επαρχίες τους και να στείλουν απεσταλμένους στα νησιά και τις άλλες επαρχίες της Πελοποννήσου.

14 – 20 Μαρτίου

Ο Νικόλαος Σολιώτης κοντά στο χωριό Αγρίδι χτύπησε Τούρκους ταχυδρόμους.

Επίθεση Ελλήνων στην τοποθεσία Xελωνοσπηλιά κοντά στο χωριό Κατσαναίς με την έγκριση τον Ασημάκη Ζαΐμη και των Χονδρογιανναίων εναντίον του εισπράκτορα φόρων Σεϊδή Λαλιώτη που μετέφερε δημόσια χρήματα από τα Καλάβρυτα στην Τριπολιτσά. Ο Σεϊδής διέφυγε και ενημέρωσε τους Τούρκους για το περιστατικό.

20 Μαρτίου

Έκδοση διαταγής του Καϊμακάμη Σελήχ στους προύχοντες να χτυπούν ανελέητα κάθε επαναστατική ενέργεια στην περιοχή τους.

Με διαταγή του Ασημάκη Φωτήλα φονεύθηκαν 2 Τούρκοι στο χωριό Λιβάρτζι

Ο Νικόλαος Σολιώτης επιτίθεται σε Αλβανούς στο χωριό Βερσοβά

Επίθεση εναντίον της συνοδείας του Τούρκου Βοεβόδα των Καλαβρύτων Ιμπραήμ Πασά Αρναούτογλου στη θέση Πολιόπυργος που πήγαινε στη Τριπολιτσά. Ο Αρναούτογλου κλείσθηκε στους πύργους των Καλαβρύτων

21 Μαρτίου

Πολιορκία και παράδοση των Καλαβρύτων.

Εξακόσιοι αγωνιστές με αρχηγούς τον Σωτήρη Χαραλάμπη , τον Φωτήλα , τον Σωτήρη Θεοχαρόπουλο , τον Ιωάννη Παπαδόπουλο  , τον Νίκο Σολιώτη και τους Πετμεζαίους  επιτέθηκαν εναντίον των Καλαβρυτινών Τούρκων που είχαν καταφύγει στους πύργους της πόλης . Ύστερα από αντίσταση πέντε ημερών ο Βοεβόβας Αρναούτογλου παραδόθηκε.

 

25 Μαρτίου

O θρύλος της Αγίας Λαύρας

image
Παλεών Πατρών Γερμανός υψώνει το λάβαρο της Επανάστασης στην Αγία Λαύρα

Σύμφωνα με τον θρύλο αυτόν στις 25 Μαρτίου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε στη μονή της Αγίας Λαύρας το λάβαρο της μονής με την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και όρκισε σ αυτό τους αγωνιστές της επανάστασης..

25 Μαρτίου

Η ημέρα αυτή είναι στενά συνδεδεμένη με την ιστορία της έναρξης της επανάστασης . Είναι η μέρα που είχε οριστεί ως ημέρα της εξέγερσης στην Πελοπόννησο , Βοστίτσα και τη Μάνη αλλά και τη Ρούμελη και τη Λευκάδα , από τους φιλικούς απεσταλμένους του Υψηλάντη. Είναι ακόμη  η ημέρα που γενικεύθηκε η Επανάσταση σε όλη την Πελοπόννησο.

23 Μαρτίου

image
Ανδρέας Λόντος υψώνει την 1η Ελληνική Επαναστατική σημαία

Απελευθέρωση της Βοστίτσας ( Αίγιο ) . Από τις αρχές Μαρτίου το Αίγιο διέθετε το πρώτο οργανωμένο στρατιωτικό σώμα της Πελοποννήσου με δύναμη 400 ανδρών. Ο Ανδρέας Λόντος ύψωσε επαναστατική Ελληνική Σημαία , κόκκινη με μαύρο σταυρό και απελευθέρωσε την Βοστίτσα .

25 Μαρτίου  Έναρξη της Επανάστασης στην Πάτρα

Από το μήνα Φεβρουάριο είχε αρχίσει ο επαναστατικός αναβρασμός στην Πάτρα. Από τις 20 Φεβρουαρίου οι Τουρκικές αρχές άρχισαν να ανησυχούν από τις κινήσεις των ραγιάδων και άρχισαν να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την ασφάλειά τους. Παράλληλα, οι Έλληνες προετοιμάζονταν για την εξέγερση . Στις 25 Μαρτίου οι Τούρκοι κλείστηκαν στο κάστρο. Στις 25 Μαρτίου έφτασαν στην πόλη ο Παλαιών Πατρών Γερμανός , ο Ανδρέας Ζαϊμης με 500 άνδρες , ο Ανδρέας Λόντος με 400 άνδρες και άλλοι Στην πλατεία του Αγ.Γεωργίου συγκεντρώθηκαν οι Έλληνες . Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έστησε το Σταυρό , πάνω στον οποίο ορκίσθηκαν οι αγωνιστές αναφωνώντας « Ελευθερία ή Θάνατος ». Ο Ανδρέας Λόντος ύψωσε την επαναστατική σημαία . Ακολούθησε σύσκεψη των Προκρίτων που αποφάσισε :

  • Να αρχίσει η πολιορκία του Κάστρου.
  • Οργανώθηκε Επαναστατική Επιτροπή που ονομάσθηκε επαναστατικό ή Αχαϊκό Διευθυντήριο . Επικεφαλής ορίστηκε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός . Στις 26 Μαρτίου το Αχαϊκό Διευθυντήριο εξέδωσε στους πρόξενους των ξένων δυνάμεων επαναστατική διακοίνωση.
image
Ο Παλεών Πατρών Γερμανός ορκίζει τους αγωνιστές στο Σταυρό

ΚΑΛΑΜΑΤΑ

image

17 Μαρτίου :

Οι αρχηγοί της Μάνης συγκεντρώνονται στην Αερόπολη ( Τσίμοβα ) και αποφασίζουν και επαναστατήσουν. Ειδοποιούν και όλους όσοι βρίσκονταν στο μοναστήρι του Αγίου Ηλία τον Παπαφλέσσα , Αναγνωσταρά και άλλους οπλαρχηγούς.

 

 

15,16,17,18,19 Μάρτη

Στο λιμάνι του Αρμυρού της  Μάνης αγκυροβολεί το καράβι του ναυτικού Μέξη που ήρθε από τη Σμύρνη γεμάτο βαρέλια με μπαρούτι.

Με άδεια του Πετρόμπεη γίνεται ο εκτελωνισμός και η μεταφορά του μπαρουτιού στη Μάνη.

Οι Έλληνες , και ειδικά ο Παπαφλέσσας ξεγελούν τον Βοεβόδα της Καλαμάτας Σουλεϊμάν αγά , πως δήθεν κινδυνεύει από τους Κλέφτες . Ο Βοεβόδας  προσκαλεί τους Μανιάτες στη Καλαμάτα για να τον προστατεύουν από τους κλέφτες .

19 Μαρτίου

Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης με 150 άντρες εγκαθίσταται στην Καλαμάτα.

23 Μαρτίου

image
Απελευθέρωση Καλαμάτας

Οι Μανιάτες με αρχηγό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη απελευθερώνουν την Καλαμάτα από τους Τούρκους.

Μαζί με το Μαυρομιχάλη είναι ο μεγάλες οικογένειες των Μανιατών : Μούρτζινοι , Χριστέοι , Τρουπάκηδες, Κουμουνδουράκηδες κ.α . Επίσης ήταν μαζί και οι μεγάλοι οπλαρχηγοί Θ. Κολοκοτρώνης , ο Παπαφλέσσας , ο Αναγνωσταράς και ο Νικηταράς. Ο Τούρκος διοικητής παρέδωσε την πόλη και το Τούρκικο εξοπλισμό στους Επαναστάτες . Είναι η πρώτη μεγάλη Νίκη των Ελλήνων και η πρώτη μεγάλη παράδοση πόλης και του κάστρου της.

24 Μαρτίου

image

Έγινε δοξολογία στον ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων Καλαμάτας . 24 Ιερείς και Ιερομόναχοι ευλόγησαν κατά τη διάρκεια Πανηγυρικής δοξολογίας την Ελληνική σημαία και όρκισαν τους αγωνιστές της Επανάστασης.

 

25 Μαρτίου

Η ίδρυση της Μεσσηνιακής Γερουσίας με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη , αρχιστράτηγο του Σπαρτιάτικου και Μεσσηνιακού Στρατού. Η Μεσσηνιακή Γερουσία ενέκρινε την προκήρυξη προς τας « Ευρωπαϊκάς Αυλάς »  με την οποία οι Έλληνες τονίζουν « Όλοι αποφασίσαμεν ή να ελεύθερωθώμεν ή να αποθάνωμεν » και ζητούν τη συνδρομή των Ευρωπαϊκών λαών .

image
Προκήρυξη της Μεσσηνιακής Γερουσίας
image
Ο Γέρος του Μοριά

ΓΟΡΤΥΝΙΑ

Στα Βλάχικα της Καρύταινας : ο Γιωργάκης Ντρίτζας σκοτώνει 4 Τούρκους.

21 – 23 Μαρτίου : Οι αδελφοί οπλαρχηγοί Πλαπούτα ( Κολιόπουλοι ) κήρυξαν μετά από επίσημη δοξολογία , την έναρξη της Επανάστασης στα Λαγκάδια της Γορτυνίας.

24 – 25 Μαρτίου:  Οι Καρυτινοί άρχισαν πολεμικές επιχειρήσεις. Ο Αναστάσιος Δεληγιάννης με τους αδερφούς Πλαπούτα εγκατέστησαν στρατόπεδο στο χωριό Μπέτσι της Γορτυνίας.

image
Καρύταινα

Ο Δημητράκης Δεληγιάννης με 600 στρατιώτες από τη Άκοβα και τη Παραμεριά στρατοπέδευσαν στο χωριό Ρένεσι.

25 Μαρτίου : Επαναστάτες από τα χωριά Ζυγοβίτι , Στεμνίτσα , Δημητσάνα με επικεφαλής τον Θεοδόσιο Καρδαρά και Κωνσταντίνο Αλεξανδρόπουλο αποφάσισαν να επιτεθούν εναντίον των Τούρκων της Καρύταινας. Οι Τούρκοι κλείσθηκαν στο κάστρο.

26 Μαρτίου: Ο Θ. Κολοκοτρώνης που βρισκόταν στο χωριό Τετέμπεη έμαθε πως οι Τούρκοι του χωριού Φαναρίου έσπευσαν να βοηθήσουν τους έγκλειστους Τούρκους στο κάστρο της Καρύταινας.

27 Μαρτίου: Οι  Έλληνες του Φαναριού και της Ανδρίτσαινας με επικεφαλής των Προκρίτων της περιοχής, Πολυχρόνη και Νικολάου Ζανετόπουλου μαζί με τον Ζανέτο Χριστόπουλο αφού ύψωσαν Επαναστατική σημαία ξεκίνησαν να χτυπήσουν τους Τούρκους που κατευθύνονταν προς την  Τριπολιτσά και στρατοπέδευσαν στο χωριό Ρουβιά.

27 – 28 Μαρτίου: Ο Θ.Κολοκτρώνης για να εμποδίσει την είσοδο των Τούρκων του Φαναρίου και της Καρύταινας και να ματαιώσει την ένωση των Τούρκων Φαναριωτών και Καρυτινών κατέλαβε με Μανιάτες αγωνιστές την επίκαιρη θέση του Αγ.Αθανασίου.

29 Μαρτίου: Η Σημαντική Νίκη των Ελλήνων . Οι Τούρκοι επιτέθηκαν στην ομάδα του Κολοκοτρώνη  στη διάβαση του Αγίου Αθανασίου. 300 Έλληνες Μανιάτες αντιστάθηκαν για πολλές ώρες στις εφόδους 1700 Τούρκων. Οι Μανιάτες πολέμησαν γενναία.  Οι Τούρκοι όμως κατόρθωσαν να περάσουν τη δύσκολη διάβαση του Αγ.Αθανασίου και να προχωρήσουν προς τη γέφυρα του Ρουφιά (Αλφειού) . Ο Κολοκοτρώνης πρόλαβε και κατέλαβε τη γέφυρα. Οι Τούρκοι προσπάθησαν να περάσουν το ποτάμι από την θέση Χαλήλαγα. Εκεί τους χτύπησαν οι Πλαπουταίοι μαζί με τον Ζανέτο Χριστόπουλο. Οι Τούρκοι έπαθαν μεγάλη καταστροφή και όσοι σώθηκαν μπήκαν στο φρούριο της Καρύταινας . Στη μάχη αυτή του Αλφειού , κοντά στην Καρύταινα οι Έλληνες κέρδισαν την πρώτη σημαντική μάχη του αγώνα.

image
Η μάχη στον Άγιο Αθανάσιο

29 Μαρτίου

Οι Έλληνες στρατοπέδευσαν στην Καρύταινα και άρχισαν την πολιορκία του φρουρίου. Στο στρατόπεδο αυτό άρχισαν να  φτάνουν αγωνιστές και από άλλες περιοχές της Πελοποννήσου ( Θ. Κολοκοτρώνης  Κανέλλος Δεληγιάννης , Δ.Πλαπούτας , Σταύρος Δημητρακόπουλος Παπαφλέσσας , Παπατσώνης , Ο Κεφάλας ,Μαυρομιχάλης , Καπετανάκης , ο Ζανέτος Χριστόπουλος και άλλοι. Στο στρατόπεδο συγκεντρώθηκαν περίπου 5 – 6.000 άντρες . Ήταν το πρώτο μεγάλο στρατόπεδο των Ελλήνων στην αρχή της επανάστασης.

29 Μαρτίου

Ο Κολοκοτρώνης στέλνει επιστολή στους Λαλαίους Τούρκους να παραδοθούν. Ανάλογη επιστολή έστειλε και ο Κανέλος Δεληγιάννης στους πολιορκημένους Τούρκους της Καρύταινας.

30 Μαρτίου

Ο κολοκοτρώνης προτείνει στους άλλους οπλαρχηγούς να μείνουν λίγοι άνδρες στην Καρύταινα και οι υπόλοιποι να πιάσουν θέσεις στις περιοχές Καλογεροβούνι , Λαγκάδια , Δούκα ή Σικαλη ώστε να ματαιώσουν την άφιξη βοήθειας από τους Τούρκους  της Τριπολιτσάς.

31 Μαρτίου

Η πρόταση αυτή του Κολοκοτρώνη δεν εισακούσθηκε από τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς και οι Τούρκοι,  2500 περίπου έφθασαν στο χωρίο Σάλεσι και το έκαψαν. Το στρατόπεδο της Καρύταινας διαλύθηκε. Οι Τούρκοι της Καρύταινας μαζί με τους άλλους Τούρκους επέστρεψαν στην Τριπολιτσά.

image
Καρύταινα

ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

23 Μαρτίου στο Μαραθωνήσι ( Γύθειον) οι οπλαρχηγοί Τζανετάκηδες υψώνουν την σημαία της επανάστασης.

28 Μαρτίου

Στη Μονεβασιά μετά από δοξολογία που τέλεσε ο Επίσκοπος Έλους Άνθιμος οι οπλαρχηγοί Δεσποτόπουλοι και Καλογεράς άρχισαν την πολιορκία του κάστρου.

25 – 30 Μαρτίου

Στα Βλάχικα της Καρύταινας : ο Γιωργάκης Ντρίτζας σκοτώνει 4 Τούρκους.

Στο Δερβενάκι ο  Γ.Δανόπουλος σκοτώνει τον Τάταρη της Κορίνθου και κατέλαβε το χωριό Ζαχαριά.

Ο Γκολφίνος Πετμεζάς σκοτώνει τον εισπράκτορα του Κιαλίμπεη Τούρκου διοικητή της Κορίνθου .

Οι Πετμεζαίοι και ο οπλαρχηγός Παπανίκας επαναστάτησαν στην Κόρινθο.

image
Πολιορκία στις 27 Μαρτίου των Τούρκων στην Ακροκόρινθο.

23 Μαρτίου.

 Επανάσταση στα Δερβενοχώρια από το Γιάννη Μελέτη που είχε στρατοπεδεύσει στην Περαχώρα

23 – 25 Μαρτίου : Επανάσταση στην περιοχή του Ναυπλίου

24 – 25 Μαρτίου Στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας, ο οπλαρχηγός Αναγνώστης Κονδάκης μαζί με τον επίσκοπο Βρεσθένης Θεοδώρητο, επαναστατούν και ιδρύουν στρατόπεδο στα Βέρβαινα.

26 Μαρτίου: Ο Σισίνης κήρυξε την επανάσταση στη Γαστούνη.

26 Μαρτίου: Ο Χαράλαμπος Βιλαέτης σήκωσε τη σημαία της επανάστασης στον Πύργο.

26 Μαρτίου: Οι Τούρκοι κλείνονται στο μικρό φρούριο Χλομούτσι

24 Μαρτίου :  Οι οπλαρχηγοί Φραντζής , Δρέδες , Δημήτρης Παπατσώρης , Αλεξίου Φούτσης και Α.Δαρας επαναστατούν στην ορεινή περιοχή της Τριφυλίας και στη συνέχεια καταλαμβάνουν την Αρκαδιά (Κυπαρισσία) . Πολλοί Μεσσήνιοι οπλαρχηγοί και ο πρωτοσύγκελος  Αμβρόσιος Φρατζής συγκρότησαν τη Γενική Φροντιστηριακή Εφορία που άρχισε την προετοιμασία της πολιορκίας των γειτονικών κάστρων.

image

25 Μαρτίου : Επαναστατούν οι επαρχίες Μεθώνης και Νεόκαστρου ( Πύλου) με επικεφαλής το Γρ.Οικονομίδη.

25 Μαρτίου : Στη Κορώνη οι επαναστάτες Ιωάννης Κουράπαυλος και Εμμανουήλ Δαρειώτης μαζί με τος Αντώνιο και Ιωάννη Μαυρομιχάλη αρχίζουν την πολιορκία του κάστρου.

27 Μαρτίου : Επανάσταση στη περιοχή του Μυστρά . Οι οπλαρχηγοί Π.Κρεβατάς , Αντώνιος Νικολόπουλος ,Παναγιώτης Ιατράκος , Πέτρος Βαρβιτσιώτης υψώνουν τη σημαία της Επανάστασης .

Στερεά Ελλάδα

Φωκίδα

22 Μαρτίου

image

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος στέλνει επιστολή στους Γαλαξιδιώτες και τους παρακινεί να επαναστατήσουν.

24 Μαρτίου

Επανάσταση στη Φωκίδα με επικεφαλής τον μεγάλο αρματολό Πανουργιά .

 Όταν ο Πανουγιάς έμαθε για την εξέγερση της Αχαΐας κάλεσε στην περιοχή Προφήτη Ηλία κοντά στα Σάλωνα , τους προεστούς της περιοχής , Αναγνώστη Γιαγιτσή, Ρήγα Κοντορήγα και Αναγνώστη Κεχαγιά και τους ανακοίνωσε τη χαρμόσυνη είδηση της εξέγερσης. Εκείνοι τη δέχτηκαν με συγκίνηση και αποφάσισαν να επαναστατήσουν. Ο Πανουργίας πρότεινε στους συγκεντρωμένους στον προφήτη Ηλία να επιτεθούν αμέσως στα Σάλωνα (Άμφισσα).

27 Μαρτίου

Οι επαναστάτες της Φωκίδας μαζί με τους Γαλαξιδιώτες απελευθέρωσαν τα Σάλωνα. (

28 Μαρτίου

Επανάσταση στο Λιδωρίκι

Στις 28 Μαρτίου ο  οπλαρχηγός Δήμος Σκαλτσάς μαζί με τους : Αναγνώστη Λιδωρίκη και Παπαγεωργίου Πολίτη ύψωσαν και  απελευθέρωσαν το Λιδωρίκι.

30 Μαρτίου

Επανάσταση στο Μαλανδρίνο

Ο οπλαρχηγός θεόδωρος Χαλβατζής απελευθέρωσε το χωριό Μαλανδρίνο.

 

ΛΙΒΑΔΕΙΑ

image
Αθανάσιος Διάκος

Στα μέσα Μαρτίου επέστρεψε στην έδρα του ο δεσπότης Σαλώνων Ησαΐας από την Κων/πολη. Κάλεσε τους προκρίτους της περιοχής και τον Αθανάσιο Διάκο στην μονή του οσίου Λουκά όπου μετά από δοξολογία οι πρόκριτοι ορκίσθηκαν να είναι έτοιμοι για την Επανάσταση. Η μονή του οσίου Λουκά έγινε επαναστατικό κέντρο της περιοχής.

Ο Αθανάσιος Διάκος από την Μουσουνίτσα της Δωρίδος πρωτοπαλίκαρο του Οδυσσέα Ανδρούτσου αναγορεύτηκε καπετάνιος στην επαρχία της Λιβαδειάς.

27 Μαρτίου

Στη μονή του οσίου Λουκά έγινε επίσημη έναρξη του αγώνα με δοξολογία στην οποία πρωτοστάτησαν ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας και ο επίσκοπος Ταλαντίου Νεόφυτος. Ο Αθανάσιος Διάκος άρχισε την στρατολογία αγωνιστών και παράλληλα προκάλεσε τις πρώτες επαναστατικές ενέργειες.

28 – 29 Μαρτίου

Οι Έλληνες επαναστάτες κατέλαβαν το λόφο του προφήτη Ηλία απέναντι από το φρούριο της Λιβαδειάς και επικεφαλής με τον Αθανάσιο Διάκο επιτίθενται εναντίον των Τούρκων που είχαν εγκλειστεί στα φρούριά της.

31 Μαρτίου

Οι εγκλεισμένοι Τούρκοι στα φρούρια παραδίδονται και απελευθερώνεται η πόλη της Λιβαδειάς.

 

31 Μαρτίου

Παραδόθηκαν οι Τούρκοι που αμύνονταν στο Ταλάντι ( Αταλάντη) .

ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

image

1η Μαρτίου

Ο Υψηλάντης ξεκίνησε με στρατό 2000 και στάθμευσε στην πόλη Τίργκου (Ωραία Αγορά ) κοντά στο Ιάσιο.

5 Μαρτίου

Ο Υψηλάντης απήυθηνε επιστολή προς τον μητροπολίτη , τους επισκόπους και τους άρχοντες της Βλαχίας με οδηγίες για την επανάσταση.

6 Μαρτίου

image
Ιερός Λόχος

Ο Υψηλάντης ίδρυσε μονάδα άτακτου ιππικού με στολές Κοζάκων και Ουσάρων.

Ο Υψηλάντης συγκροτεί ειδικό τάγμα πεζικού στο Φώξανι , με αρχική δύναμη 100 στρατιωτών που το ονόμασε « Ιερό Λόχο» από Έλληνες σπουδαστές Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων και μαθητές του Ελληνικού σχολείου της Οδησσού.

Οι ιερολοχίτες είχαν ειδική στολή , στρατιωτική εκπαίδευση , οργάνωση και πειθαρχία τακτικού στρατού. Πρώτος διοικητής ορίσθηκε ο Γεώργιος Κατακουζηνός.

Στο Φωξάνι παρουσιάστηκαν ο Σέρβος στρατηγός Βλάδεν και αντιπροσωπεία από τα Βουλγαροχώρια της Βεσσαραβίας που υποσχέθηκαν συνδρομή για τον αγώνα.

 

7 Μαρτίου

Έλληνες επαναστάτες ναυτικοί από τα ιόνια νησιά επιτέθηκαν με τα πλοία τους και με αρχηγό τον Ανδρέα Σφαέλλο εναντίον Τουρικών Εμπορικών που έπλεαν στον ποταμό Δούναβη και τα κυρίευσαν. Αυτή είναι η πρώτη ναυτική επιχείρηση και Νίκη του Αγώνα.

10 Μαρτίου

Ένα στρατιωτικό σώμα 400 στρατιωτών Τούρκων χτυπήθηκε και καταστράφηκε στο Βουζαίο από Έλληνες που είχαν έρθει από το Φωξάνι.

8 Μαρτίου

Άρχισε η εγκατάλειψη της πόλεως του Βουκουρεστίου από ορισμένους άρχοντες .

14 Μαρτίου

image

Ο Καποδίστριας και ο Ρώσσος αυτοκράτορας στο Λάϋμπαχ λαμβάνουν επιστολή του Α. Υψηλάντη που παρουσιάζει την επανάσταση εκτεταμένη σε ολόκληρη τη Βαλκανική χερσόνησο και τα ελληνικά νησιά μέχρι και την Κρήτη.

16 Μαρτίου

Αναχωρούν από τον φόβο της επανάστασης πάρα πολλοί επίσημοι από την πόλη του Βουκουρεστίου και οι πρόξενοι της Αυστρίας και της Ρωσίας

18 Μαρτίου

Ο Υψηλάντης εκδίδει προκήρυξη προς τους « Ευγενείς κατοίκους του Βουκουρεστίου » καλώντας τα επιστρέψουν στις εστίες τους.

19 Μαρτίου

Στρατοπεδεύει στην πόλη Πλοέστι

24 Μαρτίου

Ανασυγκρότηση του στρατού του Υψηλάντη στο Βούκοβο.

25 Μαρτίου

Ο Υψηλάντης εγκαταστάθηκε στην περιοχή Κολεντίνα , έξω από το Βουκουρέστι.

26 Μαρτίου

Ο Μητροπολίτης , ο επίσκοπος Αρζίσου και μερικοί άρχοντες ήρθαν στην Κολεντίνα σε συνάντηση με τον Υψηλάντη.

27 Μαρτίου

Στο Βουκουρέστι , ημέρα Κυριακή ,έγινε πανηγυρική εορτή υψώσεως της επαναστατικής σημαίας στην κατοικία του Φαρμάκη. Επακολούθησε λιτανεία και παρέλασης στους γύρω δρόμους

 

14 Μαρτίου

Ο Καποδίστριας ως υπουργός της Ρωσικής Κυβέρνησης στέλνει επιστολή προς τον Υψηλάντη όπου του κοινοποιεί την αποδοκιμασία της Ρωσίας προς την Ελληνική Επανάσταση.

Τέλος Μαρτίου

Ο Υψηλάντης στέλνει επιστολή προς τον Τσάρο όπου τον παρακαλεί να διαπραγματευτεί με την Τουρκία :

  • Η μετάβαση του μετά των στρατευμάτων του στην Ελλάδα
  • Να δοθούν στην Ελλάδα τέσσερα φρούρια.
  • Αυτονομία της Πελοποννήσου , της Στερεάς Ελλάδας και των νήσων.
  • Παράλληλα , έστειλε έγγραφο και προς τους συνεργάτες του , αναγγέλλοντας την απόφασή του, για αμυντική στάση αναμονής.

 

Βιβλιογραφία εικόνων

https://www.sansimera.gr/biographies/812a

https://www.mixanitouxronou.gr/wp-content/uploads/2014/03/Filiki-Etaireia_Patriarxis-600×300.jpga

https://www.mixanitouxronou.gr/1821-enantia-se-froyria-kai-teichi-toy-giorgoy-margariti-ekdoseis-dioptra/a

https://parathrhths.gr/images/_tn.pnga

https://www.lifo.gr/uploads/image/1161504/%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91-%CE%9B%CE%91%CE%A5%CE%A1%CE%91.jpga

https://mavriki.files.wordpress.com/2019/03/londos-simaia.jpga

https://i1.prth.gr/images/w880/files/2019-03-25/aglav7.jpga

https://i.pinimg.com/736x/f0/a8/ed/f0a8ed411b891afb485d7d5b581b83dc.jpga

https://cdn.sansimera.gr/media/photos/main/apeleftherosi_Kalamatas.jpga

https://messinianews.gr/wp-content/uploads/2019/03/1821-kalamata.jpga

https://argolikoslibrary.files.wordpress.com/2011/02/ceb7-cf80cf81cebfcebaceb7cf81cf85cebeceb7-cf84cebfcf85-cf80ceb5cf84cf81cebfcf85-cebcceb1cf85cf81cebfcebcceb9cf87ceb1cebbceb7-cebccf80.jpg?w=700a

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/Kolokotronis01.jpga

https://averoph.files.wordpress.com/2013/03/cebaceb1cf81cf85cf84ceb1ceb9cebdceb11.jpg?w=640a

https://1.bp.blogspot.com/-Hz3hG09nAco/WNgU8RGzTII/AAAAAAAAHbw/wzSXIyzoRBQcdrxMamdLHulFHxDoVttJgCLcB/s1600/ec9e5d4418cddeb916f54861fa51abb5_L.jpga

https://galanoleykoblog.files.wordpress.com/2015/07/fbf27-corinth_engraving.jpga

https://www.gargalianoionline.gr/wp-content/uploads/2018/11/04-%CF%84%CF%84%CF%84%CF%84.jpga

https://www.ptisidiastima.com/wp-content/uploads/2020/03/1-24.jpga

https://www.mixanitouxronou.gr/wp-content/uploads/2014/03/Androutsos-Odysseas-_-Adam-Friedel-1825.jpga

https://www.agiathimia.com/wp-content/uploads/2017/03/%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CF%82-%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CF%82.jpga

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Athanasios_Diakos.JPGa

https://i.pinimg.com/originals/98/79/e6/9879e6d6398c71940b439612f826dc5d.jpga

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Kapodistrias2.jpga

http://lefteria.blogspot.com/2020/03/27-1821.htmla

 

 

 

 

 

Απρίλιος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ – ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ

image

1η Απριλίου

 O Υψηλάντης εγκαταλείπει την πρωτεύουσα της Βλαχίας και μετακινείται με όλο το στρατό του προς την ορεινή Κωμόπολη Τιργοβίστι . Ανέπτυξε τη δύναμή του στην ευρύτερη ορεινή περιοχή από το Πιτέστι έως το Πλοέστι.

 9 Απριλίου

Σύσταση Συμβουλίου με την ονομασία «Γενικόν Βουλευτήριον» με ευρείες αρμοδιότητες, διοικητικές, οικονομικές, επιμελειακές και άλλες.

 10 Απριλίου: ‘Έφτασαν οι πρώτες ειδήσεις για την έναρξη της Επανάστασης στην Ελλάδα που ενίσχυσαν το ηθικό του στρατού του.

 Μέσα Απριλίου

Ο Υψηλάντης στέλνει τον Κωνσταντίνο Πεντεδέκα στο Ιάσιο και τον Αθανάσιο Τουφεκτσή Καρπενησιώτη στο Γαλάτσι με εντολή να συγκεντρώσουν Έλληνες στρατιώτες και να τους οδηγήσουν στο Γενικό στρατόπεδο Τιργοβιστίου.

30 Απριλίου

Οι πασάδες των φρουρίων του Δουνάβεως από τη Βραΐλα έως το Βιδίνι περνούν τα σύνορα και προχωρούν στο έδαφος της Μολδαβίας και Βλαχίας με ισχυρές δυνάμεις για να συντρίψουν την επανάσταση.  Αρχιστράτηγος ήταν ο Βαλαής της Σιλιστρίας Σελίμ Μεχμέτ. Ναύαρχος του στόλου που βρισκόταν στην περιοχή της Βραΐλας,  ήταν ο Αλβανός Ιμπραήμ πασάς. Η συνολική δύναμη που διέθεταν οι Τούρκοι ξεπερνούσε τις 30.000 μαζί με τα πληρώματα των πλοίων. Η δύναμη του Υψηλάντη ήταν 6.500 άνδρες και  οι 450 άνδρες του Ιερού λόχου.

20 Απριλίου

 Οι Έλληνες του στρατοπέδου του Γαλατσίου έκαψαν τη γέφυρα του ποταμού Σερέτη στο δρόμο για τη Βράιλα για να εμποδίσουν την τουρκική επίθεση.

 30 Απριλίου

image
Αθανάσιος Καρπενησιώτης

Οι Τούρκοι κινήθηκαν με ισχυρές δυνάμεις προς τον ποταμό Σερέτη στην ίδια περιοχή προχωρούσε ο Έλληνας χιλίαρχος Αθανάσιος Καρπενησιώτης με ελάχιστη δύναμη.  Στη γέφυρα του ποταμού Σερέτη στην περιοχή του Γαλατσίου Τούρκοι και Έλληνες πολέμησαν όλη την ημέρα.  Οι Έλληνες με τον Καρπενησιώτη έτρεψαν τους Τούρκους σε φυγή.

 

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

Λιβαδειά

1η Απριλίου

image
Σημαία Αθανασίου Διάκου

Στη Λιβαδειά έγινε πανηγυρική δοξολογία στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Εκτός του επισκόπου Σαλωνών και Ταλαντίου  χοροστάτησε και ο επίσκοπος Αθηνών Διονύσιος. Οι τρεις επίσκοποι ευλόγησαν τη σημαία του Αθανασίου Διάκου με την εικόνα του Αγίου Γεωργίου και κυκλικά την επιγραφή «Ελευθερία ή Θάνατος». Συστήθηκε επαναστατική Επιτροπή της Στερεάς Ελλάδος με επικεφαλής τους Νικόλαο Νάκο, Ιωάννη Λογοθέτη και Ιωάννη Φίλωνα

1η Απριλίου

Οι Έλληνες με επικεφαλής τους Γιάννη Λάππα και Βασίλειο Μπούσγκο μπήκαν στη Θήβα και ύψωσαν την σημαία του αγώνα.

8 Απριλίου

image

Ο Ιωάννης Δυοβουνιώτης υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στη Λαμία.

8 – 15 Απριλίου

Πολιορκία και απελευθέρωση της Μπουδουνίτσας (Μενδενίτσα) από τους Έλληνες με επικεφαλής τους Αθανάσιο Διάκο, Ιωάννη Δυοβουνιώτη και Κομνά Τράκα.

18 Απριλίου

 Ο Διάκος, ο Δυοβουνιώτης, ο Πανουργιάς και ο Κοντογιάννης επιτέθηκαν στο Πατρατζίκιον (Υπάτη) αλλά το  άφησαν μισοκαμμένο γιατί εμφανίστηκαν ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιοσέ Μεχμέτ με 8.000 άνδρες.

23 Απριλίου

Αλαμάνα

image
Αθανάσιος Διάκος

Μετά την αποχώρησή τους από την Υπάτη οι οπλαρχηγοί Δυοβουνιώτης, Πανουργιάς και Αθανάσιος Διάκος αποφάσισαν να χωριστούν και να καταλάβουν ο Δυοβουνιώτης τη γέφυρα του Γοργοποτάμου με 400 άνδρες, ο Πανουργιάς με τον επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα με 600 άνδρες το χωριό Μουσταφάμπεη και τη Χαλκωμάτα. Ο Διάκος με 500 άνδρες ανέλαβε να υπερασπίσει τη γέφυρα της Αλαμάνας και τα Πουριά, που περνούσε ο δρόμος που οδηγούσε στις Θερμοπύλες. Και στους τρεις επιτέθηκε ο Ομέρ Βρυώνης. Το σώμα του Δυοβουνιώτη υποχώρησε μετά από σθεναρή αντίσταση. Το σώμα του Πανουργιά μετά από ισχυρή αντίσταση υποχώρησε με δραματικές απώλειες, όπως αυτή του επισκόπου Σαλώνων. Οι δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη και Κιοσέ Μεχμέτ ρίχνονται εναντίον του Διάκου και των παλικαριών του. Οι άνδρες του Διάκου τον παροτρύνουν ν’ αποχωρήσουν. Αυτός αρνείται. Οι πιο πολλοί σκοτώνονται. Ο Διάκος απτόητος συνεχίζει να μάχεται,  πληγώνεται και συλλαμβάνεται. Περιφρονεί τις προτάσεις του Ομέρ Βρυώνη και σκοτώνεται με ανασκολοπισμό. Ο θάνατός του άφησε δυσαναπλήρωτο κενό στην πατρίδα που στερήθηκε ένα τόσο νέο και γενναίο άνδρα.

image
Αθανάσιος Διάκος Αλαμάνα

ΑΤΤΙΚΗ

 Αρχές Απριλίου

image
Μελέτης Βασιλείου

Ο επαναστατικός ενθουσιασμός επικράτησε και στην Αττική. Η Αθήνα με 10.000 κατοίκους ήταν περιτριγυρισμένη από τείχος και με ισχυρότατο φρούριο στην Ακρόπολη. Στην πόλη κατοικούσε μεγάλος αριθμός Τούρκων. Παρά τις αντίξοες συνθήκες δημιουργήθηκε στη Χασιά ένα μικρό σώμα ενόπλων από το γενναίο φιλικό χωρικό Μελέτη Βασιλείου. Με τον Μελέτη Βασιλείου ήρθαν σε συνεννόηση ο θρυλικός αναγνώστης Κιουρκατιώτης από το Μενίδι και ο Γιάννης Ντάβαρης από το Λιόπεσι για να κινηθούν επαναστατικά.

9 με 10 Απριλίου

Οι Τούρκοι συνέλαβαν και φυλάκισαν τη νύκτα της 9ης  προς 10ης Απριλίου τους προκρίτους της Αθήνας.

25η Απριλίου

image
Επανάσταση στην Αθήνα

Επαναστάτες από τη Χασιά, Μενίδι και από τα Μεσόγεια με αρχηγό τον Δήμο Αντωνίου μπήκαν στην Αθήνα, τέλεσαν δοξολογία και ύψωσαν την σημαία της Επανάστασης στο διοικητήριο της πόλης.  Οι Τούρκοι κλείστηκαν στην Ακρόπολη και άρχισε η πολιορκία του κάστρου από τους Έλληνες. 

ΝΗΣΙΑ

3 Απριλίου

Επανάσταση στις Σπέτσες

image
Ιωάννης Μπότασης

Χάρη στις προσπάθειες των φιλικών του νησιού των Μποτασαίων και του Γεωργίου Πάνου καθώς και των Π. Ομιρίδη, Σκυλίτση και του Πελοποννήσιου Χριστόδουλου Μέρτικα που γνωστοποίησε στους προκρίτους την προκήρυξη του Πετρόμπεη, υψώθηκε η σημαία της επανάστασης στο διοικητήριο του νησιού.

Επίσης, οι Σπετσιώτες αποφάσισαν να συμπράξουν με το στόλο τους στις πολιορκίες των πελοποννησιακών φρουρίων και συγχρόνως να αποστείλουν τα πλοία τους στο Αιγαίο για να υποκινήσουν σε επανάσταση και τα άλλα νησιά.

5 Απριλίου έως τέλος Απριλίου

 Αρχίζει από τα σπετσιώτικα καράβια ο αποκλεισμός του φρουρίου του Ναυπλίου. Την επιχείρηση ανέλαβαν λίγα πλοία υπό την αρχηγία της Λασκαρίνας Μπούμπουλη (Μπουμπουλίνας) και του Μανώλη Ορλώφ. Επίσης με επτά πλοία ενίσχυσης της τους πολιορκητές της Μονεμβασιάς.

Οι Σπετσιώτες έστειλαν ενισχύσεις και στόλο στον κόλπο του Ναβαρίνου.

 Έστειλαν επίσης 15 πλοία στα μικρασιατικά παράλια που επιτέθηκαν σε 3 τουρκικά πλοία που ήταν αγκυροβολημένα στη Μήλο, τα κατέλαβαν και τα οδήγησαν στις Σπέτσες. Μετά από λίγες ημέρες κατέλαβαν κι άλλο ένα τουρκικό πλοίο έξω από την Κίμωλο.

 Αρχές Απριλίου

Σαλαμίνα

Επανάσταση στο νησί Σαλαμίνα (Κουλούρη) με επικεφαλής τον ιερομόναχο Γρηγορίου.

Πόρος

Υψώθηκε η σημαία της επανάστασης με επικεφαλής τους Χριστόδουλο Μερτίκα, Γεώργιο Μερτίκα και Γεώργιο Κριεζή.  

Αίγινα

Επανάσταση στην Αίγινα με επικεφαλής τους Γ. Λογιωτατίδη, Αθ. Μάρκελλο και Σπύρο Μάρκελλο.

Ψαρά

image
Επανάσταση στα Ψαρά και Ύδρα

10 Απριλίου.

 Επαναστάτησαν τα ψαρά που είχαν αναπτυχθεί οικονομικά και ναυτικά. Οι Ψαριανοί, παρά το γεγονός πως το νησί τους βρίσκεται πολύ κοντά στην Τουρκία, σύσσωμοι ύψωσαν με ενθουσιασμό τη σημαία της ελευθερίας ανήμερα το Πάσχα και αμέσως έσπευσαν να κινηθούν εναντίον των μικρασιατικών παραλιών, όπου βρίσκονταν τουρκικές δυνάμεις.

Μέσα Απριλίου: Επτά πλοία επιτέθηκαν σε πέντε τουρκικά, κατεβύθισαν το ένα και συνέλαβαν τα υπόλοιπα τέσσερα. Τα πλοία συνέχισαν να λεηλατούν τα παράλια της Μικράς Ασίας πανικοβάλλοντας τους Τούρκους και στη συνέχεια μετέφεραν τα πλοία των Τούρκων στα Ψαρά. Η νίκη αυτή των Ψαριανών εκτός από το ηθικό αντίκτυπο είχε ως αποτέλεσμα να ματαιωθεί αποστολή τριών χιλιάδων εμπειροπόλεμων Τούρκων στην Πελοπόννησο.

Ύδρα

image
Επανάσταση στην Ύδρα

16 Απριλίου

 Με την παρουσία όλων των Υδραίων έγινε επίσημη δοξολογία και υψώθηκε στο διοικητήριο η σημαία της επανάστασης από τον αρχιεπίσκοπο Γεράσιμο. Ταυτόχρονα και το πρώτο επαναστατικό έγγραφο της Ύδρας. Οι επαναστατικές ενέργειες στην Ύδρα είχαν αρχίσει από τις 28 Μαρτίου με επικεφαλής τον πλοίαρχο Οικονόμου. Επίσης επικεφαλής του αγώνα στην Ύδρα ήταν Γκίκας Θ., Πέτρος Μαρκέλης και Δημήτρης Κριεζής. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και ο Λάζαρος Κουντουριώτης.

18 Απριλίου

 Οι Υδραίοι απεύθυναν έγγραφο στους κατοίκους των νησιών Σύρου, Νάξου και Τήνου που τους παρακινούσαν να επαναστατήσουν.

Μέσα Απριλίου: οι Υδραίοι με παρότρυνση του δασκάλου Νεοφύτου Βάμβα αποφάσισαν να στείλουν πλοία στη Χίο για να επαναστατήσει. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος 11 υδραίικα πλοία, επτά σπετσιώτικα και τρία ψαριανά με επικεφαλής τον καπετάνιο Γιακουμάκη Τομπάζη.

Χίος

image
Επανάσταση στην Χίο

23 Απριλίου

 Η κορβέτα του Τομπάζη αγκυροβόλησε στα Ψαρά. Λίγες μέρες αργότερα ο στόλος αγκυροβόλησε στο βόρειο μέρος της Χίου. Οι Τούρκοι οχυρώθηκαν στο φρούριο συλλαμβάνοντας μερικούς προκρίτους του νησιού. Οι κάτοικοι της Χίου δεν ανταποκρίθηκαν στις επαναστατικές προκηρύξεις του Τομπάζη και οι πρόκριτοι τον κάλεσαν να αποχωρήσει από τη Χίο. Η επιχείρηση δεν στέφθηκε με επιτυχία.

Σάμος

17 με 26 Απριλίου

 Ολόκληρη η Σάμος βρισκόταν στα χέρια των επαναστατών με επικεφαλής τον Γ. Λογοθέτη που έχοντας δύο χρόνια πριν μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία είχε πάρει το όνομα Λυκούργος.

Δεύτερο δεκαήμερο Απριλίου: επαναστατούν τα νησιά :  

Κάσος : Επικεφαλής οι Θεόδωρος Κονταρτσόγλου και Παπακανάρης  

Κάλυμνος:  Έπικεφαλής Μιχαήλ Ρεΐσης

Το παράδειγμα των νησιών αυτών μιμήθηκαν και τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου: Κάρπαθος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος και Αστυπάλαια. Δεν είναι ακριβώς γνωστή η ημερομηνία έναρξης της επανάστασης σε αυτά.

ΠΕΛΛΟΠΟΝΗΣΟΣ αρχές Απριλίου

image
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

3 έως 6 Απριλίου

Ο Κολοκοτρώνης πιστεύοντας πως πρέπει οι Έλληνες να καταλάβουν την Τριπολιτσά προσπαθεί να οργανώσει στρατόπεδο στην Πιάνα της Αρκαδίας το οποίο διαλύθηκε μόλις εμφανίστηκε τουρκική δύναμη 2000 ανδρών από την Τριπολιτσά. Οι Τούρκοι έκαψαν την Πιάνα, την Αλωνίσταινα και αναχαιτίστηκαν από το Σταύρο Δημητρακόπουλο, τον Νίκο Ταμβακοπουλο  και Κωνσταντίνο Πετμεζά που οχυρωμένοι στα υψώματα της κωμόπολης εμπόδισαν την προέλαση των Τούρκων στο Διάσελο της Αλωνίσταινας.

Στο χωριό Πάπαρι συγκεντρώθηκαν οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ,Κανέλλος Δεληγιάννης, Στ.  Δημητρακόπουλος  ,Ηλίας Μαυρομιχάλης, Τρουπάκης , Αναγνωσταράς  ,Παπαφλέσσας και αποφάσισαν να συστήσουν στρατόπεδα στο Πάπαρι, στη Μαρμαρία και στο διάσελο της Αλωνίσταινας.  Ακόμη άλλο ένα στρατόπεδο υπήρχε στα Βέρβαινα.

Αρχές Απριλίου: οι Τούρκοι απέτυχαν την έξοδό τους από το κάστρο του Νεόκαστρου. Οι πολιορκητές ενισχύθηκαν με την άφιξη του Κωνσταντίνου Μαυρομιχάλη.

11 Απριλίου

 Ενισχύθηκε η πολιορκία της Κορώνης με την άφιξη του Ηλ. Κατσάκου.

 

5 Απριλίου

Απέτυχε η προσπάθεια εξόδου των Τούρκων της Μονεμβασίας.

 

10 Απριλίου

 Οι Τούρκοι διεσκόρπισαν τους πολιορκητές του Ναυπλίου που επαναλήφθηκε με την άφιξη Σπετσιωτικών πλοίων με επικεφαλής τη θρυλική Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα.

 

ΠΑΤΡΑ

 

3 Απριλίου

 Οι Τούρκοι βάδισαν εναντίον της Πάτρας και κατέσφαξαν τον άμαχο πληθυσμό και γυναικόπαιδα. 

 

6 Απριλίου – 24 Απριλίου

 Τουρκική δύναμη 3.500 Αλβανών υπό τον Μουσταφά Κεχαγιά Μπέη βαδίζει και σκορπίζει τον όλεθρο στους πληθυσμούς της Βορειοανατολικής Πελοποννήσου. Έκαψε τη Βοστίτσα, διέλυσε την πολιορκία της Ακροκορίνθου, εισέβαλε στην Κόρινθο και αντιμετώπισε έξω από το Άργος δύναμη Ενόπλων Αργείων και Σπετσιωτών και διέλυσε την πολιορκία του Ναυπλίου.

10 Απριλίου

 Ανήμερα του Πάσχα τρεις χιλιάδες Τούρκοι επιτέθηκαν σε 500 ένοπλους Έλληνες στη Βλαχοκερασιά Αρκαδίας με αποτέλεσμα τη διάλυση του στρατοπέδου και το θάνατο του Νικολόπουλου.

ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΛΕΒΙΔΙ

image

13-14 Απριλίου , Η Μάχη στο Λεβίδι: τρεις χιλιάδες Τούρκοι πεζοί και Ιππείς βάδισαν εναντίον των στρατευμένων στο Λεβίδι. Το στρατόπεδο αυτό είχε συσταθεί από Καλαβρυτινούς αρχηγούς, τον Κωνσταντίνο Πετμεζά,  Γ.  Μπιλιδα και Π. Αρβάλη. Επίσης είχε ενισχυθεί από τους Σ. Χαραλάμπη, τον Σ. Θεοχαρόπουλο και Ν. Σολιώτη καθώς και από τον Αναγν. Στριφτόμπαλα . Οι Τούρκοι μπαίνουν στο Λεβίδι μέχρι την εκκλησία και σκοτώνουν τη γριά καντηλανάφτισσα Γιαννούλα Παρασκευά. Περίπου 70 Έλληνες οχυρώθηκαν σε σπίτια στο Λεβίδι. Ανάμεσά τους ήταν ο Στριφτόμπολας, οι αδελφοί  Πετμεζαίοι, ο Καρασπύρος και ο Ν. Σολιώτης.  Οι Τούρκοι όρμησαν κατά των οχυρωμένων. Η αντίσταση των Ελλήνων ήταν σθεναρή έξω από το σπίτι που βρισκόταν ο Στριφτόμπολας. Στους οχυρωμένους Έλληνες ήρθαν προς βοήθεια ο Δ. Πλαπούτας, ο Ηλίας Τσαλαφατίνος, Ν.  Πετμεζάς και Στ. Δημητρακόπουλος. Με αυτούς ενώθηκαν ο Χαραλάμπης, ο Θεοχαρόπουλος και άλλοι οπλαρχηγοί με τον Α. Σκαλτσά. Οι οχυρωμένοι όρμησαν εναντίον των Τούρκων που πανικόβλητοι έτρεξαν προς την Τριπολιτσά.  Η νίκη αυτή των Ελλήνων αποτέλεσε το σημαντικότερο γεγονός ως τότε του αγώνα.

18 Απριλίου

Νίκη των Ελλήνων στο χωριό Σιλίμνα

24 Απριλίου

 Οι Τούρκοι από την Τριπολιτσά διαλύουν το στρατόπεδο των Ελλήνων στο Βαλτέτσι.

28 Απριλίου

 Ο Κολοκοτρώνης ανακηρύχθηκε αρχιστράτηγος στην Καρύταινα.

 

Νέοι Διωγμοί στην Κωνσταντινούπολη απαγχονισμός του Πατριάρχη

image
Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’

1η Απριλίου

Οργανώθηκε οχλαγωγική διαδήλωση στην Κωνσταντινούπολη με επικεφαλής φανατικούς Τούρκους που λεηλάτησαν και έκαψαν την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής.

4 Απριλίου

Θανατώθηκε ενώπιον του σουλτάνου ο μεγάλος διερμηνέας Κ. Μουρούζης

Μεγάλη εβδομάδα

Θανατώθηκαν ο Βάνος Μαυροκορδάτος, Π.  Χαντζερής,  ο Βάνος Ν. Χαντζερής,  ο σπαθάρης Δ. Χαντζερής, ο Δ. Παπαρηγόπουλος και άλλοι επίσημοι Φαναριώτες.

Η Πύλη διέταξε τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’ που καταγόταν από τη Δημητσάνα της Αρκαδίας να στείλει απογραφή των ελληνικών οικογενειών που έμεναν στο Φανάρι.

Εκδόθηκε διάταγμα απαγόρευσης της αναχώρησης ραγιάδων από την Πόλη με τη συγκατάθεση των πρεσβειών των ξένων δυνάμεων εκτός από τον πρέσβη της Ρωσία Στρόγκανωφ. 

Φαναριώτες προτρέπουν τον Πατριάρχη να διαφύγει από την Πόλη αλλά αυτός δεν δέχεται.

10 Απριλίου Κυριακή του Πάσχα

Τούρκοι επίσημοι και ο νέος μέγας διερμηνέας του Σουλτάνου ήρθαν στη μεγάλη αίθουσα «το μεγάλο Συνοδικό».  Ο μέγας διερμηνέας διάβασε  διάταγμα παύσης του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’. Ο Γρηγόριος Ε’, που δεν ήταν πλέον Πατριάρχης, στράφηκε προς την έξοδο τον συνέλαβαν οι Τούρκοι και τον έκλεισαν στην τρομερή φυλακή του μποστάντσίμπαση.

 Εκλέχθηκε με παρέμβαση της Πύλης νέος Πατριάρχης ο Πισιδίας Ευγένιος Φιλιππουλίτης.

 Οι Τούρκοι έβγαλαν από τη φυλακή τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’ και τον μετέφεραν στην αποβάθρα του Φαναρίου όπου τον θανάτωσαν με απαγχονισμό.  Τρεις ημέρες παρέμεινε ο νεκρός στην αγχόνη κρεμασμένος. Στο στήθος του αναρτήθηκε έγγραφο που ανέφερε την αιτία της καταδίκης του.

image

13 Απριλίου

 Οι Τούρκοι αφού μεταφέρουν τον νεκρό τρεις φορές στην πλατεία του Φαναρίου σέρνοντας τον στο λιθόστρωτο τον έριξαν στο ναύσταθμο στο μέσο του Κεράτιου κόλπου. Ο νεκρός ανέβηκε στην επιφάνεια της θάλασσας και ανασύρθηκε στο πλοίο της Κεφαλλονίτη Ιωάννη Σκλάβου. Στις 11 Μαΐου το πλοίο έφτασε στην Οδησσό και με εντολή του αυτοκράτορα της Ρωσίας και της Ιεράς Συνόδου της Ρωσίας διέταξαν να γίνει μεγαλοπρεπής κηδεία του Γρηγορίου στις 17 Ιουνίου με εξαιρετική επισημότητα και λαμπρότητα.  Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ ήταν τέκνο της αρκαδικής γης. Γεννήθηκε στη Δημητσάνα το 1750 από φτωχούς γονείς. Το κοσμικό του όνομα ήταν Γεώργιος Αγγελόπουλος.

10 Απριλίου – 19 Απριλίου

 Απαγχονισμός αρχιερέων που ήταν φυλακισμένοι στην Κωνσταντινούπολη: Νικομήδειας Αθανάσιος και Αγχιάλου Ευγένιος, ο Θεοδωρουπόλεως Άνθιμος και άλλοι τρεις ιερείς και ο πρωτοσύγκελος Εφέσου.

22 Απριλίου

 Φανατικός τουρκικός όχλος προέβη σε τρομερή εξόρμηση στην πόλη. Κατέστρεψε 13 εκκλησίες, λεηλάτησε το πατριαρχείο. Σφαγιάστηκαν πολλοί κληρικοί, λαϊκοί και πολλοί εξέχοντες Φαναριώτες.

image
Σφαγές των Ελλήνων από τους Τούρκους

10 Απριλίου

 

Απαγχονισμός του πρώην Πατριάρχη Κύριλλου στην Ανδριανούπολη μαζί με 25 κληρικούς. Επίσης απαγχονίστηκαν από τους Τούρκους οι αρχιερείς Γάνου και Χώρας Γεράσιμος, Σωζοπόλεως Παϊσιος, Άρτης, Λαρίσσης, Ιωαννίνων και Γρεβενών.

 

ΣΜΥΡΝΗ

 

6 Απριλίου

 

 Όταν έφθασε η είδηση για την επανάσταση στην Πελοπόννησο σφαγιάστηκαν στην αγορά πάνω από 60 Έλληνες.  

 

10 Απριλίου

 

Προκλήθηκε πανικός και αθρόα  σφαγή των κατοίκων της πόλης.  Άνδρες, γυναίκες, παιδιά  και νήπια έπεφταν στη θάλασσα για να σωθούν. Τις επόμενες ημέρες του Απριλίου ο ελληνικός πληθυσμός της Σμύρνης δέχθηκε τρομερό διωγμό από τους Τούρκους για διάφορες αιτίες. 

 

 ΚΡΗΤΗ

Η φιλοπατρία των Ελλήνων της Κρήτης και η αγάπη τους για την Ελευθερία είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά  τους.

 

 Ήδη είχαν επαναστατήσει και στα Σφακιά με αρχηγό τον Ιωάννη Δασκαλογιάννη που υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες επαναστατικές και ηρωικές μορφές της Κρήτης.

image

Όταν έφθασε η είδηση της Επανάστασης στις παραδουνάβιες χώρες υπό τον Αλ.Υψηλάντη άρχισαν συχνές επισκέψεις προκρίτων στα Σφακιά και οι πρώτες συνεννοήσεις  για την επανάσταση.

 

7 Απριλίου ( Μ.Πέμπτη )

 

Όταν έμαθαν στην Κρήτη για την επανάσταση στην Πελοπόννησο  συγκεντρώθηκαν οι πρόκριτοι και οι προεστοί στα Σφακιά και ειδικότερα στα Γλυκά Νερά. Εκεί αποφάσισαν να επαναστατήσουν και την απόφασή τους να τη γνωστοποιήσουν και στους άλλους πρόκριτους της Κρήτης.

 

15 Απριλίου

 

Συνέλευση στο Λουτρό Σφακίων.

Σ’ αυτήν τη Συνέλευση προσκλήθηκαν πολλοί και ανακοινώθηκαν επίσημα οι αποφάσεις της Γερουσίας . Τέλεσαν διπλή Ανάσταση στον ναό της Παναγίας του Λουτρού.

Παραβρέθηκαν πέρα από τους πρόκριτους :

Ο αρματολός Γ.Τσελεπής με τα παλικάρια  του.

Οι πλοίαρχοι Αναγνώστης Παναγιώτου , ο Ανδρέας Φασούλης , ο Αναγώστης Ψαρουδάκης , ο Μιχάλης Κουρμούλης και ο Βασίλης Χάλης από το Θέρισσο . Όλοι πρόσφεραν πολεμοφόδια και μπαρούτι για τον αγώνα.

image
Βασίλης Χάλης

Βιβλιογραφία

https://i.pinimg.com/originals/98/79/e6/9879e6d6398c71940b439612f826dc5d.jpga

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/el/a/a1/%CE%9F_%CE%91%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%81%CF%80%CE%B5%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%BC%CE%AC%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9._%CE%95%CE%B3%CF%87%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B7_%CE%BB%CE%B9%CE%B8%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1._Peter_Von_Hess..jpga

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Ioannis_Diovouniotis_Greek_Fighter.JPGa

https://www.onalert.gr/wp-content/uploads/2019/04/diakos_maxi_tis_alamanas-750×375.jpga

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Athanasios_Diakos.JPGa

http://peritexnisologos.blogspot.com/2017/03/1821-1778-1826.htmla 

https://www.kathimerini.gr/wp-content/uploads/2020/07/1821-thumb-large–2.jpga

https://www.searchculture.gr/aggregator/thumbnails/edm-record/pandektis_prosopa/000085-10442_60264a

http://4.bp.blogspot.com/-UBn0uawgFjU/TwqA55-SRoI/AAAAAAAAAPk/Fu7uSRuNbG0/s400/psara.jpga

http://www.shippingtv.gr/wp-content/uploads/2018/03/1neb57a-854×509.jpga

https://www.historical-quest.com/poioi-eimaste/116-monimes-sthles/san-simera/719-epanastasi-xiou-1822.htmla

http://www.pronews.gr/sites/default/files/article/2017/03/25/old4.jpga

https://1.bp.blogspot.com/-UKSiiuEendo/XihbkUwtXWI/AAAAAAABRf4/ZGFhFtI9zt4J9JlMXFrL-LVnUlp8ommwQCNcBGAsYHQ/s1600/Elliniki_Epanastasi-%25CE%259C%25CE%25AC%25CF%2587%25CE%25B7-%25CE%259B%25CE%25B5%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B4%25CE%25AF%25CE%25BF%25CF%2585.jpga

https://cdn.sansimera.gr/media/photos/main/Patriarch_Grigorios_E.jpga

https://www.mixanitouxronou.gr/wp-content/uploads/2020/11/sfages-polis-1821.jpga

https://flashnews.gr/storage/photos/w_800px/201608/nme-coronelli-map.jpga

https://diasfm.gr/wp-content/uploads/2019/09/%CE%94%CE%91%CE%A3%CE%9A%CE%91%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%97%CE%A3_1.jpga

 

Μάιος

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

ΜΑΙΟΣ

image
Αθανάσιος-Καρπενησιώτης

ΚΥΡΙΑΚΗ 1 Μαΐου

Την αυγή της Κυριακής,1ης Μαΐου οι Τούρκοι επιτέθηκαν στην πόλη του Γαλατσίου με ισχυρές δυνάμεις. Οι Έλληνες με πολύ λιγότερες δυνάμεις αποφάσισαν να αμυνθούν στα οχυρώματα αντί να δώσουν μάχη κατά μέτωπο.

Οι Τούρκοι με κανόνια και πεζούς περικύκλωσαν τα οχυρώματα των Ελλήνων και την πόλη.

Αρχηγοί των Ελλήνων στα οχυρώματα ήταν ο Αθανάσιος Καρπενησιώτης και ο Κοτήρας ενώ τέσσερα ελληνικά πλοία ήταν αγκυροβολημένα στον Δούναβη κοντά στην πόλη.

Η μάχη άρχισε με σφοδρή ανταλλαγή πυρών και από τις δύο πλευρές. Οι Τούρκοι άρχισαν να εισδύουν στο Γαλάτσι πολεμώντας λυσσαλέα χωρισμένοι σε μικρές ομάδες. Ο αγώνας για τους Έλληνες ήταν άνισος απέναντι στις υπέρτερες δυνάμεις του εχθρού και βαθμιαία άρχισαν να οπισθοχωρούν πολεμώντας στην όχθη του Δούναβη και από εκεί συνέχισαν πρός τον Προύθο ποταμό.

Η μάχη κράτησε όλη μέρα και όλη νύχτα μέχρι τις πρωινές ώρες. Κατά τη μάχη αυτή οι απώλειες των Τούρκων κυμάνθηκαν από 1200 μέχρι 1300 ενώ οι απώλειες των Ελλήνων ήταν λιγότερες από 350 ωστόσο οι Έλληνες ηττήθηκαν από τις συντριπτικά ισχυρότερες εχθρικές δυνάμεις.

2 Μαΐου.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ

Οι Τούρκοι εξαγριωμένοι από τις βαριές απώλειές τους, μπήκαν μέσα στην πόλη,την κατέστρεψαν   ολοσχερώς και έσφαξαν άμαχο πληθυσμό. Ωστόσο το μαχητικό πνεύμα των Ελλήνων δεν κάμφθηκε και επακολούθησαν συμπλοκές κατά τις πρώτες ημέρες του Μαΐου μεταξύ Ελλήνων πολεμιστών και τουρκικών αποσπασμάτων.

Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΗΝΑ ΜΑΪΟ

  • Ίδρυση ελληνικού στρατοπέδου και οχυρωμάτων με πρωτοβουλία των Α. Καρπενησιώτη και Γ. Παπά.
  • Άφιξη των νέων δυνάμεων και εξασφάλιση του εφοδιασμού. Αναμονή ενισχύσεων από το Ιάσιο που,όμως, δεν έφτασαν ποτέ.
  • Ο Υψηλάντης έρχεται στην πόλη Γιργοβίστι,κατανέμει το στράτευμά του στο Πιτέστι υπό τον Ολύμπιο Φαρμάκη και στο Πλοέστι υπό τον Δούκα.

12 Μάϊου

Ο Υψηλάντης στέλνει τον Κατακουζηνό με εξακόσιους (600) άνδρες να ασφαλίσει την πόλη του Ιασίου.

16 Μαΐου

 Οι Τούρκοι φτάνουν στο Βουκουρέστι και οι τοπικοί άρχοντες υποτάχτηκαν σ΄ αυτούς. Ο Τούρκος  αρχηγός προβαίνει σε θανατώσεις Χριστιανών.

20 Μαΐου

Γύρω στις 20 Μαΐου από το Γενικό Στρατόπεδο του Τιργοβιστίου απεστάλη πρός τον αυτοκράτορα της  Ρωσίας Αλέξανδρο αίτηση» για βοήθεια και υπεράσπιση από τους αρχηγούς των οπλισμένων Γραικικών δυνάμεων εις Δακίαν και Μολδαυΐαν.» Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης δεν υπέγραψε την αίτηση αυτή αλλά έστειλε ιδιωτικές επιστολές πρός την αυτοκράτειρα της Ρωσίας και τον βασιλέα της Πρωσίας Φρειδερίκο,» όπως μεσολαβήσουν υπέρ της αιτήσεως των αρχηγών των οπλισμένων Γραικών.»

21 Μαΐου

Ο οπλαρχηγός Ολύμπιος συλλαμβάνει τον πρώην σύμμαχο του Υψηλάντη και συνεργάτη μετέπειτα των Τούρκων αρχηγό των εξεγερθέντων Ρουμάνων, Βλαδιμηρέσκου.

23 Μαΐου

Ο Βλαδιμηρέσκου καταδικάζεται σε θάνατο από το πολεμικό συμβούλιο του Υψηλάντη.

 

10-29 Μαΐου

Ο Γεώργιος Κατακουζηνός, πληρεξούσιος του Υψηλάντη,μετά από διαρκείς συγκρούσεις στη  Μολδαβία φθάνει στο Ιάσιο όπου είχε καλέσει να έρθει και το ελληνικό στράτευμα του Προύθου.

27 Μαΐου

Τα ελληνικά στρατιωτικά τμήματα κινούνται από το Τιργοβίστι με κατεύθυνση πρός το Πιτέστι και από  εκεί προς τη Μικρή Βλαχία.

27 Μαΐου                          

Η ΜΑΧΗ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΣΕΚΚΟΥ

Επίθεση των Τούρκων στη Μονή Σέκκου όπου υπήρχαν δυνάμεις της χιλιαρχίας του Ιωάννη  Κολοκοτρώνη. Οι Έλληνες παρέμειναν νικητές ως τη δύση του ήλιου. Ο Ιωάννης Κολοκοτρώνης και οι άλλοι αξιωματικοί διαπιστώνοντας τον μεγάλο αριθμό των  τουρκικών δυνάμεων αποχώρησαν από την περιοχή και κατευθύνθηκαν πρός το Τιργοβίστι.

28-29 Μαΐου

Τα ελληνικά στρατεύματα αποχωρούν από το Τιργοβίστι και φτάνουν στο Πιτέστι όπου έφθασε ο Υψηλάντης με το κύριο τμήμα των δυνάμεων και συναντήθηκε με μία άλλη φάλαγγα και με το σώμα του Γεωργάκη Ολύμπιου.

29 Μαΐου

Οι Τούρκοι εισέρχονται στην  κενή από  κατοίκους πόλη του Τιργοβιστίου.

29-30 Μαΐου

Σημειώνονται συγκρούσεις Τούρκων και Ελλήνων στη Μικρή Βλαχία.

 

Η ΕΥΒΟΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

8 Μαΐου: Επανάσταση στο Ξεροχώρι με τον οπλαρχηγό Βερούση (Μουτσανά).

17 Μαΐου: Ξεσηκώθηκε η Λίμνη. Οι Λιμναίοι εξόπλισαν 4 σκούνες και μέσα σε μικρό χρονικό  διάστημα καταρτίστηκε στολίσκος. Παράλληλα, σχηματίστηκε από τον Οπλαρχηγό Τομαρά και το πρώτο επαναστατικό στρατόπεδο στην οχυρή θέση Άγιος.

Τέλη Μαΐου: Επαναστάτησαν οι κάτοικοι της Κύμης με αρχηγό τον Γ. Παπά και χάρη στη δραστηριότητα του επισκόπου Νεοφύτου της Καρύστου.

27 Μαΐου: Οι Ευβοείς επαναστάτες με αρχηγό τον Βερούση( Μουτσανά) προσπάθησαν να  πολιορκήσουν δύο φορές τη Χαλκίδα αλλά και τις δύο φορές διαλύθηκαν από τους Τούρκους με μεγάλες απώλειες.Τέλος,την αρχηγία ανέλαβε ένας από τους αξιότερους άνδρες της Επανάστασης,ο Αγγελής Γοβγίνας ή Γοβιός.

image
Αγγελής Γοβγίνας

 

ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ

5 Μαΐου: Εμφανίζονται στον Παγασητικό κόλπο 7 Υδραιο-σπετσιώτικα πλοία υπό τον Υδραίο ναύαρχο Αναστάσιο Τσαμαδό,που αναστάτωσαν τους Τούρκους.

7 Μαΐου: Συγκέντρωση επαναστατών στις Μηλιές και την ίδια μέρα ή την επόμενη ύψωση της σημαίας της ελευθερίας.

9 Μαΐου: Οι επαναστάτες όρμησαν εναντίον του φρουρίου του Βόλου όπου αναχαιτίστηκαν  από τους Τούρκους. Οι Έλληνες στράφηκαν εναντίον του Βελεστίνου και στρατοπέδευσαν στον Άγιο Γεώργιο.

 Οι Τούρκοι κλείσθηκαν στους πύργους και οι Έλληνες μπήκαν στο Βελεστίνο και προέβησαν σε λεηλασίες.

 Οι Τούρκοι  έστειλαν μήνυμα στη Λάρισα για αποστολή ενισχύσεων. Ο Μαχμούτ Πασάς,Δράμαλης της Λάρισας κινήθηκε με ταχύτητα. Οι επαναστάτες με την εμφάνιση του Δράμαλη στην περιοχή εγκατέλειψαν την πολιορκία του Βαλεστίνου όπως έπραξαν και οι πολιορκητές του Βόλου .

 Στα τέλη Μαΐου η επανάσταση της ΝΑ Θεσσαλίας ουσιαστικά έχει κατασταλεί.

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

17 Μαΐου: Επανάσταση στον Πολύγυρο

image
Εμμανούλ Παπάς

 

Οι Επαναστάτες όρμησαν εναντίον του διοικητηρίου της πόλης και σκότωσαν τον Τούρκο υποδιοικητή καθώς και λίγους στρατιώτες. Συγκρότησαν δύο σώματα με επαναστάτες και κινήθηκαν εναντίον των τουρκικών δυνάμεων. Ο Εμμανουήλ Παπάς, αφού συγκέντρωσε όλους τους ηγουμένους των μοναστηριών στις Καρυές, κήρυξε επανάσταση και αναγορεύτηκε σε «Αρχηγό και Προστάτη της Μακεδονίας». Ταυτόχρονα επαναστάτησε η Κασσάνδρα και στα τέλη Μαΐου ορισμένα χωριά της Σιθωνίας και τα Μαδεμοχώρια στις 3 Ιουνίου. Σχηματίστηκαν δύο σώματα επαναστατών. Το ένα με ενόπλους της Κασσάνδρας και των Χασικοχωρίων με αρχηγό τον Χάψα και το άλλο με άνδρες από τα Μαδεμοχώρια και 2000 περίπου μοναχούς του Άθω με τον Παπά.

ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

26 Μαΐου Επανάσταση στο Μεσολόγγι

 Στις 20 Μαΐου φάνηκαν στον Κορινθιακό κόλπο λίγα υδραίϊκα και σπετσιώτικα καράβια. Οι κάτοικοι του Μεσολογγίου και της ευρύτερης περιοχής ξεσηκώθηκαν όλοι και με επικεφαλής τους προκρίτους  Α.Ραζή-Κότσικα( Ρατζηκότσικα), Π.Παπαλουκά, Α.Καψάλη κήρυξαν την επανάσταση υψώνοντας τη σημαία τους στο Τούρκικο διοικητήριο της Πόλης.

 Στο Μεσολόγγι έφθασε και ο οπλαρχηγός Δημ. Μακρής,που στη συνέχεια κατευθύνθηκε πρός το Ανατολικό (Αιτωλικό) και το κατέλαβε.

ΑΓΡΑΦΑ

 10 Μαΐου

Ο οπλαρχηγός Κώστας Βελής κήρυξε την επανάσταση στο Κεράσοβο στέλνοντας προκήρυξη στους οπλαρχηγούς και τους κατοίκους της περιοχής για να πάρουν τα άρματα και  «ινα ελευθερώσωμεν την πατρίδαν από την τυραννίαν την τουρκικήν».

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ

 

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΓΡΑΒΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ

image

8 Μαίου

Μετά τον ηρωικό και μαρτυρικό θάνατο του Αθανασίου Διάκου οι ελληνικές δυνάμεις  ανασυντάχθηκαν με επικεφαλής τον οπλαρχηγό Βασ. Μπούσγο. Στην περιοχή έφθασε μία από τις εντονότερες μορφές της Επανάστασης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος.Κατείχε το ισχυρότερο αρματολίκι της ανατολικής Ελλάδας,που του είχε παραχωρήσει ο Αλή Πασάς, στην αυλή του οποίου είχε ζήσει πολλά χρόνια. Το 1818 είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία και υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ήρωες της Επανάστασης. Στην περιοχή κατέφθασε με στρατό ο Ομέρ Βρυώνης,στον οποίο ο Χουρσίτ Πασάς ανέθεσε να καταπνίξει την Επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο.

image

Ο Ομέρ Βρυώνης προσπάθησε να πάρει με το μέρος του τον Οδυσσέα Ανδρούτσο με την υπόσχεση να του αναθέσει την οπλαρχηγία της ανατολικής Ελλάδας. Ο Ανδρούτσος, όμως, δεν δέχθηκε και συνεργάστηκε με τους οπλαρχηγούς Πανουργιά και Δυοβουνιώτη για να εμποδίσουν την κάθοδο του Ομέρ Βρυώνη στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα,που ξεκίνησε από τη Λαμία με 9000 άνδρες.

Οι Έλληνες, με πρόταση του Ανδρούτσου κατέλαβαν την περιοχή γύρω από το χάνι της Γραβιάς. Ο Ανδρούτσος τοποθέτησε στα αριστερά του δρόμου πρός το Χλωμό τον Πανουργιά και τον Δυοβουνιώτη και στα δεξιά, στη βρύση του Σίντσικα, τον έμπιστό του,Κοσμά Σουλιώτη.Ο ίδιος ο Ανδρούτσος ανέλαβε να κρατήσει το κυρίως βάρος της επίθεσης στο Χάνι της Γραβιάς. Μαζί του κλείστηκαν και άλλοι 120 άνδρες ανάμεσα στους οποίους ήταν: ο Γκούρας, ο Παπαντρέας, ο Κομνάς ο Τράκας καθώς και ο Αγγελής Γοβγίνας από την Εύβοια.

Ο Ομέρ Βρυώνης επιτέθηκε με τρία τμήματα εναντίον των Ελλήνων και έκαμψε την αντίσταση των Πανουργιά, Δυοβουνιώτη και Κοσμά Σουλιώτη. Με όλες του τις δυνάμεις επιτέθηκε με ορμή εναντίον του Οδυσσέα στο Χάνι.Οι επιθέσεις αποτύγχαναν η μία μετά την άλλη.  Ο Βρυώνης προσπάθησε για άλλη μια φορά να πάρει με το μέρος του τον Ανδρούτσο,που για άλλη μια φορά αρνήθηκε να συμμαχήσει με τους Τούρκους. Οι Τουρκοαλβανοί επιτέθηκαν πάλι εναντίον του Ανδρούτσου.

 Όλες οι επιθέσεις των Τούρκων απέτυχαν από την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Ο Ομέρ Βρυώνης έστειλε να μεταφέρουν κανόνια από τη Λαμία για να μεταβάλει το Χάνι σε ερείπια. Ο Ανδρούτσος, προβλέποντας αυτή την εξέλιξη, διέταξε την νύχτα αποχώρηση.Πρώτα ο Γκούρας και τελευταίος ο Ανδρούτσος βγήκαν από το Χάνι έχοντας χάσει 6 μόνον από τους συντρόφους τους και εξαφανίστηκαν μέσα στο σκοτάδι.Το αποτέλεσμα της μάχης αυτής,που στοίχισε στους Τούρκους πάνω από 300 νεκρούς και διπλάσιους τραυματίες,κλόνισε σοβαρά το ηθικό του Ομέρ Βρυώνη,ο οποίος καθηλώθηκε στη Στερεά Ελλάδα και δεν προχώρησε άμεσα στην Πελοπόννησο.

15 Μαΐου

image
Συνέχιση της πολιορκίας της Ακρόπολης των Αθηνών. Διαφυγή ολίγων Τούρκων από την Ακρόπολη προς το Φάληρο απ’ όπου έφθασαν στη Χαλκίδα και εξέθεσαν στους αγάδες της Εύβοιας τη δεινή θέση των πολιορκημένων.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ

ΑΧΑΪΑ

Μέσα Μαΐου,ο Π.Πατρών Γερμανός κατόρθωσε να στήσει στρατηγείο στα Νεζερά και ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν προφυλακές στην μονή Ομπλού και στις τοποθεσίες Μανωλάδα και Ζωητάδα. Στα στρατόπεδα αυτά κατέφθασαν πολλοί επαναστάτες από Ζάκυνθο και Κεφαλλονιά με επικεφαλής τους Κωνσταντίνο και Ανδρέα Μεταξά, τον Γεράσιμο Φωκά και τον πλοίαρχο Βαγγ. Πανά,λαμβάνοντας μέρος σε πολλές μάχες.

ΗΛΕΙΑ

image
Χαράλαμπος Βιλαέτης

Οι Ηλείοι,με αρχηγό τον Χαράλαμπο Βιλαέτη περιόρισαν τους Τούρκους Παλαιούς στον τόπο των στρατοπέδων στο χωριό Στρέφι κοντά στο χωριό Λάλα. Οι Λαλαίοι όρμησαν με 100 άνδρες εναντίον των Ελλήνων,που αντιστάθηκαν ηρωικά στις τοποθεσίες Λαντζόι και στον μύλο του Σμίλα.Παρά την ηρωική αντίσταση των Ηλείων, το εχθρικό ιππικό απέκοψε τον Βιλαέτη από τους συντρόφους του, ώσπου στο τέλος ο ίδιος έπεσε ηρωικά μαχόμενος.

13 Μαΐου

Οι Γορτύνιοι,υπό τον Πλαπούτα και οι Φαναριώτες υπό τους Ζαριφόπουλο και Χριστόπουλο κατέλαβαν την ορεινή Συκιά με σκοπό να πολιορκήσουν το Λάλα.

30 Μαΐου

Πολιορκία του Λάλα από σώμα Επτανησίων, Ηλείων και Καλαβρυτινών. Οι επαναστάτες προωθήθηκαν και κατέλαβαν το όρος Πούσι, μισή ώρα μακριά από το χωριό Λάλα. Οι Λαλαίοι διαπίστωσαν ότι βρίσκονται για πρώτη φορά σε δεινή θέση.

                                 Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΒΑΛΤΕΤΣΙΟΥ 12-13 ΜΑΪΟΥ

image

6 Μαΐου

Ο Κεχαγιάμπεης του Χουρσήτ,ονόματι Μουστάφ, μπήκε θριαμβευτικά στην Τριπολιτσά. Οι ελπίδες των Τούρκων αναπτερώθηκαν και θεώρησαν την καταστολή της επανάστασης στην Πελοπόννησο αναμφισβήτητο γεγονός. Ο Κολοκοτρώνης προβλέποντας ότι η αναμέτρηση δεν θα αργούσε, ενίσχυσε τα στρατόπεδα στο Χρυσοβίτσι,στην Πιάνα και στο Λεβίδι.  Αρχηγός στη Πιάνα διορίστηκε ο Δ. Πλαπούτας και στο Χρυσοβίτσι ο Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος. Ο Κολοκοτρώνης πρότεινε να καταληφθεί το Βαλτέτσι λόγω της στρατηγικής σημασίας της θέσης του.

10 Μαΐου

Ο Κολοκοτρώνης ειδοποιεί τους Κυριακούλη και Ηλία Μαυρομιχάλη  να σπεύσουν με τους Μανιάτες στο Βαλτέτσι,που μαζί με άλλους οπλαρχηγούς το ανακατέλαβαν. Οι επαναστάτες κατασκεύασαν κλειστούς προμαχώνες (ταμπούρια) στους λόφους γύρω από το χωριό  και στην εκκλησία του χωριού. Τον ανατολικό προμαχώνα κατέλαβαν οι Μανιάτες με τους Κυριακούλη και Ηλία Μαυρομιχάλη, τον δυτικό ο Μητροπέτροβας, ο Παπατσώνης και άλλοι Μεσσήνιοι ενώ  στον βορειοανατολικό προμαχώνα τοποθετήθηκαν οι Φλεσσαίοι και οι Γορτύνιοι οπλαρχηγοί. Στην εκκλησία οχυρώθηκαν οι Μπουραίοι. Γενικός αρχηγός όλων ορίστηκε ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης. Ψυχή και νους όλης της οργάνωσης ήταν ο Κολοκοτρώνης,που κινούμενος συνεχώς μεταξύ Πιάνας, Χρυσοβιτσίου και Βαλτετσίου, φρόντιζε αδιάκοπα για όλα.

image
Κυριακούλης Μαυρομιχάλης

12 Μαΐου

Οι Τούρκοι ξεκίνησαν με μεγάλο αριθμό στρατευμάτων με κατεύθυνση πρός τη Μεγαλόπολη για να καταπνίξουν την επανάσταση. Πρώτος έφτασε στο Βαλτέτσι ο Βαρδουνιώτης Ρουμπής με σκοπό να εμποδίσει την αποστολή βοήθειας από τα στρατόπεδα της Πιάνας και του Χρυσοβιτσίου. Το τουρκικό ιππικό κατέλαβε τους Αραχαμίτες. Στη συνέχεια κατέφθασαν τουρκικές δυνάμεις με τον Κεχαγιάμπεη Μουσταφά από την Τριπολιτσά στις περιοχές Καλογεροβούνι και Φραγκόβρυσο για να εμποδίσουν τυχόν βοήθεια από το στρατόπεδο των Βερβένων και να εξοντώσουν τους Έλληνες στο Βαλτέτσι.

Ο Κολοκοτρώνης, ξεκινώντας από το Χρυσοβίτσι,έφτασε στη βόρεια ράχη του Βαλτετσίου, προκαλώντας αντιπερισπασμό στον Ρουμπή,ενώ λίγες ώρες αργότερα έφθανε ΒΑ του Βαλτετσίου και ο Πλαπούτας από το στρατόπεδο της Πιάνας. Η μάχη συνεχίστηκε αδιάκοπα όλη την ημέρα και οι δύο αντίπαλοι ήταν ακλόνητοι στις θέσεις τους. Ο Κολοκοτρώνης έτρεξε σε ένα ύψωμα,που μέχρι σήμερα λέγεται «του Κολοκοτρώνη το βουνό» και φωνάζοντας στο γερό Μητροπέτροβα «έρχεται ο Κολοκοτρώνης με 10.000 άντρες και ο Πετρόμπεης με όλους τους Μανιάτες, βαστάτε»,έδινε κουράγιο στους Έλληνες και πανικόβαλε τους Τούρκους.

Το ίδιο βράδυ ο Κολοκοτρώνης διέσπασε τον κλοιό και έφερε τροφές και πολεμοφόδια στους κλεισμένους στους προμαχώνες. Τα μεσάνυχτα έφτασαν από τα Βέρβαινα στο Καλογεροβούνι ενισχύσεις υπό τον Π. Βαρβιτσιώτη και τον Αντ. Μαυρομιχάλη ενώ ένα άλλο σώμα 400 ανδρών έφτασε τα χαράματα υπό τους Π. Γιατράκο, Α. Κονδύλη και άλλους.

Τελικά οι Τούρκοι,βλέποντας και άλλα ελληνικά στρατεύματα να σπεύδουν στο Βαλτέτσι υπό τον Νικηταρά,άρχισαν να υποχωρούν πρός την Τριπολιτσά αλλά μετά τράπηκαν σε άτακτη φυγή. Σημαντική φθορά υπέστησαν από τους κλεισμένους στα Ταμπούρια αλλά κυρίως από το σώμα του Πλαπούτα. Τριακόσιοι νεκροί Τούρκοι έμειναν στο πεδίο της μάχης και πάνω από 500 τραυματίες μεταφέρονταν όλη τη νύχτα στην Τριπολιτσά.

image
Μάχη του Βαλτετσίου

Η μάχη του Βαλτετσίου,που κράτησε 23 ώρες και κατά την οποία για πρώτη φορά οι Έλληνες αγωνίσθηκαν άρτια και οργανωμένα,είχε μεγάλο αντίκτυπο στο ηθικό τους.Γεμάτοι αυτοπεποίθηση πλέον οι Έλληνες πήραν θάρρος πολύτιμο για τις μελλοντικές επιχειρήσεις εναντίον των εχθρών.

17 – 18 Μαΐου

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΔΟΛΙΑΝΩΝ ΚΑΙ ΒΕΡΒΕΝΩΝ

image

Το βράδυ της 17ης πρός τη 18η Μαΐου ξεκίνησε ο Κεχαγιάμπεης Μουσταφάς από την Τριπολιτσά με μεγάλη στρατιωτική δύναμη για τη Μεσσηνία. Χώρισε το στρατό του σε τρία τμήματα. Το ένα κινήθηκε πρός τα Δολιανά όπου οχυρώθηκε ο Νικηταράς, το δεύτερο πρός τα Βέρβενα και το τρίτο πρός το Δραγούμι. Οι επαναστάτες αντιστάθηκαν γενναία και έτρεψαν τους Τούρκους σε φυγή. Στην καταδίωξη που ακολούθησε διακρίθηκε ο Νικηταράς, που από τότε ονομάστηκε «τουρκοφάγος».

21 Μαΐου

Ο Κολοκοτρώνης κατέλαβε τη Ζαράκοβα και την κατέστησε κέντρο ανεφοδιασμό της επαρχίας. Ο Πλαπούτας προωθήθηκε στα Τρίκορφα.

24 Μαΐου

Οι Έλληνες συγκρούστηκαν με τους Τούρκους στη θέση Άγιος Βλάσσης,έξω από την Τριπολιτσά και σκότωσαν 40 Τούρκους.

26 Μαΐου

οι Τούρκοι στράφηκαν εναντίον των δυνάμεων του Πλαπούτα αλλά τελικά γύρισαν άπρακτοι στην Τριπολιτσά.

Τέλη Μαΐου οι Έλληνες  έπιασαν  τις θέσεις Τρίκορφα, Άγιοι Θεόδωροι, Βαλτέτσι, Άγιος Βλάσης, Λεβίδι,Επάνω Χρέπα,Βέρβενα,Στενό,Βερσοβά και Ρίζες.Δημιούργησαν στρατόπεδο στα Βέρβενα  και οχυρώθηκαν στην Αγία Παρασκευή και στο Θάνα. Έτσι έσφιξε ο κλοιός γύρω από την Τριπολιτσά και οι Τούρκοι μέσα στην πόλη άρχισαν να υποφέρουν.

 

ΠΟΛΙΟΡΚΙΕΣ ΚΑΣΤΡΩΝ

Ακροκόρινθος.

Μέσα Μαΐου.Η πολιορκία ανασυστήθηκε από τον Αναγνώστη Πετμεζά.

Ναύπλιο.Η πολιορκία επαναλήφθηκε υπό τον Νικητηρά.

image

Μονεμβασιά

17 Μαΐου.Οι εκλεγμένοι στο κάστρο Τούρκοι προβαίνουν σε έξοδο. Έγκαιρα όμως, το πληροφορήθηκαν οι Έλληνες και έτσι έξοδος απέτυχε. Άλλοι Τούρκοι σκοτώθηκαν και άλλοι αιχμαλωτίστηκαν.

Νιόκαστρο

18 Μαΐου.Η πολιορκία έγινε συστηματικότερη, όταν στις 18 Μαΐου κατέπλευσαν στα μεσσηνιακά ύδατα και δύο σπετσιώτικα πλοία.

 

Ναύπακτος-Ρίο-Αντίριο

20-21 Μαΐου.Μικρή μοίρα πλοίων από  Ύδρα και Σπέτσες έφτασαν μπροστά στο φρούριο της   Ναυπάκτου όπου ενώθηκαν μαζί τους και λίγα πλοία από το Γαλαξίδι.

 

24 Μαΐου

Οι οπλαρχηγοί της Ναυπάκτου κατέλαβαν τη θέση Παναγία διακόπτοντας έτσι την επικοινωνία μεταξύ Ναυπάκτου και Αντιρρίου και συγχρόνως άρχισαν να βάλλουν με κανόνια εναντίον των φρουρίων καί από ξηρά καί από θάλασσα.

 

ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΒΡΑΧΩΡΙΟΥ

image

26-27 Μαΐου

Ελληνικές δυνάμεις υπό τους οπλαρχηγούς Βλαχόπουλο, Μακρή,Ρατζηκότσικα, Σιαδήμα και Θ. Γρίβα επιτέθηκαν και πολιόρκησαν το Βραχώρι,που ήταν έδρα ισχυρών τουρκικών στρατευμάτων και σπουδαίο διοικητικό κέντρο.

Οι Τούρκοι έντρομοι κλείστηκαν στα καλά οχυρωμένα σπίτια τους και προσπάθησαν να συνδιαλλαγούν με τους επαναστάτες.

30 Μαΐου

Με τις ορμητικές επιθέσεις των Ελλήνων οι Τούρκοι εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και κλείστηκαν σε άλλα οχυρότερα σπίτια. Την ίδια ημέρα έφτασαν ενισχύσεις στους Έλληνες υπό τους Γιώτη Βαρνακιώτη και Γεώργιο Βαρνακιώτη.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΒΔ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑ

Μάιος

Ο οπλαρχηγός Γ. Τσόγκας επιτέθηκε εναντίον των Τούρκων του κάστρου της Πλαγιάς καί του κάστρου του Τεκέ της Περατιάς και κατέλαβε τη Βόνιτσα.

ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΚΡΥΝΟΡΟΣ

Μάιος

image
Ανδρέας Ίσκος

Ο οπλαρχηγός Ανδρ. Ίσκος επιτέθηκε εναντίον εμπροσθοφυλακής του Ισμαήλ Πασά Πλιάσα και την απώθησε πρός το Κομπότι της Άρτας. Κοντά στον Ίσκο έσπευσαν ενισχύσεις υπό τον Γώγο Μπακόλα, τον Αναγν.Καραγιαννόπουλο και τον Γιώργο Καραϊσκάκη. ‘Ολοι είχαν αντιληφθεί πως οι Τούρκοι έπρεπε να αναχαιτιστούν, διαφορετικά κινδύνευε η επανάσταση στην Αιτωλοακαρνανία.

ΣΟΥΛΙ

image

Στο Σούλι είχε φθάσει ο φιλικός Χριστόφορος Περραιβός ως απεσταλμένος του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Ο σκοπός του Περραιβού ήταν η παράταση της πολιορκίας του Αλή Πασά ώστε οι Σουλιώτες να συμπράξουν στον ιερό Αγώνα και να εδραιωθεί έτσι η επανάσταση στην υπόλοιπη Ελλάδα. Οι Σουλιώτες κινήθηκαν εναντίον χωριών με επιτυχία ενώ αποφάσισαν να επιτεθούν στην Πρέβεζα και την Πάργα. Οι συνεχείς προσπάθειες του Περραιβού άρχισαν να αποδίδουν.

ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

ΧΙΟΣ

1η Μαΐου

Ανοιχτά της Χίου ελληνικά πλοία βύθισαν μία τουρκική γαλέτα αύτανδρη και συνέλαβαν δύο ακόμη τέσσερις μέρες αργότερα (5 Μαΐου).

 

 ΥΔΡΑ

image
Οικονόμου

12 Μαΐου

Οργανώθηκε συνωμοσία των προκρίτων και καπεταναίων εναντίον του επαναστάτη Οικονόμου,τον οποίο συνέλαβαν και φυλάκισαν στα Καλάβρυτα. Η προσφορά του Οικονόμου ήταν μεγάλη εφόσον χάρη στο πραξικόπημά του η Ύδρα εντάχθηκε στον αγώνα.

Αρχές Μαΐου – τέλος Μαΐου

Οι πρόκριτοι στην Ύδρα προσπάθησαν να ενισχύσουν τις επαναστατημένες περιοχές της Πελοποννήσου και της Στερεάς. Ο πλοίαρχος Αναστ.Τσαμαδός συνέβαλε στην επίσπευση της επανάστασης  της νοτιοανατολικής Θεσσαλίας όταν εμφανίστηκε με λίγα καράβια στον Παγασητικό. Ο πλοίαρχος Κριεζής έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην επανάσταση στην Εύβοια, στο Τρίκερι και έκαψε μία τουρκική κορβέτα στο Μαλιακό κόλπο. Μετά έφτασε στη λίμνη Ευβοίας και συντόνισε την πολιορκία του Κάστρου της Εύβοιας.

ΨΑΡΑ

6 Μαΐου

Οι Ψαριανοί, με επικεφαλής  τον Ανδρέα Γιαννίτση επιτέθηκαν εναντίον του φρουρίου της Ίμβρου και κατέλαβαν πολεμοφόδια και τηλεβόλα.

Μέσα Μαΐου

Ψαριανά πλοία έδρασαν στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου,καταδίωξαν τουρκικά πλοία, ενθάρρυναν τις προσπάθειες των επαναστατών της Κασσάνδρας καθώς επίσης οχύρωσαν με φρούριο το νησί τους.

ΥΔΡΑΙΟΙ ΚΑΙ ΣΠΕΤΣΙΩΤΕΣ

Αρχές Μαΐου

Στις αρχές Μαΐου, από κοινού Υδραίοι  και Σπετσιώτες εξόπλισαν 12 πλοία με επικεφαλής τους Δημήτριο Μιαούλη και Νικ. Γκίκα Μπόταση και απέπλευσαν πρός το Ιόνιο.Τα δύο πλοία ενίσχυσαν την πολιορκία του Νιοκάστρου και τα άλλα 10 έφτασαν στην Πάτρα και στην περιοχή Ρίου και Αντιρρίου. Η δύναμη αυτή των ελληνικών πλοίων συνέπραξε με τους οπλαρχηγούς της Ναυπάκτου στη δυσκολότατη επιχείρηση της πολιορκίας του φρουρίου.

 

 ΣΑΜΟΣ

image
Λυκούργος Λογοθέτης

8 Μαΐου

Ο Λογοθέτης οργάνωσε τους Σαμίους σε τέσσερα στρατιωτικά σώματα και εισήγαγε σύστημα πολιτικό, σύμφωνα με το οποίο η εξουσία πήγαζε από τον λαό.Στις 8 Μαΐου έγινε και η επίσημη ύψωση της σημαίας στο Καρλόβασι. Επίσης έκανε επιδρομές κατά των μικρασιατικών παραλίων.

 

ΠΥΡΠΟΛΗΣΗ ΔΙΚΡΟΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΕΡΕΣΟΥ ΛΕΣΒΟΥ

image

27 Μαΐου

64 ελληνικά πλοία με Αρχιναύαρχο τον Ιάκωβο Γιακουμάκη (Τομπάζη) έπλευσαν μεταξύ Χίου και Ψαρών, όπου από στιγμή σε στιγμή αναμενόταν η άφιξη ισχυρής μοίρας του τουρκικού στόλου,ο οποίος αποτελείτο από 8 μεγάλα πολεμικά πλοία. Ένα μεγάλο δίκροτο τουρκικό πλοίο έπλευσε και με τα μεγάλα κανόνια του απώθησε τα ελληνικά πλοία. Τελικά το δίκροτο τουρκικό πλοίο με 74 πυροβόλα άραξε στο λιμάνι της Ερεσού. Οι Έλληνες καπεταναίοι αποφάσισαν να πλήξουν το τουρκικό πλοίο με δύο πυρπολικά των Παπανικολή και Καλαφάτη. 

Τα χαράματα τα πυρπολικά κινήθηκαν  εναντίον του τουρκικού πλοίου. Ο Καλαφάτης απέτυχε αλλά ο Παπανικολής,παρά τα πυρά των κανονιών,κατόρθωσε να το προσεγγίσει,οι φλόγες από την πυρπόληση μεταδόθηκαν άμεσα στο τουρκικό πολεμικό πλοίο ώσπου αυτό ανατινάχθηκε και μεταβλήθηκε σε τέφρα και ερείπια.

image
Παπανικολής

Ο Παπανικολής και οι 21 ναύτες του μόλις πρόφθασαν να πηδήσουν στη βάρκα και να σωθούν. Η απώλεια ενός μεγάλου πολεμικού πλοίου και περισσοτέρων από 1000 ανδρών αποθάρρυνε τους Τούρκους ενώ αντίθετα οι Έλληνες αναθάρρησαν και συνειδητοποίησαν την δύναμή τους.Ο τουρκικός στόλος απέπλευσε στα Μοσχονήσια και από εκεί στα Δαρδανέλια. Ο ελληνικός στόλος, κυρίαρχος στο Αιγαίο,αγκυροβόλησε στα τέλη Μαΐου στην Ίμβρο. 

ΔΙΩΓΜΟΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ`

Μάιος

Διωγμοί έγιναν τον μήνα Μάιο στην Κύπρο, στη Θεσσαλονίκη και αλλού. Στην Κύπρο έγιναν διωγμοί στις 3 Μαΐου με πρόσχημα την έρευνα για όπλα.

19 Μαΐου

Στη Θεσσαλονίκη ο μουτεσελίμης διέταξε και αποκεφαλίστηκαν ο Επίσκοπος Κίτρους και τρεις προύχοντες.

ΚΡΗΤΗ

image
Επανάσταση στην Κρήτη

Κατά το μήνα Μάιο συνεχίζονται οι επαναστατικές προετοιμασίες στην περιοχή των Σφακίων.

21 Μαΐου

Δεύτερη σύσκεψη Σφακιανών αρχηγών και προκρίτων στο Λουτρό Σφακίων όπου και συγκροτήθηκε τοπική εφορία με την ονομασία «Καγκελαρία». Την αποτέλεσαν ο παπάς των Σφακίων Γεώργιος, ο Ρούσος Βουρδουμπάς, ο Ανδρέας Κριαράς και ο Αναγν. Ψαρουδάκης. Γραμματέας ορκίστηκε ο Δ. Φλαμπουριάρης από το Ηράκλειο. Υπεύθυνοι των ναυτικών επιχειρήσεων τοποθετήθηκαν οι πλοίαρχοι Παναγιωτάκης Αναγνώστης ή Παναγιώτου και ο Αναγν. Αναγνωστάκης.

25 Μαΐου

Οι Κρητικοί με απόφαση της «Καγκελαρίας» απευθύνθηκαν στην Ύδρα και τις Σπέτσες για να τους προμηθεύσουν 2000 τουφέκια και 15 πλοία.

27 Μαΐου

Ορίστηκαν αρχηγοί των όπλων κάθε επαρχίας.

Η προσπάθεια των Σφακιανών να έρθουν σε συνεννόηση με τους Αμπαδιώτες Τούρκους της περιοχής του Αμαρίου όχι μόνο δεν είχε αποτέλεσμα αλλά οι δεύτεροι ειδοποίησαν τον πασά του Ηρακλείου. Συγχρόνως ο επικεφαλής τον Αμπαδιατών Τούρκων άρχισε επιθετικές κινήσεις

κατά των Σφακιανών και προέβη σε σφαγές μοναχών και κατοίκων,που είχαν καταφύγει στη Μονή Πρέβελη,την οποία και λεηλάτησε.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ(ΜΑΡΤΙΟΣ-ΜΑΙΟΣ)

Από τις πρώτες ημέρες της επανάστασης συστήθηκαν τοπικές επιτροπές με διοικητικές και επιμελητειακές αρμοδιότητες.

ΚΑΛΑΜΑΤΑ

23 Μαΐου

Συγκρότηση της Μεσσηνιακής Συγκλήτου ή Μεσσηνιακής Γερουσίας.Η Μεσσηνιακή Γερουσία απέστειλε διακήρυξη πρός τις Μεγάλες Ευρωπαϊκές Δυνάμεις,την οποία υπέγραψε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Με τη διακήρυξη αυτή ζητούσαν την βοήθεια των ευρωπαϊκών δυνάμεων.

ΠΑΤΡΑ

25 Μαρτίου

Συγκροτείται από τον Μητροπολίτη Γερμανό και από τους προκρίτους Επιτροπή Διεύθυνσης του Τοπικού Αγώνα,που αργότερα μετονομάστηκε σε «Αχαϊκό Διευθυντήριο».

26 Μαρτίου

Η Επιτροπή έστειλε διακήρυξη στους προξένους των ξένων κρατών στην Πάτρα.

3 Απριλίου

Η Επιτροπή εγκαταστάθηκε στα Νεζερά Αχαϊας και έπειτα στη Μονή Ομπλού.

Επίσης αυτοσυστάθηκαν:

ΤΟΠΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

  • η Εφορία της Καρυταίνης
  • η Γενική (Φροντιστική) Εφορία στην Τριφυλία
  • η Εφορία Ιμλακίων στη Μεσσηνία
  • η Κοινότης της Ήλιδος στη Γαστούνη
  • η Κοινότης ή Καγκελαρία στην Κόρινθο
  • η Καγκελαρία του Άργους

 

 

 

ΟΙ ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ

  • 31 Μαρτίου στην Ύδρα
  • 29 Απριλίου στις Σπέτσες
  • 20 Απριλίου στα Ψαρά
  • η Βουλή της Θεσσαλομαγνησίας
  • η Αρχή των Κονσόλων της Ανατολικής Ελλάδος στη Λειβαδιά
  • η Αρχή των Αθηνών
  • η Αρχηγία των Όπλων της Σάμου
  • η Γενική Εφορία του Άθω
  • η Βουλή της Σαντορίνης

 

 

26 Μαΐου

Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΑΛΤΕΖΩΝ

Καθώς η επανάσταση προχωρούσε,παρουσιάστηκε η ανάγκη μίας ενιαίας συντονιστικής αρχής. Με πρωτοβουλία της Μεσσηνιακής Γερουσίας συγκλήθηκε στη μονή του Αγίου Νικολάου κοντά στο χωριό των Καλτεζών αμιγής πελοποννησιακή σύνοδος λόγω υπαναχωρήσεων των νησιωτών.

Στο τέλος Μαΐου άρχισαν οι εργασίες της συνέλευσης υπό την προεδρία του Π. Μαυρομιχάλη, που προήδρευε «αυτοδικαίως» με γραμματέα τον Ρήγα Ρ Παλαμήδη. Οι πρόκριτοι που συνήλθαν στις Καλτετζές εξέδωσαν πράξη,με την οποία διόριζαν Αρχιστράτηγο τον Π. Μαυρομιχάλη και ως Επιτροπή τους τον Άγιο Βρεσθένης,Θεοδώρητον,τον Σωτήριον Χαραλάμπη,τον Αθανάσιο Κανακάρην,τον Αναγνώστην Παπαγιαννόπουλο,τον Θεοχαράκην Ρέντην και τον Νικόλαον Πονηρόπουλον.

image
Ρήγας Ρ Παλαμήδης

Η Επιτροπή αυτή,στην οποία προστέθηκαν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Ασημάκης Ζαΐμης, ο Γεώργιος Παγωνοπούλος, ο Π. Κρεββατάς και με Πρόεδρο τον Π. Μαυρομιχάλη αποτέλεσε την Γερουσία της Πελοποννήσου με γραμματέα τον Π. Παλαμήδη.

30 Μαΐου

Από τη Στεμνίτσα η Γερουσία εξέδωσε διάφορες πράξεις περί οργανώσεως της περιφέρειας της Πελοποννήσου.

30 Μαΐου

Έκδοση πράξης για την επιστράτευση «πάντων των δυναμένων να φέρουν όπλα».

Βιβλιογραφία

https://cognoscoteam.gr/a

https://infognomonpolitics.gr/wp-content/uploads/2020/05/100986587_281943083208843_3045519592576253952_n.jpga

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/el/thumb/e/e1/Emmpapas.jpg/200px-Emmpapas.jpga

http://www.paraskhnio.gr/wp-content/uploads/%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7-%CE%93%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%B9%CE%AC%CF%82.jpga

https://lh3.googleusercontent.com/proxy/lzi3m3UVeoKjinebUN1byCPCL6_y5NgA6zu0FK6VidPS3wuNqa2uCpVBQ3clMNNPmTgEWFCKTVJX33bQ16hPGV675K16uFIeKMfSI4SWXyLR3K8tUz7gYLYC3ysJ3nBh1wp-vK8_pdbtFeQJa

https://maccunion.files.wordpress.com/2013/07/poliorkia_ton_athinon_kata_to_1827.jpg?w=690a

https://dionisisfrance.files.wordpress.com/2013/02/cf87ceb1cf81ceb1cebbceb1cebccf80cebfcf83-ceb2ceb9cebbceb1ceb5cf84ceb7cf83.jpga

https://www.armyvoice.gr/wp-content/uploads/2018/05/maxi-valtetsi.jpga

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cd/Kyriakoulis_Mavromichalis_2.jpga

https://cdn.ptisidiastima.com/wp-content/uploads/2018/05/Anagnostaras.jpga

https://cdn.np-media.gr/media/news/2020/05/18/49772/main/2020-05-18_690_i_machi_sta_doliana_notospress.jpga

http://2.bp.blogspot.com/-Su4oURnX9-g/UdaVTwIPClI/AAAAAAAACA8/J_7lAtfinLM/s777/2neb51b.jpga

http://agrinioreport.com/wp-content/uploads/2015/06/2-11.jpga

https://lh3.googleusercontent.com/proxy/PCVuO7w5Z1YH9bm2d1zjwA9rvj10bjTUEs4HRjTAY5poGNGfR3ZfGMdF_3oSMhWhfSSt91GHt-N4vBvUFoU4PWMbVSZVZdjAv8E84vAagSfFXp2RrKEXYBH0a

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/Logothetis_Lykourgos_Greek_Fighter.JPGa

https://www.zougla.gr/image.ashx?fid=2667322a

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6f/Papanikolis_Psara_-_Greek_Fighter.JPGa

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6e/Zografos-Makriyannis_23_detail_the_battles_of_Crete.jpga

 

 

 

Ιούνιος – Ιούλιος - Αύγουστος

ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ – ΙΟΥΛΙΟΥ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1821

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

image

1η Ιουνίου

Ο Υψηλάντης φτάνει στο Ρίμνικο,πρωτεύουσα της ορεινής περιφερείας της Βούλτσας,που  απείχε 8 ώρες από το Δραγατσάνι.Εκεί έφτασαν και οι Ιωάννης Κολοκοτρώνης,ο αξιωματικός Ορφανός και ο αρχιμανδρίτης

» Σέρβος»,οι οποίοι εθεωρούντο χαμένοι. Στο Ρίμνικο είχαν συγκεντρωθεί υπό τον Υψηλάντη 5000 πεζοί, 2.500 ιππείς και επιπλέον τέσσερα κανόνια. Ο Υψηλάντης αποφάσισε να δρομολογήσει τη μάχη στην πεδιάδα του Δραγατσανίου και να τη διευθύνει ο ίδιος.

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙΟΥ

19 Ιουνίου 1821

image

ΠΩΣ ΟΔΗΓΟΥΜΑΣΤΕ ΣΤΗΝ ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ:

3 Ιουνίου

 Τα πρώτα τμήματα του Υψηλάντη με επικεφαλής τον ίδιο και στο πλευρό του τους Γεωργάκη Ολύμπιο και Βασίλειο Καραβία κατέλαβαν κατάλληλες στρατηγικά θέσεις πέριξ της περιοχής του Δραγατσανίου.

5 Ιουνίου

Ο Υψηλάντης  καταφθάνει στο Δραγατσάνι με όλες τις δυνάμεις και καταλαμβάνει θέσεις  Β. και Β.Α του Δραγατσανίου  ενώ η κύρια δύναμη τοποθετείται από τον ίδιο με κατεύθυνση πρός Βορρά. Ο Υψηλάντης κατέλυσε  σε ένα χωριό τρεις ώρες μακριά από τις θέσεις των τμημάτων.

Το αρχικό σχέδιο του Υψηλάντη ήταν η επίθεση να λάβει χώρα στις 8 Ιουνίου ωστόσο ο αξιωματικός Καραβίας,παρά τις συμβουλές του Γεωργάκη Ολύμπιου με 800 ιππείς,ενήργησε αντίθετα καί ως πρός την διαταγή του Αλέξανδρου Υψηλάντη καί ως πρός τις παραινέσεις του Ολύμπιου. Συγκέντρωσε το τμήμα του και προχώρησε στην πεδιάδα μεσημεριανές ώρες με σκοπό να καταδιώξει τους Τούρκους που θα έφευγαν.Οι έγκλειστοι,όμως, Τούρκοι ειδοποίησαν αμέσως όλους τους οχυρωμένους Τούρκους,αιτούμενοι την άμεση παρέμβαση των δεύτερων.

Πρός ενίσχυση των δυνάμεων του Καραβία έσπευσε ο Ιερός Λόχος υπό την αρχηγία του Νικολάου Υψηλάντη μαζί με 100 ιππείς.Οι Ιερολοχίτες συγκεντρώθηκαν ταχύτατα παρά τη βροχή και υπό τους ήχους εμβατηρίου άρχισαν τη μάχη με τους οχταπλάσιους σε αριθμό Τούρκους .Οι Ιερολοχίτες πολέμησαν ηρωικά αλλά οι εχθροί ήταν πάρα πολλοί. Οι Τούρκοι Ιππείς και τα πυκνά πυρά του εχθρού ολοένα αραίωναν τις τάξεις του Ιερού Λόχου με αποτέλεσμα οι Ιερολοχίτες να πέσουν ηρωικά μαχόμενοι ο ένας μετά τον άλλον.Στην μάχη αυτή χάθηκαν οι εκατόνταρχοι και ο σημαιοφόρος του Λόχου, 25 αξιωματικοί και 180 στρατιώτες καθώς και ο Ελβετός φιλέλληνας Ερρίκος  Βορδιέ.

Η βοήθεια του Ολύμπιου και του αρχιμανδρίτη Σέρβου έδωσε την ευκαιρία στους υπόλοιπους εκ των Ιερολοχιτών να φτάσουν στο διπλανό δάσος και να διασωθούν.

Οι απώλειες των Ελλήνων στην μάχη του Δραγατσανίου ήταν δυστυχώς μεγάλες. Από τους αρχικά 373 Ιερολοχίτες σκοτώθηκαν οι 200 και οι 37,που αιχμαλωτίστηκαν  αποκεφαλίστηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Διασώθηκαν μόνον 136 με τον αρχηγό τους,Νικόλαο Υψηλάντη και τον πρωταρχηγό της Φιλικής Εταιρείας και υπασπιστή του Ιερού λόχου,Αθανάσιο Τσακάλωφ.

image

Η πανωλεθρία των Ελληνικών δυνάμεων  στο Δραγατσάνι ματαίωσε τα σχέδια του Αλέξανδρου Υψηλάντη,που βυθίστηκε στην θλίψη  και την αγανάκτηση από την απρόβλεπτη και αψυχολόγητη μοιραία αυτή κίνηση του Καραβία.

Στις 8/20 Ιουνίου 1821  στην τελευταία ημερήσια διαταγή του, καταδικάζει τους προδότες και τους λιποτάκτες και αναφέρει για τους Ιερολοχίτες.» Σεις δε σκιαί των γνησίων Ελλήνων και του Ιερού Λόχου, όσοι προδοθέντες επέσατε θύματα δια την ευδαιμονίαν της πατρίδος, δεχτήτε δι’ εμού τας ευχαριστήσεις των ομογενών σας! Ολίγος καιρός και στήλη θα ανεγερθή να διαιωνίση τα ονόματά σας. Με χαρακτήρες φλογερούς είνε εγκεχαραγμένα εις τα φίλτρα της καρδίας μου, τα ονόματα εκείνων όσοι μέχρι τέλους μ’ έδειξαν πίστιν και ειλικρίνειαν. Η ενθύμησίς των θα είναι πάντοτε το μόνον δροσιστικόν ποτό της ψυχής μου».

Ο Υψηλάντης με πολλές δυσκολίες μετακινήθηκε πρός τη Μονή Κόζια όπου λόγω των κακουχιών το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του διαλύθηκε. Κινδύνευσε ακόμα καί η ζωή του ιδίου από ομάδες ατάκτων,που λόγω της εξαθλίωσής τους σχεδίαζαν τη δολοφονία του για να έχουν αμνηστία και αμοιβή από τους Τούρκους.

Ο Υψηλάντης ήθελε να συνεχίσει τον αγώνα και παρά την μεγάλη ήττα, σχεδίαζε με τον Ολύμπιο και  λίγους άντρες να φτάσει μέχρι τη Ρωσία και από κεί στην Ελλάδα.Τελικά αναπροσάρμοσε το σχέδιό του και στις 15 Ιουνίου πέρασε τα αυστριακά σύνορα με το όνομα «Δημήτριος Παλαιογενείδης» έχοντας στο πλευρό του τους αδερφούς του,τον Λασσάνη και μερικούς άλλους.

Ο Ολύμπιος αποχαιρέτησε τον Υψηλάντη με σκοπό να φτάσει στην Ελλάδα. Οι Ιερολοχίτες πέρασαν στην Αυστρία σε άθλια κατάσταση ωστόσο ενισχύθηκαν από ομογενείς. Αρκετοί κατόρθωσαν να φτάσουν στην Ελλάδα. Λίγες ημέρες αργότερα στον Υψηλάντη δόθηκε αυστριακό διαβατήριο.

ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΛΔΑΒΙΑ

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΚΟΥΛΕΝΙΟΥ

         (17 Ιουνίου 1821)

image

17 Ιουνίου:

Το ελληνικό στράτευμα του Προύθου, με 500 άνδρες, πολεμιστές του Γαλατσίου ,κατευθυνόταν με πλοιάρια  προς το Ιάσιο. Στην περιοχή του Ιασίου συγκεντρώθηκαν 1.500 περίπου άνδρες με επικεφαλής  τους  Κατακουζηνό, Καρπενησιώτη και άλλους οπλαρχηγούς.

Οι άστοχες αποφάσεις του Κατακουζηνού και οι διαφωνίες των αρχηγών μεταξύ τους  είχαν ως αποτέλεσμα να διαιρεθεί ο αξιόμαχος αυτός στρατός. Έτσι δεν καρποφόρησαν οι επαναστατικές τους  ενέργειες και οι Τούρκοι με δύναμη 4000 πεζών, 2000 ιππέων καθώς  και με 6 πεδινά κανόνια επιτέθηκαν εναντίον των ολιγάριθμων και το κυριότερο διαιρημένων Ελλήνων στις 9:00 το πρωί της 17ης Ιουνίου.

Μετά από επίμονες και σκαιότατες  μάχες  σκοτώθηκαν όλοι οι οπλαρχηγοί των Ελλήνων και πάρα πολλοί στρατιώτες. Οι συνολικές απώλειες των Ελλήνων στη μάχη του Σκουλενίου υπολογίζονται σε 300 Έλληνες  και 50 τραυματίες, ενώ των Τούρκων σε 1600 και 200 τραυματίες. Με τη μάχη του Σκουλενίου τερματίστηκε άδοξα  η οργανωμένη δράση των Ελλήνων στη Μολδαβία.

 

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΣΕΚΚΟΥ

        (Σεπτέμβρης του 1821)

image

Σεπτέμβριος

 

Τα επαναστατικά σώματα του Ολύμπιου και του Φαρμάκη με περίπου 800 άνδρες συνέχιζαν την αντίστασή τους  σε διάφορα μέρη στη μεγάλη και μικρή Βλαχία και τη Μολδαβία. Συγκρούστηκαν στην Μονή Κόζια(μέρος κοντά στα Αυστριακά σύνορα, στο οποίο κατέφυγε και ο Υψηλάντης μετά την ήττα στην Βλαχία),επίσης στη Σλάτινα(Slatina,Ρουμανία), έδωσαν  μάχη στο Κόρσι και καταδιώχθηκαν από τους Τούρκους.

 

 Ο Ιωάννης Κολοκοτρώνης ή Ντασκούλιας αποφάσισε να διασχίσει την Βαλκανική με τους άντρες του,που είχαν αριστεύσει στη μάχη της Μονής Νοτσέτι και να φθάσει στην Ελλάδα.

Το τμήμα του αποτελείτο από έμπειρους πολεμιστές, Πελοποννησίους  και Επτανησίους. Τελικά κατόρθωσε να φτάσει τον Αύγουστο με 100 άνδρες στην Πελοπόννησο και να λάβει μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Ηρωικοί οπλαρχηγοί, ο Γεώργιος Ολύμπιος και  ο Ιωάννης Φαρμάκης  κατά το τέλος του Αυγούστου μετακινήθηκαν και οχυρώθηκαν στη Μονή Σέκκου,που απείχε 24 ώρες από το Ιάσιο και βρισκόταν σε κοιλάδα στενή, με μία μόνο είσοδο. Ο Φαρμάκης ανέλαβε τη φύλαξη της  εισόδου της κοιλάδας  και ο Ολύμπιος έμεινε στη Μονή Νοτσέτου. Εναντίον του κινήθηκαν από το Ιάσιο 6.000 Τούρκοι.

Στις 6 Σεπτεμβρίου οι Τούρκοι συγκρούστηκαν με τους άντρες του Φαρμάκη στην είσοδο της κοιλάδας. Ο Φαρμάκης υποχώρησε και μπήκε και αυτός στη Μονή. Στις 9 Σεπτεμβρίου άρχισε η συστηματική και σκληρή πολιορκία της Μονής. Οι Τούρκοι κανονιοβολούσαν τους πολιορκημένους και αυτοί ταμπουρωμένοι σε γερές θέσεις απαντούσαν με εύστοχα πυρά .

Ο Ολύμπιος βρισκόταν με τους άντρες του στο κωδωνοστάσι  της Μονής. Επειδή βρέθηκε σε  άμεσο κίνδυνο να αιχμαλωτιστεί, πυροβόλησε βαρέλι πυρίτιδας και ανατινάχθηκαν όλοι για να μην πέσει η Μονή στα χέρια των Τούρκων. Ο Φαρμάκης, μόνος αρχηγός των εγκλείστων πάλεψε ηρωικά επί 14 ημέρες. Οι Τούρκοι δεν κατόρθωσαν να καταλάβουν τη Μονή και άρχισαν τις διαπραγματεύσεις της παράδοσης.

image

Μετά από  πολλές συνεννοήσεις και τη μεσολάβηση του αυστριακού διπλωματικού υπαλλήλου Βόλφ, ο Φαρμάκης, μετά και από διαβουλεύσεις με τους συντρόφους του δέχτηκε τις προτάσεις των Τούρκων για συνθηκολόγηση.

Την 23η Σεπτεμβρίου παραδόθηκαν τα όπλα των πολιορκημένων. Οι Τούρκοι δεν τήρησαν τα συμφωνηθέντα και επιτέθηκαν εναντίον των άοπλων αγωνιστών. Αυτοί πολέμησαν με τα χέρια και κατόρθωσαν να πνίξουν 40 Τούρκους. Ο Φαρμάκης και 18 αξιωματικοί μεταφέρθηκαν δέσμιοι στη Σιλίστρα, όπου ύστερα από βασανιστήρια αποκεφαλίστηκαν  οι άντρες του ενώ την ίδια τύχη είχε και ο ίδιος στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι ηρωικά έπεσαν  οι γενναίοι αυτοί επαναστάτες της Μολδοβλαχίας.

Οι επαναστάτες ήταν εθελοντές κι επίλεκτοι πολεμιστές, πιστοί μέχρι το τέλος του αγώνα. Οι δύο αρχηγοί τους,  ο Γεωργάκης Ολύμπιος και ο Ιωάννης Φαρμάκης αποτελούν δύο από τις κυριότερες μορφές του αγώνα του 21.

                                            

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ

Οι αυστριακοί φυλάκισαν τον Αλέξανδρο Υψηλάντη μέχρι το 1827.Στις 14 Νοεμβρίου 1827 απελευθερώθηκε. Ήταν,όμως,πλέον άρρωστος και δύο μήνες μετά την αποφυλάκιση του πέθανε στη Βιέννη σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και ξεχασμένος από τους ελεύθερους  Έλληνες. Το 1967 τα λείψανα του μεταφέρθηκαν στην εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών στο Πεδίο του Άρεως στην Αθήνα, 136 χρόνια μετά το θάνατό του.

Η τελευταία του επιθυμία ήταν η καρδιά του να αποσπαστεί από το σώμα του και να μεταφερθεί στην Ελλάδα .

Η επιθυμία του πραγματοποιήθηκε από τον Γιώργο  Λασσάνη(λόγιος και πολιτικός από την Κοζάνη και συνεργάτης του Υψηλάντη),που την έκρυψε στον Άγιο Γεώργιο της Βιέννης.

Ο αδερφός του,Γεώργιος Υψηλάντης την έστειλε στη Μητρόπολη της Αθήνας που τότε ήταν ο Ι.Ναός της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου. Το 1859 η σύζυγος του Γεωργίου Υψηλάντη, Μαρία Μουρούζη μετέφερε τις καρδιές του Αλέξανδρου και Γεωργίου στον Ι. Ναό των Ταξιαρχών στην Αθήνα. Η καρδιά του Αλέξανδρου φυλάσσεται σε επίχρυση θήκη ενώ του Γεωργίου σε επάργυρη λήκυθο.Βρίσκονται σε εσοχή του νοτίου τοίχου με την επιγραφή« καρδιαί Αλ. και Γ. Υψηλάντη».

 

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

 

Ιούνιος- Ιούλιος -Αύγουστος

 

Ιούνιος:

                                                                                                                                                      Η αποχώρηση των Τούρκων από την ύπαιθρο προκάλεσε κενό εξουσίας,το οποίο δεν μπορούσε να καλυφθεί εξαιτίας των αντιθέσεων που δημιουργήθηκαν ανάμεσα στους προκρίτους (κοτσαμπάσηδες) και τους καπεταναίους του επαναστατημένου Μοριά. 

 

ΑΦΙΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΥΨΗΛΑΝΤΗ

image

8 Ιουνίου

 

Ο Δ. Υψηλάντης φτάνει στην Ύδρα με κροατικό πλοίο υπό ρωσική σημαία. Μαζί του ήταν ο Φιλικός Αναγνωστόπουλος και άλλοι. Έφερναν μαζί τους τη σημαία της Φιλικής Εταιρίας με το φοίνικα και τις λέξεις «Ελευθερία ή Θάνατος» και πληρεξούσια,με τα οποία ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διορίζει τον αδελφό του Δημήτριο «Πληρεξούσιο του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής». Επίσης τυπογραφείο,που τελικά εγκαταστάθηκε στην Καλαμάτα, και 300.000 γρόσια, που προέρχονταν κυρίως από την περιουσία της οικογένειας Υψηλάντη. Στην Ύδρα τους επεφύλαξαν θερμή υποδοχή.

 

12 Ιουνίου

 

Ο Δ.Υψηλάντης εξέδωσε την πρώτη προκήρυξή του ως «πληρεξούσιος στρατηγός» της Πελοποννήσου και των άλλων περιοχών. Κύριος σκοπός του ήταν η ναυτολόγηση και η συλλογή χρημάτων για τη συντήρηση και την επιχειρησιακή ετοιμότητα του στόλου σε μόνιμη βάση.

 

19 Ιουνίου

 

Ο Υψηλάντης αποβιβάστηκε στο Άστρος όπου τον υποδέχθηκαν οι αντιπροσωπείες των προκρίτων και των καπεταναίων του Μοριά. Με μεγάλο ενθουσιασμό τον υποδέχτηκε και ο λαός.

 

22 Ιουνίου

 

Εκδίδει  προκήρυξη για τους λιποταξίες και τους μουσουλμάνους.

 

 

 

27 Ιουνίου

 

Ο Υψηλάντης απογοητευμένος από τη στάση των προκρίτων,οι οποίοι ήθελαν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους και να μην υπάρχει κεντρική διοίκηση,έφυγε για την Καλαμάτα. Οι άλλοι αγωνιστές αλλά και ο λαός επιτέθηκαν στους προκρίτους στα Βέρβενα,τους οποίους ωστόσο έσωσε ο Κολοκοτρώνης.Οι πρόκριτοι κάλεσαν τον Υψηλάντη να πάει στη Βυτίνα για να συμβιβαστούν.

image
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ

ΙΟΥΛΙΟΣ

 

5 Ιουλίου

 

Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος(κυρίαρχη προσωπικότητα στις τάξεις των εκσυγχρονιστών,διπλωμάτης και πολιτικός)ξεκίνησε με πλοίο από τη Μασσαλία για την Ελλάδα. Την κάθοδό του την είχε αναγγείλει με επιστολές του στους οπλαρχηγούς και προκρίτους της Πελοποννήσου και Στερεάς ο Μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας,Ιγνάτιος. Ο Μαυροκορδάτος ήταν ανεψιός και Μέγας Ποστέλνικος του ηγεμόνα της Βλαχίας,Ιωάννη Καρατζά,ο οποίος επιθυμούσε την αρχηγία του νέου Ελληνικού κράτους.

Ο Μαυροκορδάτος συνοδευόταν  από Έλληνες σπουδαστές στη δυτική Ευρώπη (Γεώργιο Σέκερη, Γεώργιο Ψύλλα, Αναστάσιο Πολυζωϊδη κ.α.) και από ξένους αξιωματικούς. Επίσης έφερε μαζί του πυρομαχικά, χρήματα, τυπογραφείο και συστατικές επιστολές από τον Ιγνάτιο.

 

17 Ιουλίου

 

Το πλοίο του Μαυροκορδάτου έφτασε έξω από τη Γαστούνη με προορισμό την Πάτρα,που πίστευαν πως βρίσκεται σε ελληνικά χέρια.

 

 

21 Ιουλίου

 

Ο Μαυροκορδάτος αποβιβάζεται στο Μεσολόγγι .

 

22 Ιουλίου

 

Ο Μαυροκορδάτος γράφει στον Υψηλάντη που βρισκόταν στα Τρίκορφα της Αρκαδίας διαβεβαιώνοντάς τον πως «κρέμεται από τας προσταγάς του».

Παράλληλα κατορθώνει να προσεταιριστεί και να επιβληθεί στους προκρίτους του Μεσολογγίου και τους οπλαρχηγούς Α. Ίσκο, Δ. Μακρή κ.α ενώ συμπεριφέρεται και υπογράφει ως «πρίγκιπας».

 

31 Ιουλίου

Ο Μαυροκορδάτος ξεκίνησε για την Πελοπόννησο μαζί με μερικούς αξιωματικούς και ένα σώμα Ηπειρωτών. Τον υποδέχθηκαν ο Θ.  Κανακάρης και ο Α. Ζαΐμης. Στο στρατόπεδο της Μονής του Ομπλού συνάντησε τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.

 

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

 

7 Αυγούστου

 

Ο Μαυροκορδάτος συνάντησε στα Καλάβρυτα τον Θεόδωρο Νέγρη και τον Κ. Καρατζά, γιο του ηγεμόνα Ιωάννη Καρατζά.Οι Καρατζάς και ο Νέγρης είχαν συναντηθεί στην Καλαμάτα.

 

14 Αυγούστου

 

Ο Μαυροκορδάτος συναντήθηκε μόνος του με τον Υψηλάντη στα Τρίκορφα και κέρδισε την εμπιστοσύνη του. Πέτυχε επίσης να αποσπάσει εξουσιοδότηση για την πολιτική και στρατιωτική διοίκηση της Στερεάς.

 

26 Αυγούστου

 

Ο Μαυροκορδάτος έφυγε από τα Τρίκορφα για τη Βυτίνα έχοντας μαζί του τις «αναγκαίας οδηγίες» για την οργάνωση ολόκληρης της Στερεάς

 

ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΩΝ ΜΗΝΩΝ ΙΟΥΝΙΟΥ-ΙΟΥΛΙΟΥ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

 

Τα πολεμικά γεγονότα των τριών μηνών Ιουνίου, Ιουλίου, Αυγούστου είχαν ιδιαίτερη σημασία για την εξέλιξη αλλά και την εδραίωση της Επανάστασης .

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΛΑΛΑ

(9 Ιουνίου 1821-13 Ιουνίου 1821)

image

2 Ιουνίου

 

Από τα τέλη Μαΐου οι Έλληνες πολιορκούσαν τους Λαλαίους(μουσουλμάνους Αλβανούς κατοίκους στην περιοχή Λάλας της Ηλείας) στην περιοχή τους.Οι Επτανήσιοι,που πολιορκούσαν και αυτοί τους Λαλαίους,τους έστειλαν επιστολή και τους ζήτησαν να παραδοθούν. Οι Λαλαίοι τους έστειλαν «κεράσια και δύο ρεβανιά δι’ αγάπη» αλλά  καμία συγκεκριμένη απάντηση.

 

 

4 Ιουνίου

Οι  Λαλαίοι απαντούν στην επιστολή και ζητούν από τους Επτανησίους να αποχωρήσουν από την περιοχή. Μετά από αυτή την απάντηση οι Έλληνες επιτίθενται εναντίον των Λαλαίων σε τρία σημεία:Οι Γορτύνιοι με επικεφαλής τον Γ. Πλαπούτα και το Δεληγιάννη εναντίον της θέσης Μπατηρά,οι Ηλείοι και οι Μεσσήνιοι κινούνται στο κέντρο εναντίον του Λάλα, ενώ οι Καλαβρυτινοί επιτίθεντο από τα αριστερά.

 

9 Ιουνίου

 

Σκοτώνεται ο Γ. Πλαπούτας και οι Γορτύνιοι στέλνουν στο πεδίο της μάχης τον εμπειροπόλεμο αδελφό του,Δ. Πλαπούτα.

 

11 Ιουνίου

 

Ο Αγά Γιουσούφ Πασάς της Πάτρας με δύναμη 1.500 ανδρών και 300 κατευθύνεται προς τον Λάλα.

 

 

 

13Ιουνίου

 

Ο Αγά Γιουσούφ Πασάς επιτίθεται εναντίον των Ελλήνων. Η μάχη δόθηκε στη θέση Πούσι και διεξάχθηκε σώμα με σώμα. Νίκησαν οι Έλληνες,οι οποίοι μετά την αποχώρηση των Λαλαίων και του Γιουσούφ Πασά, μπήκαν στο έρημο χωριό και το έκαψαν. Η νίκη αυτή είχε μεγάλη σημασία. Οι Λαλαίοι θεωρούνταν σπουδαίοι πολεμιστές και τα καλύτερα τουφέκια της Πελοποννήσου.

Αξίζει να σημειωθεί πως για την συμμετοχή τους  στη μάχη, οι Επτανήσιοι διώχθηκαν από την Αγγλική Διοίκηση των Ιονίων Νήσων με συλλήψεις, φυλακίσεις και δημεύσεις περιουσιών.

 

Η ΆΛΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ

(15 Μαρτίου-23 Ιουλίου 1821)

image
Οι πολιορκημένοι Τούρκοι στο φρούριο της Μονεμβασιάς βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση.

9 Ιουνίου

 

Ο Πετρόμπεης έστειλε έγγραφο στους Τούρκους να παραδοθούν με όρους. Αυτοί,όμως,δεν απάντησαν.

 

20 Ιουνίου

 

Οι Τούρκοι στέλνουν επιστολή στον Δ. Υψηλάντη,με την οποία προτείνουν  στην Ελληνική πλευρά να τους αφήσει να πάρουν μαζί τους τα όπλα τους και να φύγουν  για Ναύπλιο ή Κρήτη. Ο Υψηλάντης όρισε εκπρόσωπό του στις διαπραγματεύσεις τον Αλέξανδρο Καντακουζηνό.

 

                                                                                                                                    

21 Ιουλίου

 

Ο Καντακουζηνός κατόρθωσε να γίνουν δεκτοί όλοι οι όροι του από τους Τούρκους,οι οποίοι αποχώρησαν χωρίς να πάρουν μαζί τους ούτε τα όπλα τους ούτε την κινητή τους περιουσία.

 

23 Ιουλίου

 

Οι Έλληνες μπήκαν στο κάστρο, όπου βρήκαν κανόνια,βόμβες και άφθονα πυρομαχικά. Η καίριας σημασίας άλωση της Μονεμβασιάς συνέβαλε καί στην πτώση του ηθικού των Τούρκων της Τριπολιτσάς.

ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΝΕΟΚΑΣΤΡΟΥ

(25 Μαρτίου 1821-9 Αυγούστου 1821)

image
Η πολιορκία του Νεοκάστρου (Πύλος) είχε εξελιχθεί ικανοποιητικά για τους Έλληνες. Οι Τούρκοι έγκλειστοι βρίσκονταν σε οδυνηρή θέση.

15 Ιουλίου

 

Ένα φορτηγό πλοίο από τη Μεθώνη, συνοδευόμενο από άλλα πλοιάρια επιχείρησε να φέρει τρόφιμα στο Νεόκαστρο, εμποδίστηκε,όμως,από τα σπετσιώτικα πλοία και γύρισε πίσω.

 

22-23 Ιουλίου

 

Το ίδιο πλοίο επανέλαβε την προσπάθειά του για ανεφοδιασμό της περιοχής αλλά απέτυχε εκ νέου. Τα σπετσιώτικα πλοία το εμπόδισαν. Η κατάσταση των Τούρκων ήταν πλέον τραγική κι έτσι ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις για την παράδοσή τους ζητώντας από τον Υψηλάντη πληρεξούσιο,τον οποίο καί απέστειλε.Επρόκειτο για τον Γεώργιο Τυπάλδο.

 

7 Αυγούστου

 

Οι Τούρκοι υπέγραψαν συμφωνητικό παράδοσης,το οποίο προέβλεπε την μεταφορά τους στην Τύνιδα.

 

 8 Αυγούστου 

 

Οι  πολιορκημένοι Τούρκοι της Μεθώνης επιχείρησαν δοκιμαστική έξοδο. Έγινε μικρή αλλά φονική μάχη,κατά την οποία σκοτώθηκε ο αρχηγός των Μανιατών Κωνσταντίνος Πιερράκος Μαυρομιχάλης.

 

9 Αυγούστου

 

Με πρόφαση τον θάνατο του Μαυρομιχάλη προκλήθηκαν επεισόδια κατά την αποχώρηση των Τούρκων του Νεοκάστρου, που κατέληξαν τελικά σε γενική άγρια σφαγή τους.

image
ΚΟΡΩΝΗ

Αύγουστος

 

Συνεχίζεται από τις δυνάμεις των Ελλήνων επαναστατών ο αποκλεισμός των Τούρκων στο κάστρο της Κορώνης,στο οποίο εκρατείτο ως όμηρος ο επίσκοπος Κορώνης,Γρηγόριος. Αγανακτισμένοι οι Τούρκοι από τις δυσκολίες του εγκλεισμού τους τον σφαγίασαν και έριξαν έξω από τα τείχη του κάστρου το σώμα του. Η πολιορκία της Κορώνης έληξε τελικά ανεπιτυχώς εκείνη την χρονική στιγμή για τους Έλληνες ωστόσο παραδόθηκε στον στρατηγό Μαιζών το 1828 μετά το πέρας της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου.

 

 

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑΣ

(23 Σεπτεμβρίου 1821)

image

Στις αρχές Ιουνίου οι Έλληνες στρατοπέδευσαν σε θέσεις κοντά στην Τριπολιτσά.Ο στρατηγικός νους και η ψυχή της πολιορκίας αυτής υπήρξε ο Θ. Κολοκοτρώνης,που είχε ήδη εγκατασταθεί στο στρατόπεδο των Αγίων Θεοδώρων στα Τρίκορφα. Γύρω από την Τριπολιτσά ιδρύθηκαν στρατόπεδα Ελλήνων σε σχήμα πετάλου.

 

5 Ιουνίου

 

Στο στρατόπεδο της νότιας πλευράς σημειώθηκε συμπλοκή μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στη θέση Θάνα με νικητές τους Έλληνες.

 

7 Ιουνίου

 

Σημειώνεται νέα νίκη των Ελλήνων στον Άγιο Βλάση. Σε επίκαιρες θέσεις κοντά στα στρατόπεδα με οδηγίες του Κολοκοτρώνη κατασκευάζονται προμαχώνες. Οι χωρικοί της περιοχής πρόσφεραν ότι μπορούσαν στους πολιορκητές. Όλες οι επαρχίες έστελναν εφόδια και τρόφιμα. Την εποπτεία του εφοδιασμού είχε αναλάβει ο Δεληγιάννης. Οι κάτοικοι της Δημητσάνας κατόρθωναν να παράγουν 500 περίπου οκάδες μπαρούτι κάθε μέρα καθώς και χιλιάδες βόλια. Οι πολιορκητές έκοψαν τη ροή των βουνίσιων νερών πρός την υδραγωγεία της πόλης.

 

12 Ιουνίου

 

Στα Τρίκορφα αποστέλλεται επιστολή του Δημ. Υψηλάντη από την Ύδρα,με την οποία γνωστοποιούσε στους καπεταναίους την απόβασή του στην Πελοπόννησο. Πολλοί καπεταναίοι κι ο Κολοκοτρώνης αναχώρησαν για το Άστρος όπου θα αποβιβαζόταν ο πρίγκιπας.

Στο στρατόπεδο των Αγίων Θεοδώρων έμεινε ο Πάνος Κολοκοτρώνης. Οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς έμαθαν την αναχώρηση του Κολοκοτρώνη και επιχείρησαν έξοδο πρός το Μερκοβούνι. Ο Πάνος Κολοκοτρώνης με τους άντρες του τους επιτέθηκαν και τους νίκησαν.

 

2 Ιουλίου

 

Ο Δ. Υψηλάντης εγκαθίσταται στο στρατόπεδο των Τρικόρφων και μαζί με τον Κολοκοτρώνη οργανώνουν την πολιορκία της Τριπολιτσάς.

 

6 Ιουλίου

 

Ο Δ. Υψηλάντης, ως γενικός πληρεξούσιος του αγώνα από τον Αλ. Υψηλάντη, έστειλε επιστολή στους Τούρκους με όρους παράδοσης. Οι Τούρκοι δεν απάντησαν αλλά κάμφθηκε το ηθικό τους, αφού είδαν πως οι Έλληνες είχαν πλέον γενικό αρχηγό.

 

18 Ιουλίου

 

Σε μία από τις αποτυχημένες εξόδους των Τούρκων για συλλογή τροφίμων σκοτώθηκε ο αδελφός του Ισμαήλ Πασά Πλιάσα, ο περίφημος Αλβανός Καλιόμπεης Μπόνος.

 

 

20 Ιουλίου

 

Οι Τούρκοι έστησαν ενέδρα στα αμπέλια του Μούχλιου, σκότωσαν είκοσι Κυνουραίους και επιχείρησαν να καταλάβουν τον Άγιο Σώστη.

 

22 Ιουλίου

 

Η θέση Άγιος Σώστης καταλήφθηκε από Αγιοπετρίτες και Τριπολιτσιώτες αγωνιστές.

 

19 Ιουλίου

 

Ο Υψηλάντης έστειλε εγκύκλιο πρός όλες τις επαρχίες της Πελοποννήσου,με την οποία καλούσε τους προκρίτους και τους κατοίκους να ενισχύσουν με κάθε τρόπο τον Αγώνα. Ήδη είχαν φτάσει ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Ζανέτος Χριστόπουλος κι ο Δημήτρης Πλαπούτας.

Οι δυνάμεις των Ελλήνων υπερέβαιναν τις 7.000,αριθμός που όσο περνούσε ο καιρός μεγάλωνε και τις παραμονές της αλώσεως ξεπέρασε τις 10.000. Μέσα στην Τριπολιτσά υπήρχαν περίπου 35.000 κάτοικοι,Μωαμεθανοί, Χριστιανοί και Εβραίοι καθώς και 4.000 Αλβανοί. Ο στρατοπεδευμένος γύρω από την Τριπολιτσά στρατός ήταν μοιρασμένος σε τέσσερα μεγάλα σώματα υπό τους Κολοκοτρώνη, Μαυρομιχάλη, Αναγνωσταρά και Γιατράκο. Εκτός,όμως,από τα τέσσερα αυτά κύρια σώματα είχαν επίσης παραταχθεί μικρά τμήματα σε διάφορες επίκαιρες θέσεις.

Το τείχος της Τριπολιτσάς είχε περίμετρο 3.500 μέτρα, ύψος κατά μέσο όρο 5,5 μέτρα, εμβαδό 320.000 τετραγωνικά μέτρα και 7 πύλες.

Οι Τούρκοι διέθεταν 30 κανόνια πάνω στο τείχος.

Οι Έλληνες έσκαβαν λαγούμια με σκοπό να ανατινάξουν τις θέσεις των κανονιών και για τον λόγο αυτό χρησιμοποίησαν ένα μεγάλο κανόνι, το λεγόμενο «Κοψοχείλα»,το οποίο είχαν φέρει από τον Μυστρά και τοποθέτησαν στο ύψωμα που ήταν ο Δημ.Υψηλάντης.Οταν κάποια στιγμή έπαθε σοβαρή βλάβη,το επισκεύασαν,εκείνο τέθηκε εκ νέου σε λειτουργία αλλα λίγο μετά προέκυψε νέο ζήτημα,που έκανε αδύνατη περεταίρω αξιοποίησή του στο πεδίο της μάχης ωστόσο καί αυτό συνετέλεσε αποτελεσματικά στην νικηφόρα για τους Έλληνες εξέλιξη της πολιορκίας,δηλαδή την άλωση της Τριπολιτσάς.

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΓΡΑΝΑΣ

(10 Αυγούστου 1821)

image

Η παράταση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς ανησυχούσε τους Έλληνες αρχηγούς επειδή υπήρχαν φήμες για αποστολή στην Πελοπόννησο μεγάλης στρατιάς από το σουλτάνο. Ο Κολοκοτρώνης για να κάνει την πολιορκία πιο αποτελεσματική συνέλαβε την ιδέα της διάνοιξης μίας μεγάλης οχυρωματικής τάφρου – γράνας- στο στενό ανάμεσα στον Μύτικα και στα απέναντι αμπέλια της Καπνίστρας. Από το στενό αυτό περνούσε ο δημόσιος δρόμος πρός τα χωριό Κάψια,Λεβίδι και τα Καλάβρυτα. Ο Κολοκοτρώνης κάλεσε τους κατοίκους των χωριών Κάψια, Λεβίδι Σιμιάδες, Δάρα, Μπουτιά, Σάγκα, Λουκά να σπεύσουν με φτυάρια και αξίνες για να αρχίσουν την κατασκευή της τάφρου.

 

9 με 10 Αυγούστου

 

Πολυάριθμη τουρκική στρατιά από πεζούς και ιππείς με αρχηγό τον ίδιο τον Κεχαγιάμπεη Μουσταφά βγήκε από την πύλη του Σεραγιού και κατευθύνθηκε πρός το πηγάδι της Βολιμής και το Ζευγολατιό για να λεηλατήσει τα χωριά του Λουκά και των Τσιπιανών.

Οι Τούρκοι χωρίστηκαν σε τρία τμήματα. Ήταν περίπου 6.000 άνδρες. Το πρώτο τμήμα ανέβηκε από το βουνό της Μονής Βαρσών, ενώ το δεύτερο κατευθύνθηκε στο χωριό Λουκά. Οι Τούρκοι μόλις είδαν τη γράνα έλεγαν ειρωνικά «οι γκιαούρηδες σύνορα κάνουν, μοιράζουν την γην».

 Οι Τούρκοι άρπαξαν ό,τι βρήκαν μπροστά τους, τρόφιμα, προϊόντα και πολλά ζώα από τις στάνες. Όλα φορτώθηκαν πάνω σε 1.000 μεταφορικά ζώα και κατευθύνθηκαν πρός την Τριπολιτσά. Οι Έλληνες τους επιτέθηκαν. Ο Κολοκοτρώνης διέταξε τους άλλους οπλαρχηγούς να πιάσουν τη γράνα και τις γύρω θέσεις στα αμπέλια. Οι Έλληνες βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο πυρά. Ανάμεσα σε αυτούς,που προσπαθούσαν να περάσουν τη γράνα για να πάνε στην Τριπολιτσά και σε αυτούς που έβγαιναν για να τους βοηθήσουν. Ο Κολοκοτρώνης τοποθέτησε στη γράνα τους πολεμιστές πλάτη με πλάτη για να πολεμούν και από τις δύο πλευρές. Παράλληλα παρήγγειλε στους Αναγνωσταρά,Υψηλάντη και Γιατράκο να πλησιάσουν τα τείχη για να προκαλέσουν σύγχυση στους Τούρκους με την έφοδό τους.

Για τους Τούρκους η κατάσταση ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς,ακούγοντας τους τουφεκισμούς από το μέρος της Τριπολιτσάς,φοβήθηκαν πώς θα αποκλειστούν έξω από το τείχος.

Ο Κεχαγιάμπεης προσπάθησε να περάσει τη γράνα με τα φορτωμένα ζώα και πολλούς Τούρκους,που πανικόβλητοι προσπαθούσαν να περάσουν μαζί του για να φτάσουν στην Τριπολιτσά. Οι Έλληνες τους καταδίωκαν και τους πολεμούσαν καταιγιστικά.

Η μάχη κράτησε μόλις μία ώρα. Σε αυτήν σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν 400 Τούρκοι στρατιώτες και αξιωματικοί. Οι Έλληνες είχαν ελάχιστες απώλειες, 2 πεσόντες και πέντε έξι τραυματίες.

Πρωτεργάτης αυτής της νίκης ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Ο Υψηλάντης του έστειλε στις 13 Αυγούστου επιστολή,στην οποία του εκφράζει το θαυμασμό του και επαινεί καί τον ίδιον και τους στρατιώτες του. Οι συνέπειες της μάχης της Γράνας ήταν αποφασιστικές για την έκβαση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς,της οποίας έκριναν την τύχη.

 

24 Αυγούστου

 

Οι Τούρκοι προσπάθησαν αποτυχημένα έξοδο για ανεφοδιασμό  μα δεν ξαναεπιχείρησαν να βγουν από τις πύλες τους τείχους. Η Τριπολιτσά ήταν πια εντελώς αποκλεισμένη.

 

25 Αυγούστου

 

Στα Τρίκορφα φτάνει ο Άγγλος συνταγματάρχης,Τόμας Γκόρντον,που προσέφερε στους πολιορκητές πολεμοφόδια, κανόνια, βόλια, μπαρούτι, σπαθιά και τουφέκια.

ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΙ ΕΥΒΟΙΑ

image
Λιβαδειά

9 Ιουνίου

Ο Ομέρ Βρυώνης έφτασε στη Λιβαδειά. Εκεί είχαν φτάσει και ενισχύσεις των Ελλήνων από την Πελοπόννησο με τους Νικηταρά, Ηλία Μαυρομιχάλη,Δημ. Κυριαζή, Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και Μελέτη Βασιλείου. Συνολικά 1.250 άνδρες.

 

10 Ιουνίου

 

Ο Ομέρ Βρυώνης μπαίνει στην πόλη της Λιβαδειάς. Σκότωσε χίλιους Έλληνες και αιχμαλώτισε δύο χιλιάδες. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί προσπάθησαν να ανακαταλάβουν την πόλη αλλά το σχέδιό τους απέτυχε.

 

14 Ιουνίου

 

Ο Ομέρ Βρυώνης επιτέθηκε πρώτος εναντίον του ελληνικού στρατοπέδου για να το διαλύσει και πολιορκεί τους κατοίκους της Λιβαδειάς.

 

28 Ιουνίου

 

Οι πολιορκημένοι πραγματοποίησαν έξοδο με τα γυναικόπαιδα και αν και κυνηγήθηκαν από τους Τούρκους,είχαν μικρές απώλειες. Τις επόμενες ημέρες ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με αδιάκοπες ενέργειες ανακατέλαβε την πόλη της Λιβαδειάς.

 

ΕΥΒΟΙΑ

Μάχη στα Βρυσάκια

(Ιούλιος του 1821)

image

15 Ιουλίου

 

Ο Ομέρ Βρυώνης,αφού έφτασε στη Χαλκίδα στις 14 Ιουλίου, κατευθύνθηκε πρός την περιοχή» Βρυσάκια» όπου είχε εγκατασταθεί ο Γοβγίνας οργανώνοντας στρατόπεδο. Ο Ομέρ Βρυώνης επιτέθηκε με 2.000 άνδρες εναντίον 300 Ελλήνων. Η μάχη αυτή εμαίνετο σκληρή κι από τις δύο πλευρές. Οι προσπάθειες του Ομέρ Βρυώνη στράφηκαν εναντίον του οχυρώματος του Γοβγίνα. Το θάρρος,όμως,του αρχηγού και των συμπολεμιστών του ανάγκασε τον Ομέρ Βρυώνη ύστερα από επτά ώρες πεισματικής μάχης να υποχωρήσει αφήνοντας πίσω του 70 νεκρούς και διπλάσιους τραυματίες. Σημαντική ήταν και η συμβολή του Υδραίου πλοιάρχου Κριεζή που από το πλοίο του με αδιάκοπο τηλεβολισμό επέφερε φθορά στους Τούρκους.

 

 

 

18 Ιουλίου

 

Παρά την ήττα του, ο Ομέρ Βρυώνης εκστράτευσε πάλι στα Βρυσάκια αλλά ο Γοβγίνας είχε αποσυρθεί στο χωριό Άγιος. Ο Ομέρ Βρυώνης επέστρεψε στη Χαλκίδα. Εγκατέλειψε την Εύβοια και κατευθύνθηκε με όλες του τις δυνάμεις στην Αθήνα και έτσι ο Γοβγίνας  ανεκατέλαβε τα Βρυσάκια.

 

15 Αυγούστου

 

Οι Τούρκοι της Χαλκίδας, ανήμερα της Παναγίας, επιτέθηκαν στο χωριό Στενή όπου γινόταν πανηγύρι. Γυρνώντας πίσω στη Χαλκίδα υπέστησαν επίθεση από τον Γοβγίνα. Πολλοί Τούρκοι σκοτώθηκαν  και άλλοι αιχμαλωτίστηκαν.

 

Κάρυστος

Αύγουστος

 

Ο επίσκοπος Νεόφυτος απέπλευσε στις αρχές Αυγούστου από την Άνδρο με μικρό σώμα Τηνίων για να καταλάβει το φρούριο της Καρύστου. Κατευθύνθηκε πρός τα Στύρα και τελικά έφτασε στο Αλιβέρι. Η επανάσταση τελικώς κατεπνίγη από τον Ομέρ Βρυώνη στα μέσα Αυγούστου.

 

Κύμη

 

Την ίδια εποχή, ο Ομέρ Μπέης κινήθηκε εναντίον των επαναστατών της Κύμης. Τους συνάντησε στα Λέπουρα και τους διέλυσε. Στη μάχη έπεσε πολεμώντας ηρωικά ο αρχηγός των Κυμαίων, Γ.Παπάς.

 

ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

image

Στο Ελληνικό στρατόπεδο της Αθήνας το θέμα της αρχηγίας προκαλούσε συνεχείς έριδες ανάμεσα στους πολιορκητές.Ο Υψηλάντης είχε ορίσει αρχηγό της πολιορκίας τον υδραίο Γεώργιο Νέγκα, που όμως δεν τον ήθελαν όλοι οι αγωνιστές και ιδίως ο Χατζή- Μελέτης Βασιλείου.

 

29 Ιουνίου

 

Έφτασε στο στρατόπεδο της Αθήνας ο Λιβέριος Λιβερόπουλος,που είχε οριστεί νέος αρχηγός από τον Δημήτριο Υψηλάντη. Η εμφάνιση του νέου αρχηγού και των Επτανησίων μαχητών, που έδιναν την εντύπωση τακτικού στρατού εντυπωσίασε τους Τούρκους. Παρ’ όλα αυτά δεν δέχτηκαν τις προτάσεις του για παράδοση.

 

2 Ιουλίου

 

Οι Τούρκοι έκαναν έξοδο για τρόφιμα και συγκρούστηκαν με τα σώματα των Κείων, Αιγινητών και Υδραίων.

 

14 Ιουλίου

 

Νέα απόπειρα εξόδου για τους Τούρκους .Έκαψαν μία εκκλησία αλλά το αποτέλεσμα των συγκρούσεων με τις ελληνικές δυνάμεις ήταν αμφίρροπο.

 

19 Ιουλίου

 

Ο Ομέρ Βρυώνης φτάνει στην Αθήνα και στρατοπεδεύει στα Πατήσια. Το ελληνικό στρατόπεδο διαλύθηκε χωρίς μάχη.

 

20 Ιουλίου

 

Ο Ομέρ Βρυώνης μπαίνει στην έρημη από κατοίκους Αθήνα. Οι Αθηναίοι είχαν καταφύγει στην Αίγινα και τη Σαλαμίνα όπου και σχημάτισαν σώματα ενόπλων υπό τους Αναστ. Λέκκα και Δ. Σχινά. Άνδρες των σωμάτων αυτών πραγματοποιούν αιφνιδιαστικές επιθέσεις εναντίον των Τούρκων. Μάλιστα σε μία από αυτές παραλίγο να σκοτωθεί ο ίδιος ο Ομέρ Βρυώνης από τον Αθηναίο Δήμο Ρουμπέση. Ο Ρουμπέσης,όντας πεζός,σκότωσε τον σωματοφύλακα του Ομέρ Βρυώνη και ενώ άρπαξε το άλογο από τα χαλινάρια και ετοιμαζόταν να τον χτυπήσει με το σπαθί του,σκοτώθηκε από τους υπασπιστές του Πασά. Ο Ομέρ Βρυώνης γύρισε στην Αθήνα και λίγο αργότερα επιτέθηκε στους Έλληνες, που κατείχαν τα στενά της Μεγαρίδος χωρίς επιτυχία. Έτσι, οι Τούρκοι δεν μπόρεσαν να καταλάβουν τα φρούρια της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και ούτε να καταπνίξουν την επανάσταση.

 

Η Μάχη των Βασιλικών

( 26 Αυγούστου 1821)

image

26 Αυγούστου

 

Οι Έλληνες στη διάβαση των Βασιλικών Φθιώτιδας πέτυχαν μία πολύ σημαντική για την έκβαση του Αγώνα νίκη. Κατόρθωσαν με τον ολιγάριθμο στρατό τους (2.000 περίπου άνδρες) να ανακόψουν την προέλαση του πολυάριθμου τουρκικού στρατού (8.000 άνδρες)κυρίως ιππείς ,οι οποίοι υπό την αρχηγία του Μπεϋράν Πασά  κατευθύνθηκαν πρός τη Βοιωτία για να ενωθούν με τις δυνάμεις του Κιοσέ Μεχμέτ και να προχωρήσουν στην Πελοπόννησο με τελικό σκοπό τη διάλυση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς.

 

Ο Γιάννης Δυοβουνιώτης, προβλέποντας  σωστά τις κινήσεις των Τούρκων, έπιασε τη διάβαση των Βασιλικών πείθοντας και τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς, που πίστευαν πως οι Τούρκοι θα προτιμούσαν τη διάβαση της Φοντάνας. Ο Δυοβουνιώτης  παρέταξε τις ελληνικές ομάδες σύμφωνα με την τακτική της ενέδρας για την αντιμετώπιση ενός ισχυρότατου αντιπάλου.

 

Οι Τούρκοι προσπάθησαν με αλλεπάλληλες ορμητικές επιθέσεις να περάσουν τη διάβαση των Βασιλικών. Κατά τις αλλεπάλληλες αυτές επιθέσεις  τους αναδείχθηκε ως αρχηγός  των ελληνικών δυνάμεων ο οπλαρχηγός Γιάννης Γκούρας. Στην πιο κρίσιμη στιγμή της μάχης  και καθώς έφτασαν ενισχύσεις από τη Λιβαδειά, οι Τούρκοι πίστεψαν πως αρχηγός  των στρατιωτικών αυτών επιχειρήσεων  για την Ελληνική πλευρά ήταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και αυτό τους  προκάλεσε πανικό.Οι Έλληνες οπλαρχηγοί κατάφεραν να τους κυκλώσουν. Περικυκλωμένος από παντού, ο τουρκικός στρατός αναγκάστηκε να υποχωρήσει στη Λαμία.Έτσι η ισχυρή αυτή δύναμη δεν έφτασε στην Πελοπόννησο και η πολιορκία της Τριπολιτσάς συνεχίστηκε με επιτυχία για τις Ελληνικές δυνάμεις.

 

 

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΉΠΕΙΡΟ

 

Η Άλωση Βραχωρίου και Ζαπαντίου

 

3 Ιουνίου

 

Φθάνει στο πολιορκημένο από Έλληνες οπλαρχηγούς Βραχώρι και ο Γ. Βαρνακιώτης. Το σύνολο των Ελλήνων Ενόπλων γύρω από τον τουρκικό οχυρό έφτασε τους 4.000 άνδρες.

 

10 – 11 Ιουνίου

Παράδοση του Βραχωρίου.

 

Οι ντόπιοι Τούρκοι αναγκάστηκαν να παραδοθούν με συμφωνία και διασκορπίστηκαν στις γειτονικές περιοχές.

 

 

Παράδοση του Ζαπαντίου

 

26 Ιουλίου

 

Το Ζαπάντι ήταν μία σπουδαία οχυρή θέση βορειοδυτικά του Βραχωρίου. Την υπερασπίζονταν 300 ικανότατοι πολεμικά Τούρκοι και η αλβανική φρουρά υπό τον γενναίο και εμπειροπόλεμο Γιουσούφ Ζουλφάρ ή Ζουλφικάρ Αγά. Οι Έλληνες,2000 περίπου τον αριθμό, τους πολιόρκησαν με επικεφαλής τον Αλ. Βλαχόπουλο. Έγιναν επιθέσεις και μάχες ειδικά στις 18 Ιουλίου. Τελικά οι Τούρκοι παρέδωσαν τη σημαία και αναχώρησαν με ασφάλεια για τα γειτονικά χωριά.

 

Συγκρούσεις στη Ναύπακτο και το Αντίρριο

 

6 Ιουνίου

 

Ο ηρωικός Διαμαντής Χορμόβας επιτέθηκε με 100 άνδρες εναντίον του φρουρίου της Ναυπάκτου. Παρά το γεγονός πως ο Χορμόβας εγκαταλείφθηκε την τελευταία στιγμή από τους πιο πολλούς άντρες του, συνέχισε την έφοδο και σκοτώθηκε. Την ίδια τύχη είχαν και ο ήρωας ναυτικός Γεώργιος Παξινός στην προσπάθειά του να κάψει με πυρπολικό τα τουρκικά πλοία που βρίσκονταν στο λιμάνι της Ναυπάκτου.

 

Μάχη στο Κομπότι

 

8 Ιουνίου

 

Οι ελληνικές δυνάμεις με επικεφαλής τους οπλαρχηγούς τους Ανδ. Ίσκο, Γώγω Μπακόλα,  Αναγν. Καραγιαννόπουλο και Γ. Καραϊσκάκη συνεπλάκησαν με τους Τούρκους στο Κομπότι.Στη μάχη αυτή ο Καραϊσκάκης τραυματίστηκε ελαφρά.

Μακρυνόρος

 

 

18 Ιουλίου

 

Το Μακρυνόρος κατείχαν οι Γώγως Μπακόλας και  Ανδ. Ίσκος.  Οι τουρκικές δυνάμεις, 4.000 άνδρες και με επικεφαλής τον Ισμαήλ Πλιάσα επιτέθηκαν στις ελληνικές στη θέση Αγία Παρασκευή. Οι ελληνικές δυνάμεις σημείωσαν μεγάλη νίκη.

 

Κομπότι

 

3 Ιουλίου

 

Μία ακόμη συμπλοκή ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους που βρίσκονταν στο Κομπότι στέφθηκε με επιτυχία για την Ελληνική πλευρά.

 

Η μάχη του Πέτα

 

15 Ιουλίου

 

Οι οπλαρχηγοί Γρίβας, Τραγουδάρας, Μπακόλας και Ρητζικότσικας επιτέθηκαν σε υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις και τις ανάγκασαν να υποχωρήσουν στην Άρτα, όπου ο Χασάν Οασάς εκτέλεσε πολλούς αμάχους και έστειλε τα κεφάλια τους στον Χουσρήτ δήθεν ότι άνηκαν σε Έλληνες αγωνιστές ,τους οποίους  σκότωσαν οι Τούρκοι.

 

 

ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ

 

 

 

 

4 Ιουνίου

 

Οι ντόπιοι οπλαρχηγοί της Δυτικής Ελλάδας, Γιολδασαίοι,οι  Κατσικογιάννης, Ι.  Μπράσκας και άλλοι ανάγκασαν τους Τούρκους να καταφύγουν  στα οχυρότερα σπίτια του Καρπενησίου όπου ζήτησαν βοήθεια από τον Χουρσήτ Πασά.

 

19 Ιουνίου

 

Ο Χουρσήτ έστειλε τον Βελήμπεη να καταδιώξει τους Έλληνες.

 

20 Ιουνίου

 

Οι ελληνικές δυνάμεις αντεπιτέθηκαν,κατέλαβαν τη θέση Μπιάρα και νίκησαν τον Βελήμπεη. Οι Τούρκοι έφυγαν για την Ήπειρο. Έτσι απελευθερώθηκε η Ευρυτανία.

 

 

 

Άγραφα

 

10-15 Ιουλίου

 

Οι Τούρκοι αντεπιτέθηκαν και νίκησαν τις δυνάμεις των επαναστατών σε μάχη. Συνέλαβαν μάλιστα αιχμάλωτο τον ηρωικό οπλαρχηγό Κων. Βέλη και τον έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου λίγο αργότερα θανατώθηκε με φρικτά βασανιστήρια.

 

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΉΠΕΙΡΟ

Καλαρρύτες- Συρράκο

 

 

Τέλη Ιουνίου

 

Στα τέλη Ιουνίου η επανάσταση κηρύχθηκε και στα μεγάλα κεφαλοχώρια της Ηπείρου, Καλαρρύτες και Συρράκο. Οι επαναστάτες,με οπλαρχηγό τον Γιάννη Ράγκο απέκλεισαν τους Τούρκους σε λίγα οχυρά σπίτια στα δύο μεγάλα αυτά κεφαλοχώρια. Ο Χουρσήτ έστειλε νέες δυνάμεις υπό τον Ιμπραήμ Πρεμετή και κινήθηκε εναντίον των Ελλήνων,που ήδη είχαν συνθηκολογήσει και αποχωρήσει. Ελεύθεροι οι Τούρκοι μπήκαν στα κεφαλοχώρια και τα έκαψαν.

 

Επανάσταση στον Ασπροπόταμο

 

5 Ιουλίου

 

Κηρύχθηκε η επανάσταση στην επαρχία Ασπροποτάμου με τα 67 χωριά της και με οπλαρχηγό τον ονομαστό για τον πατριωτισμό και την ανδρεία του Νικ. Στουρνάρη. Η επανάσταση άρχισε στην Πόρτα, στην Πρέβεντα,στην Καλαμπάκα και στον Ασπροπόταμο.

Οι Τούρκοι επιτέθηκαν αλλά αναχαιτίσθηκαν.

 

29 Ιουλίου

 

Οι Τούρκοι,ενισχυμένοι από σώμα 200 ανδρών από τα Τρίκαλα, επιτέθηκαν εναντίον του Στουρνάρη στην Πόρτα. Τελικά ο Στουρνάρης υποχώρησε στην Πίνδο και τελικά συνθηκολόγησε με τους Τούρκους.

 

 

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ

 

Ιούνιος

 

Οι Σουλιώτες,μετά την αποτυχημένη απόπειρα να καταλάβουν την Πρέβεζα, στράφηκαν στο χωριό Λέλοβα(Θεσπρωτικό) και το κατέλαβαν. Μετά στράφηκαν στους Βαριάδες και παρά την άμυνα των 1.600 Γκέκηδων Τούρκων,που ήταν οχυρωμένοι, κατόρθωσαν μετά από 25 μέρες πολιορκία να τους καταλάβουν.

 

Ιούλιος-Αύγουστος

 

Οι νίκες των Σουλιωτών συνεχίστηκαν και τους επόμενους μήνες όπως η νίκη στο μοναστήρι της Ραψίνας με οπλαρχηγό το Μάρκο Μπότσαρη. Οι συνεχείς νίκες των Σουλιωτών ανησύχησαν ιδιαίτερα τα σουλτανικά στρατεύματα αλλά και τον Αλή Πασά.

 

Πάργα

24 Ιουλίου

 

Τη νύχτα της 24ης Ιουλίου,180 Παργινοί και 50 Σουλιώτες,με επικεφαλής τον Χριστόφορο Περαιβό επιτέθηκαν στη φρουρά των Τουρκαλβανών της Πάργας και την αιφνιδίασαν.

 

27 Ιουλίου

 

Στην Πάργα καταπλέει μοίρα τουρκικού στόλου. 2000 Τσάμηδες ήρθαν από την επαρχία Μαργαριτίου και 1.000 Τουρκαλβανοί από την Πρέβεζα.

Στην Πάργα έφτασαν και 200 Σουλιώτες με τους αρχηγούς τους Δαγκλή, Ζέρβα και Φωτομάρα. Δόθηκε σκληρή μάχη. Οι Τούρκοι ήταν ισχυρότεροι και οι Έλληνες αποχώρησαν.

 

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

image
Εμμανουήλ Παπάς

Ιούνιος

 

Στη Χαλκιδική οργανώθηκαν 2.900 περίπου επαναστάτες σε δύο σώματα. Το ένα το αποτελούσαν οι μοναχοί του Αγίου όρους μαζί με τους επαναστάτες από τα γύρω χωριά και υπό τις διαταγές του μεγάλου ήρωα της επανάστασης,Εμμανουήλ Παπά,ενώ το δεύτερο σώμα τελούσε υπό τις διαταγές του οπλαρχηγού Σταματίου Κάψα(ή καπετάν Χάψα),με τον οποίο συνέπραταν ο Κωνσταντίνος Δουμπιώτης και ο Άγγελος Βασιλικός.

 

1 Ιουνίου

 

Ο Παπάς άρχισε τη δράση του από την Ιερισσό,την οποία και κατέλαβε. Από εκεί προχώρησε στα Μαδεμοχώρια και ενώθηκε με τους Μαδεμοχωρίτες. Στη συνέχεια κατέλαβε τη Γαλάτιστα και τα Βασιλικά. Στα Βασιλικά ήρθαν και οι άλλοι οπλαρχηγοί.

Οι Τούρκοι έστειλαν σημαντικές ενισχύσεις. Ο Παπάς μπροστά στη δύναμη 3.000 Τούρκων ιππέων υποχώρησε στον Χολομώντα.

 

Οι Τούρκοι πρόλαβαν την Ελληνική οπισθοφυλακή. Έγινε φοβερή σύγκρουση,κατά την οποία σκοτώθηκε ο οπλαρχηγός Βασιλικός.

Οι τουρκικές δυνάμεις,που αριθμούσαν 30.000 πεζούς και 5.000 ιππείς,καίγοντας χωριά και σφάζοντας αμάχους,πέρασαν στην Αρναία. Ο Παπάς κατέφυγε στον Πολύγυρο. Έγιναν σφοδρές μάχες ειδικά στα Βασιλικά όπου οι Τούρκοι κατέλαβαν με τον όγκο των δυνάμεών τους το σώμα του καπετάν Χάψα που έπεσε στο πεδίο της μάχης μαζί με 62 Έλληνες. Οι Τούρκοι έκαψαν την Γαλάτιστα, τη Βάβδο και τον Πολύγυρο.

 

1-15 Ιουλίου

 

Πουλήθηκαν στη Θεσσαλονίκη 150 γυναικόπαιδα από τη Γαλάτιστα και τα Ραβνά και άλλα 500 λίγο αργότερα.

 

15 Ιουλίου

 

Έφτασαν ενισχύσεις 400 ανδρών από τη Θεσσαλία με επικεφαλής τους Μήτρο Λιακόπουλο  και Κωνσταντίνο Μπίνο πρός ενίσχυση του Εμμανουήλ Παπά,ο οποίος ήδη βρισκόταν στην Κασσάνδρα. Τις ίδιες ημέρες έφτασαν εκεί καί δύο ψαριανά πλοία, που μαζί με ένα τοπικό και δύο λιμνιώτικα πρόσφεραν πολύτιμη βοήθεια στους επαναστάτες.

 

10-20 Αυγούστου

 

Οι ενισχυμένες ελληνικές δυνάμεις με 11 ψαριανά πλοία και τους άνδρες του αρματωλού τον Πιερίων,καπετάν Διαμαντή,έκαναν αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον των Τούρκων κοντά στον Άγιο Μάμαντα και σκότωσαν 300 εξ αυτών. Παρά τις προσπάθειες  ωστόσο του Παπά,η επανάσταση αντιμετώπισε δυσχέρειες.

 

 

ΚΡΗΤΗ

image
Καπεταναίοι της Κρήτης

11 Ιουνίου

 

Φοβερές σφαγές των Ελλήνων από τους Τούρκους έλαβαν χώρα στα Χανιά και στην επαρχία Σελίνου. Κανένα,όμως, εκφοβιστικό μέτρο δεν μπορούσε πια να συγκρατήσει τους Κρητικούς.

 

14 Ιουνίου

 

Ο πασάς των Χανίων έστειλε 60 γενίτσαρους εναντίον των επαναστατών,οι οποίοι με επικεφαλής τον οπλαρχηγό Ιωάννη Παπαδογεωργάκη είχαν επιτεθεί στους Τούρκους.Τους γενίτσαρους αυτούς αντιμετώπισαν οι Κρητικοί οπλαρχηγοί στη θέση Κεραμειά και τους καταδίωξαν ως το χωριό Λούλο. Τελικά οι γενίτσαροι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στα Χανιά αφήνοντας πίσω τους 18 νεκρούς.

image
Μάχη του Λούλου

15 Ιουνίου

 

Οι Κρητικοί οπλαρχηγοί έστειλαν αντιπροσωπεία στην Ύδρα ζητώντας πολεμοφόδια. Στα Χανιά, μετά τη μάχη του Λούλου, οι Τούρκοι προβαίνουν σε φοβερές σφαγές. Μέσα σε λίγες ώρες 300 αθώοι σκοτώθηκαν, ενώ οι λεηλασίες των εκκλησιών και των σπιτιών συνεχίστηκαν για αρκετές ημέρες. Τις ίδιες ημέρες οι Τούρκοι προβαίνουν σε άγριες σφαγές του ελληνικού πληθυσμού καθώς επίσης καί ο επίσκοπος της πόλεως διαπομπεύτηκε και σύρθηκε μαζί με άλλους ιερείς και μοναχούς στις φυλακές. Σε τρεις ημέρες πεντακόσιοι περίπου σφαγιάστηκαν στην πόλη του Ρεθύμνου και στα γειτονικά χωριά.

 

17 Ιουνίου

 

Οι Τούρκοι του Ρεθύμνου κατευθύνθηκαν εναντίον των αγωνιστών, που είχαν συγκεντρωθεί στα Ρούστικα και στον Άγιο Κωνσταντίνο αλλά αποκρούστηκαν στη θέση Ζουρίδι και αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω.

 

 

17 Ιουνίου

 

Σώμα των Αμπαδιωτών Τούρκων συνάντησε στον Άγιο Ιωάννη τον Καμμένο της επαρχίας Αγίου Βασιλείου τα σώματα των Ρούσου Βουρδουμπά, Μιχ. Κουρμούλη, Γ. Τσουδερού, Πωλογεωργάκη και Αντ. Μεληδόνη. Στη μάχη οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν και να αφήσουν πίσω τους τρόφιμα και  σημαντικά πολεμοφόδια.

 

 

 

24 Ιουνίου

 

Οι σφαγές εξαπλώθηκαν και στο Ηράκλειο. Ο αφηνιασμένος τουρκικός όχλος προκαλούσε τον τρόμο ενώ άφησε πίσω του 700 σφαγιασμένους Κρητικούς.Στη Σητεία μέσα σε λίγες ώρες θανατώθηκαν περίπου 300 Κρητικοί.

 

17 Ιουνίου

 

Τούρκοι επιτέθηκαν εναντίον των Ελλήνων στη θέση Καλύβες ωστόσο μετά από πολύωρη μάχη υποχώρησαν στα Χανιά.

 

20 Ιουνίου

 

Οι Τούρκοι επιτέθηκαν στο Ρέθυμνο και το Μεγάλο Κάστρο(Ηράκλειο) για να εκτοπίσουν τις δυνάμεις του Σήφακα και του Γ. Δασκαλάκη αλλά δεν πέτυχαν το σκοπό τους.

 

28 Ιουνίου

 

Σημειώθηκε σφοδρότατη σύγκρουση ανάμεσα στους Σφακιανούς και τους Αμπαδιώτες  Τούρκους στο  Βοθειακό της Ίδης, όπου την επόμενη μέρα οι άντρες του οπλαρχηγού Ρούσου έκαναν αντεπίθεση  και σκότωσαν τον αρχηγό των Αμπαδιωτών μαζί με όσους άντρες μάχονταν γύρω του.

Οι Έλληνες αφού έκαψαν τα χωριά των Αμπαδιωτών,προχώρησαν στο Μυλοπόταμο με αρχηγούς τον Γ. Τσουδερό και τον Μιχ. Κουρμούλη,που ανήκε στη μεγάλη οικογένεια των Κουρμούληδων της Μεσσαράς.

 

Τέλη Ιουνίου

 

Ο τουρκικός όχλος των Χανίων κατέστρεψε τους κατοίκους των χωριών του Ακρωτηρίου και λεηλάτησε τα μεγάλα μοναστήρια της Αγίας Τριάδας και του Γιουβερνέτου.

image

Αρχές Ιουλίου

 

1.500 περίπου ένοπλοι υπό το σχέδιο του Σερίφ Πασά του Ηρακλείου και αρχηγό τον Καούνη, ξεκίνησαν από το Ρέθυμνο με κατεύθυνση τα Σφακιά και με σκοπό να καταστείλουν την επανάσταση αφού πρώτα περνούσαν από τα χωριό Καλλικράτης και Ασκύφου. Στο χωριό Γάλλου τους αντιμετώπισαν τα σώματα του Π. Μανουσέλη και  του Γ. Δεληγιαννάκη. Η μάχη κράτησε τρεις ημέρες. Την τέταρτη μέρα οι Έλληνες ανάγκασαν τους Τούρκους να εγκαταλείψουν τη μάχη.

 

4 Ιουλίου

 

Οι Έλληνες κέρδισαν νέα μεγάλη νίκη εναντίον του Λατίφ Πασά με τον τελευταίο, επικεφαλής πέντε χιλιάδων ανδρών να  βγαίνει από τα Χανιά για να καταπνίξει την επανάσταση στο Θέρισο.

 

15 Ιουλίου

 

Οι Τούρκοι συγκρούστηκαν με τις δυνάμεις των Ελλήνων που είχαν επικεφαλής τους Βασίλη και Ιωάννη Χάλη καθώς και τους Ανδρ. Φασουλή και Γ. Δασκαλάκη (Τσελέπη). Οι Έλληνες αγωνίστηκαν με ηρωισμό και ανάγκασαν τον Λατίφ Πασά να κλειστεί τρέχοντας στο κάστρο των Χανίων με τον στρατό του.

18 Ιουλίου

image

Οι Τούρκοι με 8.000 άνδρες  έφτασαν τελικά μέσω Ρεθύμνου στην επαρχία Χανίων. Οι Κρητικοί έφυγαν από τα χωριά τους, ενώ οι Τούρκοι μπήκαν και κατέλαβαν το Ασκύφου νικώντας τους Σφακιανούς. Οι Έλληνες με επικεφαλής τους Μανουσέλη, Γ. Δεληγιαννάκη και Ρούσσο Βουρδουμπά αντεπιτέθηκαν στους Τούρκους που ήταν οχυρωμένοι στο Ασκύφου. Οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν αλλά δέχθηκαν επίθεση από τον Γ.Δασκαλάκη στη στενή κοιλάδα του Κατρέως. Οι απώλειές τους ήταν μεγάλες. Όσοι σώθηκαν κατευθύνθηκαν πρός το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.

 

20 Ιουλίου

 

Ο Ομέρ Πασάς της Σητείας εκστράτευσε πρός τα Σφακιά αλλά νικήθηκε και σκοτώθηκε και ο ίδιος από τους Έλληνες στο οροπέδιο του Ασκύφου κοντά στο συνοικισμό Αμπέλου.

 

25 Ιουλίου

 

Οι Τούρκοι πραγματοποίησαν  νέα έξοδο από τα Χανιά. Στα Μουστουνάρια συγκρούστηκαν με τους Β. Χάλη, Ανδρ. Φασουλή, Ιωάννη Χάλη και Γ. Δασκαλάκη. Αναγκάστηκαν,όμως,και πάλι να υποχωρήσουν και να γυρίσουν στα Χανιά.

 

Η κοινή εκστρατεία των Σερίφ Πασά,Οσμάν Πασά και Λατίφ Πασά εναντίον των Σφακίων

 

Αύγουστος

 

Ο Σερίφ Πασάς Ηρακλείου, σερασκέρης όλης της Κρήτης,ετοίμασε εκστρατεία εναντίον των ελληνικών δυνάμεων. Συνεργάστηκε με τον Οσμάν Πασά του Ρεθύμνου και τον Λατίφ Πασά των Χανίων. Οι επαναστάτες συγκέντρωσαν 2.000 περίπου ενόπλους στην επαρχία Αποκορώνου.

 

1η Αυγούστου

 

Οι Έλληνες πραγματοποίησαν ομαδική επίθεση κοντά στην Επισκοπή, όπου και ηττήθηκαν.

 

3 Αυγούστου

Έγινε νέα μάχη κοντά στα Δράμια με αμφίρροπη έκβαση.

 

6 Αυγούστου

 

Τουρκική δύναμη 8.000 ενόπλων με ιππικό και πυροβόλα ρίχθηκε πάνω στα ελληνικά σώματα και τα διεσκόρπισε. Στις επόμενες ημέρες οι Τούρκοι κατέλαβαν ολόκληρη την επαρχία Αποκορώνου. Το χωριό Βάφε το κατέστρεψαν τελείως. Οι συνολικές απώλειες του αμάχου Κρητικού πληθυσμού  αγγίζουν τις 3.000.

 

13 Αυγούστου

 

Οι Σφακιανοί έκαναν ύστατη έκκληση στις Σπέτσες για βοήθεια χωρίς  ωστόσο αποτέλεσμα.

 

19 Αυγούστου

Οι Έλληνες επιτέθηκαν στους Τούρκους κοντά στις Αλίακες και τους νίκησαν. Οι Τούρκοι έχασαν 200 άντρες περίπου ανάμεσα τους και τον αρχηγό τους,Καούνη.

 

29 Αυγούστου

image

Οι Τούρκοι,με αρχηγό τον Οσμάν Πασά πέρασαν ανενόχλητοι τα στενά του Κατρέως και έφτασαν στο οροπέδιο του Ασκύφου. Οι Σφακιανοί τους επιτέθηκαν αλλά μετά βρέθηκαν μεταξύ δύο πυρών και αποχώρησαν. Οι Τούρκοι έκαψαν το Ασκύφου  και κυρίευσαν την επαρχία των Σφακίων,για πρώτη φορά μετά το 1770. Σκηνές φρίκης εκτυλίχθηκαν στα Σφακιά όπου πολλά γυναικόπαιδα θανατώθηκαν και άλλα αιχμαλωτίστηκαν. Όσοι πρόλαβαν έφτασαν στο Λουτρό και επιβιβάστηκαν στα λίγα πλοία,που υπήρχαν εκεί για να σωθούν. Οι Τούρκοι κατέλαβαν την Ανώπολη και μετά το Λουτρό, είχαν πλέον φτάσει στην εστία των επαναστατών. Ο απώτερος σκοπός του Σερίφ Πασά είχε συντελεστεί. Η επαρχία των Σφακίων είχε καταπατηθεί και οι ένοπλοί της είχαν διασκορπιστεί.

Οι Κρητικοί κατάλαβαν πως ανάληψη πρωτοβουλίας για ενιαία ηγεσία στην Κρήτη ήταν πλέον εκ των συνθηκών επιβεβλημμένη. Γι’ αυτό έστειλαν αντιπροσωπεία στον Υψηλάντη στα Τρίκορφα Αρκαδίας ζητώντας όχι μόνο υλική συνδρομή αλλά και κατάλληλο πρόσωπο,το οποίο θα αναλάμβανε τη γενική διεύθυνση των επιχειρήσεων στην Κρήτη.

 

 

ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

 

 6- 8 Ιουνίου

 

 ΣΑΜΟΣ

 

Η σύσκεψη των Ναυάρχων του ελληνικού στόλου στα Ψαρά για κοινές αποφάσεις ναυάγησε και μάλιστα υπό την πίεση των πληρωμάτων της Ύδρας και των Σπετσών διατάχθηκε και η επιστροφή στα νησιά τους.

 

 

3 Ιουλίου

 

Ο τούρκικος στόλος( 36 πλοία, από τα οποία τα τέσσερα ήταν δίκροτα και τα έξι μόνοκροτα) φάνηκαν να πλέουν εναντίον της Σάμου.

 

4 Ιουλίου

 

Ο τουρκικός στόλος, με επικεφαλής τον Καρά Αλή άρχισε πυκνό κανονιοβολισμό της Σάμου και αποβατικές επιχειρήσεις.

 

5 Ιουλίου

image
Λυκούργος Λογοθέτης

Νέος κανονιοβολισμός από τους Τούρκους και νέες αποβατικές επιχειρήσεις,που ωστόσο τελικά απέτυχαν χάρη στην σθεναρή αντίσταση των Σαμίων με επικεφαλής το Λυκούργο Λογοθέτη.Οι Έλληνες είχαν μόνο 4 νεκρούς. Ο Καρα-Αλής έκανε ακόμη μία προσπάθεια απόβασης αλλά και αυτή απέτυχε.

Ο Καρα-Αλής οργισμένος και ταπεινωμένος ετοίμασε 9 μεταγωγικά και τα έστειλε να φέρουν ενισχύσεις 7.000 από την απέναντι μικρασιατική ακτή.

 

 

9 Ιουλίου

 

 Ο ενωμένος ελληνικός στόλος έφτασε στο Κουσάντασι αναζητώντας τον Τουρκικό στόλο. Συνάντησε τα μεταγωγικά πλοία του,που γεμάτα με πολεμοφόδια ετοιμάζονταν να μεταφέρουν στρατιώτες στη Σάμο. Τα μεταγωγικά πλοία  εξαναγκάστηκαν να πέσουν πάνω στην ακτή και να καταστραφούν.

 

 

 Ελληνικός και Τουρκικός στόλος ήρθαν αντιμέτωποι χωρίς,όμως,να γίνει ναυμαχία. Ο ελληνικός στόλος είχε προβλήματα λόγω έλλειψης κοινής ηγεσίας αλλά καί στις 20 Ιουλίου οι ναύαρχοι αποφάσισαν να παραμείνει ο στόλος στο Αιγαίο.

 

 29 Ιουλίου

 

Οι  δύο στόλοι βρέθηκαν και πάλι αντιμέτωποι κοντά στην Κω, αλλά λόγω ισχυρού ανέμου δεν πραγματοποιήθηκε ναυμαχία.

 

 2 Αυγούστου

 

Ο τουρκικός στόλος πλέει προς τη Λέρο και εισέρχεται στα Δαρδανέλλια.

 

 9 Αυγούστου

 

Τα ελληνικά πλοία αφού άφησαν στο Αιγαίο μερικά ανιχνευτικά,επέστρεψαν στα νησιά τους. Έτσι, άδοξα έληξε και η δεύτερη αυτή τουρκική ναυτική εκστρατεία.

 

 

 Η Σάμος,με επικεφαλής τον Λυκούργο Λογοθέτη οργανώθηκε πολεμικά και οι Σάμιοι έκαναν επιθέσεις στα μικρασιάτικα παράλια. Η αξία του Λογοθέτη αναγνωρίστηκε από όλους και ο Υψηλάντης του έστειλε δίπλωμα,με το οποίο διοριζόταν «αρχιστράτηγος των εν Σαμίω ελληνικών στρατευμάτων» και συγχαρητήρια για τα κατορθώματά του επιστολή.

 

ΧΙΟΣ –ΛΕΣΒΟΣ- ΚΥΠΡΟΣ

 Οι επιτυχίες των Σαμίων επέδρασαν θετικά και στα άλλα μεγάλα νησιά του Αιγαίου, στη Χίο, τη Λέσβο αλλά καί την Κύπρο. Οι Χιώτες έστειλαν τον Ιωάννη Ράλλη και τον Νικόλαο Μυλωνά στον Δημήτριο Υψηλάντη στα Τρίκορφα Αρκαδίας και οι δεύτεροι κατόρθωσαν να τον πείσουν πως η επανάσταση  ήταν δυνατή και στη Χίο.Επέστρεψαν στο νησί  και άρχισαν να οργανώνονται για την επανάσταση,που τελικά δεν έγινε λόγω της αντίδρασης από τους συμπατριώτες τους Χιώτες  της Τήνου. 

Ανάλογος ενθουσιασμός είχε καταλάβει και τους κατοίκους της Λέσβου και της Κύπρου. Περισσότερο δραστήριοι ήταν ο Παλαιολόγος Λεμονής στη Λέσβο και ο Κυπριανός Θησεύς στην Κύπρο. Οι επαναστατικές ενέργειες πάντως δεν τελεσφόρησαν λόγω της εξόδου του τουρκικού στόλου στο Αιγαίο.

 

ΤΡΙΤΗ ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ

 

 Στα μέσα του Αυγούστου ο τουρκικός στόλος βγήκε και πάλι στο Αιγαίο.

 

 23 -25 Αυγούστου

 

Ο τουρκικός στόλος,που ενισχύθηκε με την αιγυπτιακή μοίρα του Ισμαήλ Γιβραλτάρ,ο οποίος βρισκόταν έξω από τη Μονεμβασία,έριξε μερικούς κανονιοβολισμούς και προχώρησε πρός τα φρούρια της Μεθώνης και Κορώνης,τα οποία επισίτισε.

 

ΚΑΛΑΜΑΤΑ

 

27 Αυγούστου

image
Παναγιώτης Μούρτζινος

Η εμφάνιση του τουρκικού στόλου εξαγρίωσε τους Έλληνες,που θεωρώντας ότι ο Καρά-Αλής θα αποβιβάσει στρατό στην πόλη,θανάτωσαν τους 60 αιχμαλώτους Τούρκους,που κρατούσαν στην πόλη. Πράγματ, ο Καρα-Αλής συνέλαβε το σχέδιο να καταλάβει την Καλαμάτα όπου υπήρχαν ελάχιστοι υπερασπιστές,100 Μανιάτες υπό τον Παναγιώτη Μούρτζινο  καθώς και ένα μικρό σώμα τακτικού στρατού υπό τον Γάλλο Βαλέστ χωρισμένο σε τρεις λόχους. Ο κίνδυνος ήταν σοβαρός αλλά ο Βαλέστ παρέταξε τους Μανιάτες και τον τακτικό στρατό με τέτοιον τρόπο,που φόβισε τον Καρα-Αλή. Αυτός με τη σειρά του διέταξε την επάνοδο των ανδρών στα πλοία ενώ τα πληρώματά τους  είχαν ήδη επιβιβαστεί σε βάρκες για να αποβιβαστούν και να επιτεθούν στην Καλαμάτα.

Τέλη Αυγούστου ο Καρα-Αλής αποχώρησε με τον στόλο του και κατευθύνθηκε στη Ζάκυνθο.

 

Βιβλιογραφία Εικόνων

 

 

Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος

ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Κατά τους μήνες Σεπτέμβριο με Δεκέμβριο 1821,οι Έλληνες εξακολουθούσαν τον αγώνα εναντίον των Τούρκων από την Πελοπόννησο έως τη Μακεδονία,την Κρήτη και τη θάλασσα.

 

 

ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑΣ

image

23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

 

Η πολιορκία της Τριπολιτσάς είχε γίνει εντονότερη μετά τη μάχη της Γράνας. Οι πολιορκημένοι είχαν μεγάλα προβλήματα ανεφοδιασμού σε τροφές,γεγονός που τους οδήγησε στην απόφαση ή να παραδοθούν ή να επιχειρήσουν έξοδο.

 Οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς, πιεσμένοι από τις δυσκολίες,που τους προκαλούσε η πολιορκία,άλλαξαν την τακτική τους απέναντι στους φυλακισμένους προκρίτους και ιεράρχες. Στις 10 Σεπτεμβρίου τους μετέφεραν,τους περισσότερους ημιθανείς,σε χώρους όπου η διαμονή τους ήταν ανθρωπινότερη. Οι προθέσεις των Τούρκων για διαπραγματεύσεις ήταν φανερή. Εξανάγκασαν τους φυλακισμένους προκρίτους να γράψουν επιστολή,με την οποία καλούσαν τους επαναστάτες να καταθέσουν τα όπλα και οι Τούρκοι θα τους εξασφάλιζαν συγχώρεση και αμνηστία. Οι Έλληνες κατάλαβαν τη δύσκολη θέση των Τούρκων και δήλωσαν πως ήταν «αμετάτρεπτοι» στην απόφασή τους «ΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΩΘΟΥΝ Η ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ.»

 Στο μεταξύ υπήρξαν διαφωνίες μεταξύ των Τούρκων για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Άλλοι υποστήριζαν την έξοδο και άλλοι την παράδοση με όρους.

 

 

11 Σεπτεμβρίου

 Συνάπτεται συμφωνία μεταξύ των Ελλήνων αρχηγών για τη διανομή των λαφύρων από την επικείμενη άλωση της Τριπολιτσάς. Μεταξύ άλλων υπέγραψαν οι Δημήτρης Υψηλάντης,Παλαιών Πατρών Γερμανός και Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

 

12 Σεπτεμβρίου

 Ο Καϊμακάμης της Τριπολιτσάς,εκπροσωπώντας τους άλλους αρχηγούς των πολιορκημένων, με επιστολή του πρός τον Πετρόμπεη γνωστοποιούσε την απόφασή τους να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για την παράδοσή της Τριπολιτσάς.

 Μετά από απόφαση των Ελλήνων αρχηγών, αναχωρεί ο Δημήτριος Υψηλάντης για την Πάτρα με στράτευμα και με τους γιους του Κολοκοτρώνη για να βοηθήσουν στην πολιορκία της.

 

13 Σεπτεμβρίου

            Οι Έλληνες αρχηγοί συναντήθηκαν με Τούρκους πληρεξουσίους στη θέση Άγιος Αθανάσιος. Στη συνάντηση συμμετείχαν και οι Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και Κολοκοτρώνης καθώς και  ο Π. Αναγνωστόπουλος ως εκπρόσωπος του Υψηλάντη. Οι προτάσεις των Τούρκων απορρίφθηκαν. Οι εχθροπραξίες διεκόπησαν αλλά καί οι διαπραγματεύσεις σταμάτησαν.

 

 

18 Σεπτεμβρίου

            Οι έγκλειστοι Αλβανοί της Τριπολιτσάς συμφώνησαν με τον Κολοκοτρώνη να αποχωρήσουν με τα όπλα τους στην Ήπειρο, αφού ανέλαβαν την υποχρέωση να μην ξαναπολεμήσουν εναντίον των Ελλήνων.

 

 

ΑΛΩΣΗ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑΣ

 23 Σεπτεμβρίου ημέρα Παρασκευή

 

Με τέχνασμα ενός απλού στρατιώτη, του Μανώλη Δούνια από τον Πραστό της Κυνουρίας, εσήμανε και το τέλος της πολιορκίας.

 Ο Δούνιας,πείθοντας ένα γνωστό του Τούρκο, που βρισκόταν στον προμαχώνα του τείχους, κοντά στην πύλη του Ναυπλίου, πώς θα τον προστατεύσει μετά την πτώση της Τριπολιτσάς, ανέβηκε στα τείχη με δύο συντρόφους του, εξουδετέρωσε τον Τούρκο πριν προλάβει να αντιδράσει και με σχοινιά ανέβηκαν στο τείχος Αγιοπετρίτες συμπολίτες του,που περίμεναν έτοιμοι να δράσουν.

 Οι επαναστάτες μπήκαν μέσα, έστρεψαν το κανόνι πρός το εσωτερικό της πόλης και άνοιξαν την πύλη του Ναυπλίου, απ’όπου όρμησαν πάρα πολλοί πολιορκητές,που οποίοι έσπευσαν να ανοίξουν και άλλες πύλες.

Η είσοδος των πολιορκητών γενικεύτηκε.Πολλοί ανέβαιναν με σκάλες στα τείχη και ορμούσαν εναντίον των Τούρκων. Από τους πρώτους οπλαρχηγούς των Ελλήνων όπου μπήκαν στην πόλη από την Πύλη του Μυστρά ήταν ο Παπακατσώνης,ο Κεφάλας και άλλοι,που ύψωσαν την σημαία των επαναστατών στο μέγαρο του Μουσταφά Μπέη.

Με παρέμβαση του Κολοκοτρώνη διασώθηκαν οι Αλβανοί,που αναχώρησαν για την Ήπειρο. Οι Τούρκοι αποσύρθηκαν από τους προμαχώνες και άρχισε μάχη σώμα με σώμα,που μετέβαλε την Τριπολιτσά σε πεδίο σφαγής των Τούρκων.

image

 Γράφει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης:«Το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν πάτησε γη»  από τα πτώματα που υπήρχαν στους δρόμους.

 Οι Τούρκοι  εγκατέλειπαν τη μάχη και αυτοί που συνέχιζαν μέχρι της 25 Σεπτεμβρίου την αντίστασή τους οχυρωμένοι σε ένα σπίτι,πυροβολήθηκαν από τους Έλληνες.

Η  κατάσταση ήταν τραγική.

Γράφει ο Κολοκοτρώνης “ Το ασκέρι όπου ήταν μέσα, το ελληνικό,έκοβε και σκότωνε από Παρασκευή έως Κυριακή γυναίκες,παιδιά και άντρες,32.000, μία ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς”.

 Με την πτώση της Τριπολιτσάς ελευθερώθηκαν και όσοι έγκλειστοι πρόκριτοι και Αρχιερείς,εξαντλημένοι και ασθενείς,είχαν επιζήσει.Μετά από λίγο πολλοί πέθαναν.

 Η πτώση της Τριπολιτσάς υπήρξε αποφασιστική για την εδραίωση και εξέλιξη του Αγώνα. Δημιούργησε αυτοπεποίθηση στους Έλληνες,που τώρα μπορούσαν να χτυπήσουν πιο εύκολα τα άλλα φρούρια της Πελοποννήσου,τα οποία βρίσκονταν στα χέρια των Τούρκων.

 Ο Δημήτρης Υψηλάντης έμαθε για την πτώση της Τριπολιτσάς ενώ βρισκόταν στα Βασιλικά της Κορινθίας. Δυσαρεστήθηκε για τις σφαγές και την αρπαγή των λαφύρων από στρατιώτες και οπλαρχηγούς χωρίς να παραδοθούν στο κοινό ταμείο.

 

30 Σεπτεμβρίου

 

Ο Δημήτρης Υψηλάντης καλείται στην Τριπολιτσά από το Άργος για να αποκαταστήσει την τάξη από την αναρχία των επαναστατών ανδρών.

 

 

ΠΑΤΡΑ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

 

Στο Πολεμικό συμβούλιο των αρχηγών των Ελλήνων αποφασίστηκε να σταλεί στην Πάτρα με στρατιωτική δύναμη ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και να πετύχει έτσι την κατάληψη του φρουρίου,που πολιορκούσαν χωρίς επιτυχία οι ντόπιοι πρόκριτοι.

 Οι πρόκριτοι της Αχαΐας, όταν έμαθαν πως φτάνει ο Κολοκοτρώνης με στρατό στην Πάτρα,έστειλαν επιστολή στη Γερουσία,με την οποία ζητούσαν την άμεση ανάκλησή του, εξαιτίας του φθόνου,που έτρεφαν για αυτόν. Ο Κολοκοτρώνης ανακλήθηκε και η πολιορκία συνεχίστηκε χωρίς αποτέλεσμα.

 

 

 

ΑΡΧΕΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

 

 Οι πρόκριτοι της Πάτρας για άλλη μία φορά δεν δέχτηκαν τον Βασίλη Πετμεζά με σημαντική δύναμη,που είχε σταλεί από το Δημήτρη Υψηλάντη πρός ενίσχυση τους.

 

 

22 Νοεμβρίου

 

 Ο Γιουσούφ Πασάς από τη Ναύπακτο,έλυσε την πολιορκία των Πατρών και κύριοι υπεύθυνοι για αυτό ήταν οι Πρόκριτοι της Αχαΐας,που αρνήθηκαν την ενίσχυσή τους από τους Κολοκοτρώνη και Πετμεζά.

 

 

ΝΑΥΠΛΙΟ

 

Η πολιορκία του Ναυπλίου συνεχιζόταν με τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη.

image

7 Οκτωβρίου

 Οι πολιορκούμενοι,όταν έμαθαν την άλωση της Τριπολιτσάς και για λόγους οικονομίας τροφίμων,απέλυσαν είκοσι πέντε αιχμαλώτους Έλληνες.

 

25 Οκτωβρίου

 Ένα πλοίο προερχόμενο από τη Σμύρνη με αγγλική σημαία κατόρθωσε να μπει στο λιμάνι του Ναυπλίου και ξεφόρτωσε 8 έως  10.000 κιλά σιτάρι. Το γεγονός αυτό αναπτέρωσε το ηθικό των Τούρκων.

 

3-4  Νοεμβρίου

 Οι Τούρκοι δοκίμασαν αρκετές  ανεπιτυχείς εξόδους,που κατέληξαν σε πολύωρες συμπλοκές με πολλά θύματα εκ μέρους των στρατιωτών και των πολιορκημένων.

 

1-15 Νοεμβρίου

 Ο Υψηλάντης και ο Κολοκοτρώνης έφθασαν στο Άργος. Σε αλλεπάλληλα συμβούλια κατέστρωσαν σχέδιο εφόδου εναντίον του κάστρου του Ναυπλίου.

 

2-4 Δεκεμβρίου

 Ο Υψηλάντης κάλεσε σε σύσκεψη τον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς. Αποφασίστηκε να γίνει έφοδος εναντίον της πόλεως του Παλαμηδίου και του Μπουρτζίου το ξημέρωμα της 4ης Δεκεμβρίου με τη συμμετοχή όλων των ελληνικών δυνάμεων της ξηράς, της θάλασσας και των φιλελλήνων. Ο Υψηλάντης,με ανακοίνωση πρός τους άλλους αρχηγούς,παραθέτει το αναλυτικό σχέδιο της εφόδου.

 

            Η έφοδος των Ελλήνων κράτησε τέσσερις ώρες .Τα πλοία δεν μπόρεσαν να συμμετέχουν λόγω του αντίθετου ανέμου. Ο Υψηλάντης διέταξε να επιτεθούν οι άντρες με σκάλες στα τείχη του Κάστρου. Αυτοί, παρά το γεγονός πως πολεμούσαν με ανδρεία και αυτοθυσία, χτυπήθηκαν με σφοδρότητα από τους Τούρκους και αναγκάστηκαν να αποσυρθούν. Σκοτώθηκαν περισσότεροι από πενήντα Έλληνες στρατιώτες και Γερμανοί φιλέλληνες και κινδύνευσαν σοβαρά. Κινδύνευσε σοβαρά επίσης ο ίδιος ο Νικηταράς. Η έφοδος απέτυχε. Οι Έλληνες πολιορκητές παρέμειναν στη θέση τους ελπίζοντας πως το Ναύπλιο θα παραδοθεί λόγω έλλειψης  τροφών.

 

 

 

 

14 Δεκεμβρίου

Το μεγαλύτερο μέρος του Ελληνικού Στρατού αποχώρησε από το Άργος. Οι Τούρκοι τότε επιχείρησαν επίθεση εναντίον του Άργους, αλλά απωθήθηκαν από το σώμα του Νικηταρά,ο οποίος εξακολουθούσε να είναι η ηγετική μορφή της πολιορκίας του Ναυπλίου.

 

 

 

 ΑΚΡΟΚΟΡΙΝΘΟΣ

image

Η έλλειψη τροφίμων, οι επιδημίες και η αιχμαλωσία του Κιαμήλ-Μπέη είχαν δυσμενή επίδραση στο ηθικό των πολιορκημένων. Η μητέρα του Κιαμήλ-Μπέη, Νουρή Χανούμ, που ήταν αρχηγός των πολιορκημένων,ζήτησε από τους Έλληνες να φέρουν από το Άργος όπου ήταν αιχμάλωτος,τον Κιαμήλ- Μπέη στην Ακροκόρινθο και να αρχίσουν οι διαπραγματευτικές παράδοσης. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί προσδοκώντας κέρδη από τα πλούσια λάφυρα του Κιαμήλ- Μπεή είχαν έρθει όλοι σχεδόν στην Κόρινθο.

 

15 Δεκεμβρίου

 

 Ο Υψηλάντης,για να αποφύγει δυσάρεστα γεγονότα μεταξύ των αρχηγών των Ελλήνων,κάλεσε σε συμβούλιο τους αρχηγούς και όλοι υπέγραψαν συμφωνία διανομής των λαφύρων.

 Η συγκέντρωση,όμως, τόσου ελληνικού στρατού και αρχηγών στην Κόρινθο, ανησύχησε τους Τούρκους, του φρουρίου που άρχισαν να κανονιοβολούν συνέχεια τους Έλληνες.

Οι διαπραγματεύσεις περί παραδόσεως του φρουρίου διακόπηκαν.

 Η αντιζηλία των Ελλήνων οπλαρχηγών είχε ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της παραδόσεως της Ακροκορίνθου.

 

 

 

 

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

 

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΔΙΟΥ

image

 

 Από τις αρχές του καλοκαιριού του 1821  οι  Γαλαξιδιώτες  έστελναν επιστολές στην Ύδρα και τις Σπέτσες ζητώντας άμεσα βοήθεια γιατί διαγραφόταν πλέον ορατός ο κίνδυνος επίθεσης του τουρκικού στρατού και στόλου .

 

11 Σεπτεμβρίου

 

            Οι κάτοικοι του Γαλαξιδίου, έτοιμοι για άμυνα, έστειλαν επιστολή στον Ανδρέα Ζαΐμη και ζητούσαν 100 οκάδες μπαρούτι.

 Την ίδια μέρα ο μισός τουρκικός στόλος,υπό τον Ισμαήλ- Μπέη Γιβραλτάρ, τροφοδότησε τα φρούρια του Ρίου- Αντιρρίου και της Ναυπάκτου και στη συνέχεια έπλευσε πρός τη  Βοστίτσα. Αποβίβασε στρατό,που συνέχισε την καταστροφή της περιοχής. Ο Καρα-Αλής με τον υπόλοιπο στόλο παρέμεινε στην είσοδο του Κορινθιακού κόλπου.

 

 

19- 22 Σεπτεμβρίου

 Ο τουρκικός στόλος έφτασε στο λιμάνι του Γαλαξιδίου και άρχισε σφοδρό κανονιοβολισμό.

 

22 Σεπτεμβρίου

 Ξεκίνησε από τα νησιά ο ελληνικός στόλος που περίμεναν οι Γαλαξιδιώτες,οι οποίοι υπό την αρχηγία του Πανουργιά ενισχύθηκαν με 200 άνδρες.

 Οι Γαλαξιδιώτες αμύνθηκαν αλλά μετά την αποχώρηση των ανδρών του Πανουργιά και εξαιτίας της έλλειψης ικανού αρχηγού προκλήθηκε ρήγμα στην άμυνα και οι κάτοικοι άρχισαν να εγκαταλείπουν την πόλη.

 

 

23 Σεπτεμβρίου

 Η αποχώρηση των Γαλαξιδιωτών έγινε αντιληπτή από τους Τούρκους,που αποβίβασαν όλο το στράτευμα,το οποίο υπήρχε πάνω στα πλοία.Το Γαλαξίδι πυρπολήθηκε, ενώ όσοι κάτοικοι δεν πρόλαβαν να αποχωρήσουν, σφαγιάστηκαν. Από τα 70 πλοία οι Τούρκοι κράτησαν τα 30,τα υπόλοιπα τα έκαψαν και στη συνέχεια αποσύρθηκαν στην Πάτρα.

 

 

ΑΤΤΙΚΗ

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ

image

28 Σεπτεμβρίου

Ο Ομέρ Βρυώνης,αφού ενίσχυσε με τροφές και πολεμοφόδια τους Τούρκους,που βρίσκονταν στην Ακρόπολη των Αθηνών,αποχώρησε από την Αττική.

 

1η Οκτωβρίου

 Οι Αθηναίοι, Λιβέριος  Λιβερόπουλος, Παναγιώτης Ζαχαρίτσας, Γιώργος Σκουζές, Παλαιολόγος, (Μ)Πενιζέλος, Γκικάκης κ.α. από την Αίγινα όπου βρίσκονταν,ζητούν από τον Υψηλάντη βοήθεια για να ελευθερώσουν την Αθήνα.

 

1η Νοεμβρίου

 Οι Αθηναίοι, αφού δεν έλαβαν βοήθεια από την Πελοπόννησο,ενισχυμένοι με άντρες από τα χωριά απ’τα οποία περνούσαν,αποβιβάστηκαν στις ακτές της Αττικής και κατευθύνθηκαν προς την Αθήνα. Έγιναν μικροσυμπλοκές στα περίχωρα των Αθηνών, στο Χαλάνδρι και στο Μαρούσι, κατά τις οποίες οι Έλληνες κατάλαβαν πως οι Τούρκοι δεν ήταν ισχυροί, με τους δεύτερους να αναγκαστούν τελικά να κλειστούν στην Ακρόπολη.

 

3-4  Νοεμβρίου

 Οι Έλληνες μπήκαν αιφνιδιαστικά στην πόλη αλλά ήδη είχαν γίνει αντιληπτοί από τους Τούρκους. Έτσι άρχισε νέα πολιορκία της Ακροπόλεως υπό την προσωρινή  αρχηγία του Κτενά με ενίσχυση ανδρών από τη Σαλαμίνα και την Αίγινα υπό την αρχηγία του Τσελέπη. Δυστυχώς, οι σκοπιμότητες μεταξύ των αρχηγών των Ελλήνων δεν επέτρεψαν την τοποθέτηση ως αρχηγού της πολιορκίας τον Νικηταρά, με αποτέλεσμα η πολιορκία να συνεχίζεται χωρίς επιτυχία.

 

13 Νοεμβρίου

 Οι Αθηναίοι επιχείρησαν και κατέλαβαν τη θέση Σερπεντζε και δύο πύλες του φρουρίου. Τέλη Νοεμβρίου, οι Αθηναίοι δέχθηκαν ως αρχηγό τους τον Ηλία Μαυρομιχάλη και στις 3 Δεκεμβρίου επιχείρησαν να εισβάλλουν στν Ακρόπολη από υπόγειο άνοιγμα των Προπυλαίων χωρίς επιτυχία.

 

5 Δεκεμβρίου

 Οι Αθηναίοι έκαναν νέα επίθεση αλλά και πάλι απέτυχαν.

 

16 Δεκεμβρίου

 Οι Τούρκοι επιτέθηκαν εναντίον των Ελλήνων,που κατείχαν τις δύο πύλες. Η μάχη ήταν σφοδρή. Οι Τούρκοι έχασαν αρκετούς άνδρες.Η πολιορκία της Ακρόπολης συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές Ιουλίου του 1822.

 

 

 

 

ΣΥΜΠΛΟΚΕΣ ΣΤΗ ΒΟΙΩΤΙΑ

 

 Οι ελληνικές δυνάμεις της Βοιωτίας εξασθένησαν επειδή πολλοί στρατιώτες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και έσπευσαν στην Τριπολιτσά για την απόκτηση λαφύρων.

 

3 Οκτωβρίου

 Ο Ομέρ Βρυώνης, αφού υποχώρησε από την Αττική, έκαψε την Ισσό και την Ιερά Μονή του Αγίου Μελετίου.

11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

 

 Ο Κιοσέ Μεχμέτ και ο Ομέρ Βρυώνης,με ιδιαίτερα τραυματισμένο το ηθικό των στρατιωτών τους,υποχώρησαν στην Αταλάντη και την έκαψαν. Δυστυχώς, οι Έλληνες στρατιώτες δεν παρέμειναν πιστοί στο σχέδιο και τις θέσεις,στις οποίες τους είχε τοποθετήσει ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Οι Τούρκοι κατόρθωσαν να φτάσουν στην Αταλάντη και από κει επέστρεψαν στα Γιάννενα.

 

 

ΕΥΒΟΙΑ

image
Επίσκοπος Νεόφυτος

Οι τρεις τελευταίοι μήνες ήταν κρίσιμοι για την επανάσταση στη Ν. Εύβοια.

Σπουδαίο ρόλο διαδραμάτισε ο επίσκοπος Νεόφυτος,που προσπαθούσε να επεκτείνει την επανάσταση στην Κάρυστο. Όταν ο Ομέρ Βρυώνης κατέλαβε τα Στύρα(τέλη Αυγούστου),ζήτησε από τον Γοβγίνα  να του στείλει για αρχηγό τον Κριεζώτη. Ο Κριεζώτης ήρθε στο στρατόπεδο της Καρύστου.

 

27 Σεπτεμβρίου

 Ο Κριεζώτης και ο οπλαρχηγός Βάσος επιτέθηκαν εναντίον του τούρκου Μαχμούτ Ξυνού,που τρομοκρατούσε την περιοχή της Αυλώνος και τον ανάγκασαν να παραδοθεί.

 

Αρχές Οκτωβρίου

 

 Ο Ομέρ Βρυώνης βάδισε εναντίον της Κύμης και επιδόθηκε σε εμπρησμούς και λεηλασίες. Οι κάτοικοι της Κύμης έσπευσαν να διασωθούν στη Σκύρο. Ο επίσκοπος Νεόφυτος συνεχίζει τις προσπάθειές του να εξασφαλίσει ενισχύσεις από την Ύδρα και την Πελοπόννησο χωρίς επιτυχία. Έτσι, συνέχισε με δικά του έξοδα τον αγώνα να επανδρώσει ένα πλοίο,συγκροτώντας ένα μικρό σώμα ανδρών,με το οποίο κατευθύνθηκε πρός την Ερέτρια.

 

 

 

 

 

Αρχές Δεκεμβρίου

 

 Ο Νεόφυτος προτείνει για αρχηγό τους τον Ηλία Μαυρομιχάλη αλλά οι Καρυστινοί είχαν αναδείξει αρχηγό τους τον Βάσο Μαυροβουνιώτη και μαζί με τον Κριεζώτη επιτέθηκαν και έδιωξαν τους Τούρκους από το Ξηροχώρι και τον Καστρόβαλα.

 

 

Μέσα Δεκεμβρίου

 Ο Νεόφυτος με τους 700 άνδρες του κατέλαβε τον ενετικό πύργο του Αλιβερίου και τον οχύρωσε με προμαχώνες για να τους χρησιμοποιήσει σαν βάση για την προσπάθεια απελευθέρωσης της Καρύστου.

 

 

  

 

 

ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

 

 

Μέσα Σεπτεμβρίου

 Οι Σουλιώτες αποφάσισαν να χτυπήσουν το Τόσκεσι,που φρουρούσαν οι Τουρκαλβανοί  και πιστοί στον Σουλτάνο, Τσάμηδες. Ο Χουρσήτ Πασάς έστειλε πρός ενίσχυσή τους 3.000 πεζούς και 500 ιππείς.

 Παράλληλα, διέταξε να φύγουν τμήματα στρατού από την Άρτα και να κατευθυνθούν στη θέση «Πέντε Πηγάδια» για να συναντηθούν με τις άλλες δυνάμεις,που έφθαναν από τα Γιάννενα.

 

15 Σεπτεμβρίου

Οι Σουλιώτες έσπευσαν στα «Πέντε Πηγάδια» με αρχηγούς τον Γ.  Δράκο και τον Άγο  Μουχουρδάρη και κατέλαβαν επίκαιρες θέσεις. Έγινε σφοδρή μάχη όπου οι Τούρκοι νικήθηκαν.

image
Μάρκος Μπότσαρης

17 Σεπτεμβρίου

Η δύναμη των Τούρκων,που ερχόταν από τα Γιάννενα,έφτασε « στα Πέντε Πηγάδια». Οι Σουλιώτες είχαν λάβει κατάλληλες θέσεις και αφού απέφυγαν  την κύκλωσή τους από τους Τούρκους, επιτέθηκαν στην τουρκική δύναμη και τη διέλυσαν. Οι Τούρκοι έχασαν 200 άνδρες οι Έλληνες μόνο 2. Μετά τη νίκη αυτή των Σουλιωτών παραδόθηκαν και οι Τσάμηδες του Τόσκεσι. Στη συνέχεια οι Σουλιώτες με τον Μάρκο Μπότσαρη και τον Λάμπρο Ζορμπά νίκησαν τα στρατεύματα,που έστειλε ο Χουρσήτ Πασάς από τη Μακεδονία στο χωριό Δερβίζανα. 

 

 

ΑΡΤΑ

 

 Ο Χουρσήτ-Πασάς αποφάσισε να ρίξει όλες του τις δυνάμεις εναντίον του Αλή Πασά Ιωαννίνων. Οι Σουλιώτες,αφού ήρθαν σε συνεννόηση με τους άλλους πολεμιστές της Δυτικής Ελλάδας, έστρεψαν το ενδιαφέρον τους πρός την Άρτα, όπως ζητούσε ο Αλή πασάς.

 

12 Νοεμβρίου

 

Εξακόσιοι πενήντα Σουλιώτες υπό τους Μάρκο και Νότη Μπότσαρη και οι Τουρκαλβανοί σύμμαχοί τους υπό τους Βάγο Μουχουρδάρη και Ταχήρ Μπέη κατέλαβαν τη θέση Μαράτι κοντά στον Άραχθο. Την Άρτα την υπερασπίζονταν 4000 χιλιάδες Τούρκοι με επικεφαλής τους Σουλεϊμάν Πάσα και Ισμαήλ Πασά.

 

13 Νοεμβρίου

 

 Οι Τούρκοι προσπάθησαν να διώξουν τους Έλληνες από τη θέση Μαράτι.

 

17 Μαρτίου

 

 Οι Σουλιώτες,με τους οπλαρχηγούς της Δ. Ελλάδας επιτέθηκαν εναντίον της Άρτας και κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της πόλης. Οι Τούρκοι αμύνθηκαν και παράλληλα έσπευσαν ενισχύσεις πρός υπεράσπιση των δυνάμεών τους. Ο Χουρσήτ διέταξε τον Αχμέτ Πασά με  3.000 άνδρες μαζί με τους Τσάμηδες να κατευθυνθούν πρός την Άρτα.

 

31 Νοεμβρίου

 

 Ο Αχμέτ Πασάς κατευθύνθηκε πρός στο χωριό Λούρο και το έκαψε.

 Ο Ομέρ Βρυώνης,που είχε ήδη φτάσει στα Γιάννενα,προσπάθησε να προσεταιριστεί Τουρκαλβανούς,Σουλιώτες και Αιτωλοακαρνάνες. Οι Τουρκαλβανοί αποχώρησαν από τη συμμαχία των Σουλιωτών που είχαν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους όλες τις δυνάμεις των Τούρκων. Οι κάτοικοι των περιοχών δήλωσαν υποταγή στους Τούρκους και αποχώρησαν από την Άρτα  όπως και οι Αιτωλοακαρνάνες αγωνιστές. Τελικά, οι Σουλιώτες αποσύρθηκαν κι αυτοί στο Σούλι.

 

 

 

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ

image
Εμμανουήλ παπάς

Αρχές Σεπτεμβρίου

 Ο Εμμανουήλ Παπάς βρισκόταν στην Κασσάνδρα και προσπαθούσε για την καλύτερη οργάνωση του στρατοπέδου καθώς και την  οχύρωσή του.

 

Μέσα Σεπτεμβρίου

 600 Έλληνες προσπάθησαν να χτυπήσουν τον εχθρό αλλά προδόθηκαν και πολλοί βρήκαν τραγικό θάνατο και αιχμαλωσία.

 Οι ενισχύσεις,που ζήτησε ο Εμμανουήλ Παπάς από τους οπλαρχηγούς του Ολύμπου από τα Ψαρά,την Ύδρα και τον Υψηλάντη δεν έφτασαν ποτέ. Οι ηγούμενοι του Αγίου Όρους αρνούνταν να ενισχύσουν οικονομικά τον αγώνα. Έτσι η κατάσταση  στην Κασσάνδρα ήταν απελπιστική. Οι τουρκικές δυνάμεις ενισχύθηκαν με τον νέο αρχηγό τους,τον στρατηγό Μεχμέ Εμίν Πασά,τον νέο Bαλή της Θεσσαλονίκης.

 

29 Σεπτεμβρίου

 3.500  ιππείς και πεζοί Τούρκοι βαδίζουν εναντίον των ολιγάριθμων ελληνικών δυνάμεων, που αμύνονταν στο Άγιο Όρος. Ο Μεχμέτ Εμίν Πασάς με 14.000 άνδρες βάδισε εναντίον της Κασσάνδρας που την υπερασπίζονταν 1.500 αγωνιστές.

 

30 Οκτωβρίου

 Ο Μεχμέτ εξαπολύει γενική επίθεση, χρησιμοποιώντας και κανόνια. Οι Έλληνες πολέμησαν γενναία. Τα τρία  τέταρτα (¾) των Ελλήνων Αγωνιστών έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Ο Εμμανουήλ Παπάς διασώθηκε  καταφεύγοντας στο Άγιο Όρος.

 Οι Τούρκοι ξέσπασαν εναντίον του αμάχου πληθυσμού,ένα μέρος του οποίου διασώθηκε καταφεύγοντας  στα γειτονικά νησιά.

 

 

ΥΠΟΤΑΓΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

 

Νοέμβρης

Ο Εμμανουήλ Παπάς, μετά την πτώση της Κασσάνδρας, προσπάθησε να διατηρήσει την επανάσταση στο Άγιο Όρος. Ένα μέρος των μοναχών ήρθαν σε συνεννόηση με τους Τούρκους να παραδοθούν με όρους. Ο Εμμανουήλ Παπάς με μοναχούς αναχώρησε με πλοίο για την Ύδρα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Εμμανουήλ Παπάς πέθανε από καρδιακή προσβολή. Υπήρξε ένας από τους γνωστότερους και ηρωικότερους οπλαρχηγούς του αγώνα.

 

 

 

Μέσα Δεκεμβρίου

Ο Τούρκος Πασάς,Μεχμέτ Εμίν,παραχώρησε, με όρους αμνηστία στους αγιορείτες μοναχούς,που δήλωσαν υποταγή. Έτσι, τελείωσε η επανάσταση στη Χαλκιδική. Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές ήταν τεράστιες. Συνολικά, 78  χωριά ελληνικά, 59 μετόχια Αγιορείτικα κάηκαν και 3.014 ζευγάρια  βοδιών χάθηκαν.

 

 

ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

image

Μετά την καταπάτηση των Σφακίων από τους Τούρκους τα τουρκικά στρατεύματα αναχώρησαν για τα Χανιά.

Οι Κρητικοί άρχισαν πάλι τις επαναστατικές ενέργειες και οι ντόπιοι Τούρκοι κλείστηκαν στα φρούρια. Παράλληλα, είχαν αρχίσει οι διαμάχες των Καπεταναίων για την αρχηγία και χωρίστηκαν σε δύο ομάδες οι Σφακιανοί και οι  Άντισφακιανοί.

 

20 Σεπτεμβρίου

Οι οπλαρχηγοί που είχαν καταφύγει στην Κάσο απέστειλαν επιστολή πρός τον Υψηλάντη,με την οποία τον προέτρεπαν να αναθέσει τη γενική αρχηγία της Κρήτης στο Μιχαήλ Κουρμούλη.

 Οι Σφακιανοί της καγκελαρίας των Σφακίων είχανε φτάσει και αυτοί στα Τρίκορφα της Αρκαδίας και ζητούσαν από τον Υψηλάντη το ίδιο καθώς καί βοήθεια για την Κρήτη.Ο Υψηλάντης για διάφορους λόγους όρισε τελικά γενικό αρχηγό τον Αφεντούλη,που ανήκε σε οικογένεια ευπόρων Ελλήνων της Ρωσίας αλλά ήταν άπειρος περί των πολεμικών ζητημάτων.

 

25 Οκτωβρίου

 Ο Αφεντούλης( Αφεντούλιεφ)με λίγα πολεμοφόδια, τρόφιμα και σημαίες έφτασε στην Κρήτη με ένα πλοίο του Ιωάννη Βλάχου από τα Επτάνησα. Οι αντιζηλίες μεταξύ των Κρητών οπλαρχηγών συνεχίζονταν με αποτέλεσμα ο Υψηλάντης να αποστείλει επιστολή στους οπλαρχηγούς των Σφακίων,με την οποία σύστηνε ομόνοια μεταξύ των ομάδων. Ο Αφεντούλης ως διοικητής της Κρήτης προσπάθησε να οργανώσει το νησί και να συστήσει σύστημα διακυβέρνησης( Βουλή).

image

Αρχές Δεκεμβρίου

 Οι επαναστάτες απωθούσαν τις τουρκικές επιθέσεις,που προσπαθούσαν να βγουν έξω από τα Χανιά.

 Οι Κρητικοί εκστράτευσαν κατά του Σελίνου που κατεχόταν από τους Τούρκους με επικεφαλής τους οπλαρχηγούς Γ. Δασκαλάκη και Αναν. Παναγιώτου.  Οι δύο οπλαρχηγοί με χίλιους πεντακόσιους κρητικούς(1500)  εισέβαλαν από την Αγία Ρουμέλη στο Σέλινο, ενώ οι  Β. Χάλης και Παπανδρέας κατέλαβαν οχυρές θέσεις γύρω από τα χωριά Ρούματα. Οι Τούρκοι συμπύχθηκαν στην Κάνδανο.

 

 

 

6 Δεκεμβρίου

 Ο Δασκαλάκης εισέβαλε στην Κάνδανο. Η μάχη με τους Τούρκους ήταν σφοδρή. Οι Τούρκοι άρχισαν να υποχωρούν από τη γενναία  επίθεση του Δασκαλάκη,που δυστυχώς πυροβολήθηκε και φονεύθηκε. Ο θάνατος του γενναίου Δασκαλάκη επηρέασε το ηθικό των Κρητών που υποχώρησαν και δημιούργησε «αθυμίαν και κατήφειαν αλλά και ζημίαν επαίσθητην εις την πατρίδα»(Κριτοβουλίδης).

 

 

 

 

7 Σεπτεμβρίου

 Ο Τούρκοαιγυπτιακός στόλος υπό τον Καρά -Αλή εξέπλευσε για την Πάτρα με σκοπό αφού εξασφαλίσει τον έλεγχο στα παράλια της Αχαΐας και του Κορινθιακού, να πραγματοποιήσει απόβαση εναντίον του Αχαϊκού στρατοπέδου.

 

 

9 Σεπτεμβρίου

 Ο Καρα-Αλής αποβίβασε μερικές δυνάμεις στην παραλία της Πάτρας χωρίς να κινείται εναντίον της Τριπολιτσάς.

 

17 Σεπτεμβρίου

 Μοίρα του τουρκικού στόλου με 2.500 άνδρες  κινήθηκε  πρός τον Κορινθιακό κόλπο. Τροφοδότησε τα φρούρια του Ρίου και του Αντιρρίου, αποβίβασε δυνάμεις στην Βοστίτσα και έκαψε ό,τι είχε απομείνει στην πόλη από την πρώτη πυρπόληση του Κεχαγιά Μπέη Μουσταφά.

 

22 Σεπτεμβρίου

Ο Ισμαήλ Γιβραλτάρ έφτασε στο κατεστραμμένο Γαλαξίδι. Ο Καρά-Αλής συγκέντρωσε μεγάλη ναυτική δύναμη στη Ζάκυνθο,η οποία έφθανε τα 92 πλοία.

 

 

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΟΛΟΣ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ

 

7 Σεπτεμβρίου

 Ο Κολοκοτρώνης έστειλε γράμμα στους Υδραίους διατυπώνοντας τους φόβους του για τις κινήσεις του Καρά- Αλή.

 

Μέσα Σεπτεμβρίου

 Ο ελληνικός στόλος κινήθηκε με αρχηγούς τους Γιακουμάκη Τομπάζη,Ανδρέα Μιαούλη και Γ. Πάνο.

 

27 Σεπτεμβρίου- 3 Οκτωβρίου

 Τα ελληνικά πλοία κατέπλευσαν ενωμένα και ομοθυμαδόν πρός το Ιόνιο. Στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ζακύνθου και Πελοποννήσου έγιναν σφοδρές ναυμαχίες μεταξύ των δύο στόλων χωρίς,όμως,να υπάρχει τελική νίκη. Στις ναυμαχίες αυτές ξεχώρισε η αξία του Μιαούλη.

image
Ανδρέας Μιαούλης

 

5 Οκτωβρίου

 Ο Καρά- Αλής,αφού ανεφοδίασε τα πλοία του,αναχώρησε από τη Ζάκυνθο για την Κωνσταντινούπολη. Η διέλευσή του από το Ιόνιο πρός το Αιγαίο προκαλούσε ανησυχίες  και φόβους στους νησιώτες, πως θα επιτεθεί στην Ύδρα ή τις Σπέτσες. Ο Καρά- Αλής δεν επιτέθηκε στα νησιά. Προέβη σε σφαγές και λεηλασίες στη Σαμοθράκη και αναχώρησε για τον Βόσπορο.

 

12 Νοεμβρίου

 Ο τουρκικός στόλος εισήλθε θριαμβευτικά στον Βόσπορο. Ο Καρά-Αλής κρέμασε στα κατάρτια των Γαλαξιδιωτών καραβιών 30 Έλληνες και να γίνει πιστευτή η επιτυχία του από το Σουλτάνο,όμως,δεν ήτανε Γαλαξιδιώτες αλλά ναύτες,που υπηρετούσαν στα τουρκικά πλοία. Ο Σουλτάνος προβίβασε τον Καρά -Αλή στο αξίωμα του Καπουδάν Πασά, του ναυάρχου του στόλου. Έτσι έληξε και η τρίτη  ναυτική εκστρατεία του τουρκικού στόλου.

 

 

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

 Ο Μαυροκορδάτος με τον Νέγρη και τον Καρατζά,αγνοώντας τον Δημήτρη Υψηλάντη,προχώρησαν στη σύγκληση συνελεύσεων στη Δυτική Ελλάδα.

image
Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

4 Νοεμβρίου

 Συγκαλείται συνέλευση στο Μεσολόγγι με 30 ή 32 αντιπροσώπους από τις περιοχές Βροχωριού, Βλόχου, Ζυγού, Ξηρομέρου, Σουλίου, Βάλτου, Αποκούρου, Μεσολογγίου και Ανατολικού με  Πρόεδρο τον Μαυροκορδάτο  και  γραμματέα τον Νικόλαο Λουριώτη.

 

Στις 9 Νοεμβρίου ψηφίστηκε ο Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας, που είχε συνταχθεί από τον ίδιο τον Μαυροκορδάτο.Ο Μαυροκορδάτος συγκέντρωσε έτσι στα χέρια του πολιτική εξουσία και απέκτησε δικαιώματα στην οργάνωση και την διοίκηση του στρατού της περιοχής.Αγνόησε τελείως τον Υψηλάντη και τους στρατιωτικούς της περιοχής, αφού έπρεπε να υπακούσουν στις διαταγές της Γερουσίας, Πρόεδρος της οποίας  ήταν ο ίδιος.

 

 

 

 Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΣΑΛΩΝΩΝ

image
Θεόδωρος Νέγρης

15 Νοεμβρίου

 Συνέλευση στα Σάλωνα με τη συμμετοχή  εβδομήντα τριών πληρεξουσίων, κληρικών, οπλαρχηγών και προκρίτων, που προέρχονταν από τις επαρχίες της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, της Θεσσαλίας αλλά και από τη Μακεδονία και την Ήπειρο. Κυρίαρχη πολιτική φυσιογνωμία ήταν ο Νέγρης,που εκλέχθηκε και Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ένα  Σώμα αντίστοιχο με τη Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας και την Πελοποννησιακή Γερουσία.

 

 

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΆΡΓΟΥΣ

image
Δημήτριος Υψηλάντης

Από το Σεπτέμβριο του 1821 ο Υψηλάντης είχε αρχίσει τις ενέργειες για τη συγκέντρωση αντιπροσώπων από όλες τις περιοχές της Ελλάδας με σκοπό τη συγκρότηση Εθνικής Συνέλευσης. Οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου επιθυμούσαν να παραταθεί η θητεία της Γερουσίας της Πελοποννήσου. Την άποψη αυτή την υποστήριζαν και οι οπλαρχηγοί Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, Παναγιώτης Γιατράκος  και ο Αναγνωσταράς. Ο Δ, Υψηλάντης προσπαθούσε για ενιαία διοίκηση και καλούσε τους προκρίτους και οπλαρχηγούς να στείλουν αντιπροσώπους στην Τριπολιτσά. Επειδή, υπήρχε φόβος λιμού στην Τριπολιτσά,τελικά κατέληξαν στο Άργος ως τόπο της συνέλευσης.

 

1η Δεκεμβρίου

Οι εργασίες της Συνέλευσης άρχισαν την 1η Δεκεμβρίου και δύο ημέρες αργότερα ήρθαν οι Μαυροκορδάτος και Νέγρης. Ενώ τα σχέδια του Υψηλάντη προέβλεπαν Εθνική Συνέλευση,η συγκέντρωση του Άργους πήρε το χαρακτήρα τοπικής συνελεύσεως μετά από τις πιέσεις των Μαυροκορδάτου και Νέγρη. Αποδυναμωμένος ο Δ .Υψηλάντης δεν μπόρεσε να αντιδράσει και δέχτηκε να αναγορευτεί με ψήφισμα της συνέλευσης σε «Πρόεδρο της Πελοποννησιακής Γερουσίας».

Η Συνέλευση του Άργους ψήφισε και υπέγραψε τον Οργανισμό της Πελοποννησιακής Γερουσίας.

 

11 Δεκεμβρίου

 Ο Υψηλάντης,στεναχωρημένος από τις αδιάκοπες προστριβές των προκρίτων, έφυγε για την πολιορκία της Κορίνθου συνοδευόμενος από τον Κολοκοτρώνη, τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, τον Παπαφλέσσα και τους άλλους  οπλαρχηγούς.

 

 

 

 

 

Η Α΄ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ

image

20 Δεκεμβρίου 1821

 

 Αρχίζουν οι εργασίες της πρώτης Εθνικής Συνέλευσης κοντά στο χωριό Πιάδα στην Αρχαία Επιδαύρο. Στην πρώτη Εθνική Συνέλευση συμμετείχαν 60 αντιπρόσωποι:

 

Δέκα (10) από την Πελοπόννησο

Είκοσι επτά (27) από την Ανατολική Στερεά

Οχτώ (8) από τη Δυτική Στερεά

Δεκατρείς (13) από Σπέτσες,Ύδρα και Ψαρά

Ένας(1) από την Κάσο και

Ένας (1) εκ των Αλβανών συμμάχων

Σύνολο:Εξήντα( 60) αντιπρόσωποι

 

Οι συνεδριάσεις γίνονταν «με κλεισμένην θύραν».Πρόσκαιρος Πρόεδρος ορίστηκε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Την 1η Ιανουαρίου 1822 ύστερα από πολλές συζητήσεις δωδεκαμελής επιτροπή με την καθοδήγηση του Μαυροκορδάτου υπέβαλε το κείμενο του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Επιδαύρου». Το κείμενο του πολιτεύματος έχει επηρεαστεί από τις ιδέες της Γαλλικής επανάστασης. Βασικό χαρακτηριστικό είναι αφενός η αντιαπολυταρχική διάθεση και αφετέρου η θέσπιση πολυαρχικής εξουσίας.

Το πολίτευμα περιλαμβάνει 110 άρθρα που κατανέμονται σε πέντε ενότητες. Στην πρώτη ενότητα ορίζεται ότι η «επικρατούσα θρησκεία» είναι της «Ανατολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας» ενώ κάθε άλλη θρησκεία είναι  ανεκτή. Επίσης ορίζεται πως όλοι οι Έλληνες έχουν το ίδιο δικαίωμα σε όλα τα αξιώματα και τις τιμές με κριτήριο μόνο την αξιότητά τους.

image

 

Η διοίκηση αποτελείται από δύο σώματα, το Βουλευτικό και το Εκτελεστικό. Με το Βουλευτικό ιδρύεται αντιπροσωπευτικό σύστημα που συνίσταται σε Βουλή με εκλεγμένους παραστάτες από όλα τα μέρη της Ελλάδος. Έτσι τίθενται οι βάσεις του Κοινοβουλευτισμού στο ελεύθερο Ελληνικό Κράτος. Πρόεδρος του Εκτελεστικού εκλέχτηκε  ο Μαυροκορδάτος και πρόεδρος του βουλευτικού ο Δημήτριος Υψηλάντης.

Στην αρχή του κειμένου υπάρχει λακωνική διακήρυξη, στην οποία τονίζεται η καθολική απόφαση του έθνους, για «πολιτική ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν».

Το ελληνικό Έθνος, «το υπό την φρικτώδη,οθωμανικήν δυναστείαν μη δυναμένον να φέρει τον βαρύτερον και αποπαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας, και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον δια των νομίμων παραστατών του, εις εθνικήν συνηγμένων Συνέλευσιν, ενώπιον Θεού και ανθρώπων, την πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν».

« Εν Επίδαύρω, την α΄ Ιανουαρίου, έτη αωκβ΄, και Α΄ της ανεξαρτησίας».

 

Στην Πρώτη Εθνική Συνέλευση επικράτησε ο Μαυροκορδάτος και οι προεστοί. Οι οπλαρχηγοί  παραμερίστηκαν και αγνοήθηκαν. Αυτό αποτέλεσε και τη βασική αιτία του μετέπειτα εμφυλίου σπαραγμού,που έθεσε σε μεγάλο κίνδυνο την επανάσταση.

 

Με την πρώτη Εθνική Συνέλευση τελειώνουν και τα γεγονότα του πρώτου έτους της Επανάστασης του 1821.

Τα γεγονότα του πρώτου έτους της Επανάστασης επηρέασαν την Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Οι Ευρωπαίοι έμαθαν πως υπάρχει στο νότιο μέρος της Ευρώπης ένας λαός, οι Έλληνες, που μάχονταν εναντίον της Μεγάλης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι επαναστάτες Έλληνες συνειδητοποίησαν πως οι Τούρκοι δεν είναι αήττητοι και πως μπορούν να τους νικήσουν. Ένα αίσθημα υποτέλειας και φόβου,που είχε καλλιεργηθεί μέσα τους επί τετρακόσια χρόνια,άρχισε να εξαλείφεται σιγά-σιγά μετά από κάθε μάχη.

Η συνέχεια της Επανάστασης βασίστηκε στα γεγονότα αυτά. Από το πρώτο έτος της Επανάστασης αναδείχθηκαν και οι προσωπικότητες,που θα επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά την εξέλιξη του αγώνα.

Για τους λόγους αυτούς κρίναμε σκόπιμο να τα περιγράψουμε και να τα προβάλουμε από την ιστοσελίδα του Δήμου Ιλίου.

 

Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω το Δήμαρχο Ιλίου,που μου εμπιστεύτηκε την εκπόνηση αυτής της εργασίας. Θέλω να ευχαριστήσω,επίσης, όλους όσοι συνέβαλαν στην πιο άρτια παρουσίαση της. Θα ακολουθήσουν ειδικά αφιερώματα σε γεγονότα και πρόσωπα της Επανάστασης του 1821.

 

 

 Φώτης Μαρκόπουλος

 Καθηγητής φιλολογίας